سینیگال ښايي یمن ته ځواکونه واستوي
۱۳۹۴ اردیبهشت ۱۶, چهارشنبهاعلان
د ټوټیر په ټولنیزه شبکه کې پیغامونه واضحه دي. له پلازمېنې ډاکار، څخه هوا با په خپل پیغام کې لیکلي دي: «د سینیگال دا پریکړه چې د سعودي عربستان په مشرۍ د جگړې د ملاتړ له پاره ځواکونه یمن ته واستوي، غیر محبوبه ده: وگړي او پارلمان د هغې پر ضد دي.»
له پلازمېنې ډاکار څخه محمدو ندایي په انتقادي توگه په خپل پیغام کې لیکلي دي: «نایجیریا باید سینیگالي پوځ د بوکو حرام پر ضد جگړې له پاره استخدام کړي او په بدل کې بای نفت ورکړي. ځکه هر څه په پیسو راڅرخي.»
د سعودي عربستان غوښتنه
د دوشنبې له ورځې راهیسې دا خبره په ډاگه شوې ده چې د لویدیځي افریقا هیواد سینیگال به په یمن کې د حوثي یاغیانو پر ضد جگړې ته ۲۱۰۰ سرتیري واستوي. د سینیگال د بهرنیو چارو وزیر پارلمان ته ویلي دي چې ولسمشر مکي سال، څخه د سعودي عربستان پاچا دغه غوښتنه کړې وه.
سعودي عربستان د مارچ میاشتې راهیسې د یوه پوځي ائتلاف مشري کوي چې د حوثي یاغیانو د پرمختگ د مخنیوي په موخه د هغوی مورچلې بمباري کوي. د سینیگال ډیری وگړي هم د سعودي عربستان د زیات اکثریت په څیر سني مذهبه دي. حوثيان بیا شیعه مذهبه دي او ویل کیږي چې د ایران له ملاتړ څخه برخمن دي. هغوی د یمن د ولسمشر عبد ربه منصور هادي د پلویانو پر ضد جنگیږي. هادي په سعودي عربستان کې پنا اخیستې ده.
د سینیگال حکومت سعودي عربستان د «یوه ښه دوست» په توگه یاد کړی دی او خبرداری یې ورکړی دی چې په یمن کې حوثي یاغیان د سیمې د ثبات له پاره یو جدي گواښ گرځیدلی شي. د سینیگال د بهرنیو چارو وزیر ویلي دي: «په یوه نړیوال کړکیچ کې د سینیگال ونډه لرلو مقصد دا دی چې د اسلام د مقدسو ښارونو مکې او مدیني حفاظت وشي، چې د دغو ترهگرو ډلو له خطر سره مخامخ دي.»
«پيسې ډيري مساعدي دي»
خو د سینیگال د اپوزیسیون یو سیاستوال مودوو ډیاگني فادا، بیا برعکس وایي چې «نه سعودي عربستان او نه هم د اسلام مقدس ځایونه له گواښ سره مخامخ دي.» هغه یادونه کړې ده چې «هیڅ دلیل وجود نه لري چې د سینیگال له لوري پوځي مداخله توجیه کاندي.»
د بریتانیي د «کېتم هاوس» په نوم له فکري بنسټ څخه د افریقا د چارو کارپوه پاول میلي هم پر دې نظر دی چې د سینیگال د حکومت دلایل نه شي درک کولای. د هغه په وینا دا ځکه چې په یمن کې د حوثیانو کړکیچ د واټن له لحاظه له مکې او مدینې څخه لیرې دی. د هغه په وینا اصل کې مسله د پیسو او په سیمه کې د نفوذ پر سر ده. هغه زیاتوي: «پیسې چې په احتمالي توگه د سعودي عربستان یا د عربي د ائتلاف له لوري نورو عربي هیوادونو ته ورکول کیږي، د سینیگال د حکومت له پاره به ډیرې مساعدي وي. خو ولسمشر مکي سال په دې گام سره غواړي چې له خلیجي هیوادونو سره خپلې پیاوړې اړیکي هم وښيي.»
د افریقا د چارو نوموړی کارپوه زیاتوي چې په یمن کې په یوه نړیوال کړکیچ کې د سینیگال ونډه لرل د دغه هیواد له پاره یوه نوې خبرې ده. د هغه په وینا دغه هیواد په نړیوالو سوله ساتو ماموریتونو کې له ډیر پخوا څخه ونډه لرلې ده.
ملگرو ملتونو له پوځي ائتلاف څخه په یمن کې د یوه اوربند غوښتنه کړې ده. د ملگرو ملتونو په وینا په جگړو او هوایي بریدونو کې تر اوسه ۶۵۰ ملکي کسان وژل شوي او تر ۱۳۶۰ زیات ټپیان شوي دي.
له پلازمېنې ډاکار څخه محمدو ندایي په انتقادي توگه په خپل پیغام کې لیکلي دي: «نایجیریا باید سینیگالي پوځ د بوکو حرام پر ضد جگړې له پاره استخدام کړي او په بدل کې بای نفت ورکړي. ځکه هر څه په پیسو راڅرخي.»
د سعودي عربستان غوښتنه
د دوشنبې له ورځې راهیسې دا خبره په ډاگه شوې ده چې د لویدیځي افریقا هیواد سینیگال به په یمن کې د حوثي یاغیانو پر ضد جگړې ته ۲۱۰۰ سرتیري واستوي. د سینیگال د بهرنیو چارو وزیر پارلمان ته ویلي دي چې ولسمشر مکي سال، څخه د سعودي عربستان پاچا دغه غوښتنه کړې وه.
سعودي عربستان د مارچ میاشتې راهیسې د یوه پوځي ائتلاف مشري کوي چې د حوثي یاغیانو د پرمختگ د مخنیوي په موخه د هغوی مورچلې بمباري کوي. د سینیگال ډیری وگړي هم د سعودي عربستان د زیات اکثریت په څیر سني مذهبه دي. حوثيان بیا شیعه مذهبه دي او ویل کیږي چې د ایران له ملاتړ څخه برخمن دي. هغوی د یمن د ولسمشر عبد ربه منصور هادي د پلویانو پر ضد جنگیږي. هادي په سعودي عربستان کې پنا اخیستې ده.
د سینیگال حکومت سعودي عربستان د «یوه ښه دوست» په توگه یاد کړی دی او خبرداری یې ورکړی دی چې په یمن کې حوثي یاغیان د سیمې د ثبات له پاره یو جدي گواښ گرځیدلی شي. د سینیگال د بهرنیو چارو وزیر ویلي دي: «په یوه نړیوال کړکیچ کې د سینیگال ونډه لرلو مقصد دا دی چې د اسلام د مقدسو ښارونو مکې او مدیني حفاظت وشي، چې د دغو ترهگرو ډلو له خطر سره مخامخ دي.»
«پيسې ډيري مساعدي دي»
خو د سینیگال د اپوزیسیون یو سیاستوال مودوو ډیاگني فادا، بیا برعکس وایي چې «نه سعودي عربستان او نه هم د اسلام مقدس ځایونه له گواښ سره مخامخ دي.» هغه یادونه کړې ده چې «هیڅ دلیل وجود نه لري چې د سینیگال له لوري پوځي مداخله توجیه کاندي.»
د بریتانیي د «کېتم هاوس» په نوم له فکري بنسټ څخه د افریقا د چارو کارپوه پاول میلي هم پر دې نظر دی چې د سینیگال د حکومت دلایل نه شي درک کولای. د هغه په وینا دا ځکه چې په یمن کې د حوثیانو کړکیچ د واټن له لحاظه له مکې او مدینې څخه لیرې دی. د هغه په وینا اصل کې مسله د پیسو او په سیمه کې د نفوذ پر سر ده. هغه زیاتوي: «پیسې چې په احتمالي توگه د سعودي عربستان یا د عربي د ائتلاف له لوري نورو عربي هیوادونو ته ورکول کیږي، د سینیگال د حکومت له پاره به ډیرې مساعدي وي. خو ولسمشر مکي سال په دې گام سره غواړي چې له خلیجي هیوادونو سره خپلې پیاوړې اړیکي هم وښيي.»
د افریقا د چارو نوموړی کارپوه زیاتوي چې په یمن کې په یوه نړیوال کړکیچ کې د سینیگال ونډه لرل د دغه هیواد له پاره یوه نوې خبرې ده. د هغه په وینا دغه هیواد په نړیوالو سوله ساتو ماموریتونو کې له ډیر پخوا څخه ونډه لرلې ده.
ملگرو ملتونو له پوځي ائتلاف څخه په یمن کې د یوه اوربند غوښتنه کړې ده. د ملگرو ملتونو په وینا په جگړو او هوایي بریدونو کې تر اوسه ۶۵۰ ملکي کسان وژل شوي او تر ۱۳۶۰ زیات ټپیان شوي دي.
اعلان