د ناټو د اکمالاتو يوازنۍ خطرناکه لاره

پدغو دو بريدونو کي ځايي وسله والو طالبانو دپاکستان په شمال لوېديځ کي د ناټو په سلګونه موټر وسوځل. دا پداسي حال کي ده چي امريکا په پام کي لري چي افغانستان ته د نورو سرتيرو په لېږدولو سره پدغه هيواد کي خپل د سر تيرو شمېر دوه چنده کړي.

د ناټو او امريکا پوځونه چي په افغانستان کي د وسله والو طالبانو سره په جګړه بوخت دي زياتو اکمالاتو ته اړتيا لري. چي زياتره د اوبو له لاري د پاکستان تر ټولو ستر بندرکراچي، ته رارسيږي. د پاکستان د جنوبي ښار کراچي څخه بيا دغه اکمالات چي پکښي تېل، خوراکي توکي، موټرونه او وسلې شامل وي د لاريو موټرو په مرسته پېښور ته وړل کيږي. د پېښور څخه دغه موټر د خيبر د لاري د پاکستان تر ناکراره قبايلي سيمو تيريږي او افغانستان ته رسول کيږي. همدا وجه ده چي د خيبر دغه پنځوس کلومتره اوږده لاره د ناټو او امريکا لپاره ډېره مهمه او حتمي ده.

دغه غرنۍ لار چي د سکندر مخدوني له وخته کارول کيږي د پاکستان په هغو قبايلي سيمو کي تيريږي،چي زيات وسله وال طالبان دي. په 2001 مېلادي کال په افغانستان کي دطالبانو د ريژيم د ړنګېدو وروسته د پاکستان قبايلي سيمي د وسله والو لپاره يو پټن ځای ګرځېدلی دی.

د ناټو او امريکاتر مشرۍ لاندي ځواکونو هغه وخت پر پاکستان ږغ وکړی چي ددغي لاري امنيت ښه کړي، کله چي په راکټونو او مشينګڼو سمبال وسله والو طالبانو د پېښور په ښار کي پر هغو اډو بريدونه تر سره کړه، چي د ناټو موټرونه ولاړ وه. په سلګونو وسله والو طالبانو د اډې پيره داران بې واکه کړه او په سلګونو موټرو او نورو اکمالاتو ته يې اور واچاوه.

پداسي حال کي چي د لېږد رالېږد دغه لاره د ناټو او امريکا تر کنټرول لاندي نه بلکي د پاکستان تر کنټرول لاندي ده، نو د طالبانو لپاره پر دغه لاره باندي پر اکمالاتو بريدونه ډېر آسانه دي. وسله وال طالبان غواړي چي پر اکمالاتو د بريدونو په مرسته د امريکا او ناټو په پوځي عملياتو کي خنډ رامنځ ته کړي.

په افغانستان کي د ناټو د سوله ساتي پوځ وياند جنرال ريچرډ بلانچېټ پدې هکله وايي چي تر کومه وخته چي دغه مالونه تر افغانستانه نه وي رارسېدلي، د دغو مسوليت د ټرانسپورټي شرکتونو او امنيت دنده يې د پاکستاني پوځي چارواکو په غاړه وي. د ناټو وياند زياتوي چي سوله ساتي پوځونه د پاکستاني چارواکو سره د معلوماتو تبادله کوي او په لوړه کچه د دواړو تر منځ همکاري سته، چي زموږ د خوشبينۍ سبب ګرځي.

خو د امريکا دغه تکل چي په افغانستان کي د خپل 32000 کسيزه پوځ شمېر به په راتلونکي کال کي دوه ځله زياتوي، د تيلو او نورو اکمالاتو اړتيا به لا زياته کړي.

افغانستان د پاکستان، ايران، ترکمنستان او تاجکستان سره پولي لري. پداسي حال کي چي د ګرجستان پر سر د ناټو او روسيې اړيکي ډيري ښې ندي، او تاجکستان او ترکمنستان د روسيې تر اغېزې لاندي دي، ددغو هيوادونو د لاري افغانستان ته اکمالات راوړل ستونزمن دي.

په همدې ډول د امريکا او ايران ترينګلي اړيکي ددې سبب ګرځي چي د ايران د لاري هم افغانستان ته اکمالات نه سي رسول کېدای. پداسي حال کي چي د هوايي لاري د اکمالاتو لېږد رالېږد ډير ګران تماميږي. ناټو او امريکا مجبوره دي چي د پاکستان له لاري افغانستان ته خپل اکمالات راوړي. خو د قبايلي سيمو په څېر د کراچي، کوټي او کندهار لار هم د طالبانو تر اغېزي لاندي سيمو تيريږي، پر کومه چي هم خنډونه رامنځ ته کيږي.