د سرطان ناروغۍ عوامل څه دي؟ د سرطان ځني عوامل کيدای سي زموږ تر کنترول وتلي وي، خو يو شمېر ئې نه. په دغه انځوريز راپور کي هغه اووه لاري معرفي کيږي چي په سرطان ناروغۍ د اخته کېدو مخنيوی کوي.
د سرطان ناروغۍ تر ډېره د تنباکوو له استعماله پيدا کيږي. هر کال د سرطان ناروغۍ څخه د مړه سوو انسانانو په سلو کي د ۲۲ سلنه عوامل ئې تنباکو وي. د سگرټ څکولو تر څنگ د تنباکوو ژوول هم د سرطان ناورغۍ سبب کيدای سي. حتي په آزاده فضا کي لا د گرټو دود د پخو عمر لرونکو کسانو له پاره د سرطان ناروغۍ خطر گرځېدلای سي.
د پوست سرطان هم ډېر خطرناکه دئ. کله چي د لمر وړانگي ډېر تيزي وي خپل ځانونه له لمره پټوئ. په هغو سيمو کي چي لمر تند وي وړانگي ئې د سهار پر ۱۰ او ماسپښين پر ۴ بجو ډېري تندي وي. نو له ياده ئې مه باسئ چي د تيز لمر پر مهال ځانونه پټ کړی او عينکي پر سترگو کړئ.
د سرطان ځني علايم مخکي له دې چي ښکاره سي کيدای سي چي تشخيص سي. ځکه نو سړی کولای سي چي خپل ځان يوار چيک کړي چي آيا سرطان لري که نه. د سرطان د ټولو ډولونو له پاره طبي ازمويني نسته. په دې اړه له خپل ډاکټر څخه مشوره واخلئ.
د سرطان ډېر ډولونه له چاغښت سره تړلي دي. جسمي فعاليت او غذايي رژيم کولای سي چي د سرطان ناروغی خطر لږ کړي. ډاکټران وايي چي ميوه او سبزي بايد ډېر وخوړل سي او له ډېرو سرو کړو غوښو څخه ډډه وسي.
په پرمختگ پر درشل کي هيوادونو هغه کسان چي د سرطان په ناروغيو اخته دي په سلو کي د ۲۲ د مړيني لامل ئې مکروبي کېدل دي. د بي او سي ويروسي هيپاتيونه د يينې د سرطان او پاپيلوم ويروس د غاړي د سرطان سبب کيږي. د دغو امراضو د واکسينونو په اړه له خپلو ډاکټرانو څخه پوښتنه وکړئ. د هليکوباکتر پيلوري باکترياوي چي په دغه انځور کي وينئ د معدې د سرطان خطر ډېروي.
د نړۍ د روغتيا سازمان په خبره، د ډېرو الکهولو استعمال د سرطان ناروغۍ خطر ډېروي. د ډېرو الکهولو کارول د ستوني، حنجرې، يينې او ځگر د سرطان ناورغۍ پيدا کوي.
د نړۍ د روغتيا سازمان د راپور له مخي ککړ هوا په سلو کي ۴ سلنه د سرطان ناروغۍ سبب گرځي. د ډبرو سکرو دود د سرطان ناروغۍ خطر دوه برابره ډېروي، په ځانگړې توگه د هغو ښځو له پاره چي سگرټ نه څکوي.
په عمومي توګه غوښې د پروتینو او ډيرو نورو ویټامینونو ښې سرچینې دي. خو د مناسب مقدار پروتینو د ترلاسه کولو له پاره د غوښې خوړلو اندازه ډیره مهمه ده.
له کوچني والي څخه اورو چې بیرون تازه هوا ته ولاړ شئ او تنفس یې کړئ. له دې خبرو داسې ښکاري چې تازه هوا به زموږ روغتیا ته ډیره ګټوره وي، او آن داسې ادعا هم کیږي چې تازه هوا موږ له سرطان ناروغۍ ساتي. خو آیا همداسې ده؟
د یوې څېړني له مخې هغه میرمنې چې د سینې یا تي د سرطان درملنه وکړي، بیا يې هم په سرطان د اخته کیدو احتمال شته. د دغي څیړنې له مخې د سینې د سرطان تر درملنې شل کاله وروسته هم په دغي ناروغۍ د اخته کیدو خطر شته.
دا معلومه ده چې سپیان کولای شي د بوی کولو له لارې نشيي توکي، پیسې او ان چاودونکي توکي وموندي. اوس رسنۍ او څیړونکي د سپیو د دې تازه وړتیا په هکله چې سرطان تشخیصوي، ډیر خوښ دي.