1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

د افغانستان د ټاکنو د نيټې د اعلانیدو هرکلی وشو

۱۳۹۱ آبان ۱۰, چهارشنبه

متحده ایالاتو او اروپايي ټولنې د افغانستان د را روانو ولسمشرۍ ټاکنو د نیټې د اعلانیدو ‏هرکلی کړی دی. د ۲۰۱۴ کال د اپریل د میاشتې پر پنځمه نیټه به په افغانستان کي د ‏ولسمشرۍ او ولایتي شوراګانو ټاکنې تر سره شي.‏

https://p.dw.com/p/16aGe

د افغانستان د ټاکنو د خپلواک کمیسیون مشر فضل احمد معنوي، د چهار شنبې په ورځ ‏وویل، چې د لګښتونو د را کمولو له پاره به د ولسمشرۍ او ولایتي شوراګانو ټاکنې په یوه ‏وخت کې تر سره شي.‏

د افغانستان د اساسي قانون له مخي ولسمشر کرزی نه شي کولای چې د دریم ځل له‎ ‎پاره ‏خپل ځان د ولسمشرۍ له پاره ونومی. داسي اندیښنې موجودې دي چې کیدای‎ ‎شي ولسمشر ‏کرزی یو ځل بیا خپل ځان ولسمشرۍ ته و نوموي. خو پخپله ولسمشر کرزي دا خبره څو‎ ‎واري رد کړې ده چې ولسمشرۍ ته به ځان کانديد کړي. هغه ويلي دي، چي په ‏ديموکراتیک ډول‎ ‎به واک د ټاکنو ګټونکي ته وسپاري‎.‎

په کابل کې د متحده ایالاتو سفارت د ولسمشري ټاکنو د نیټې د معلومیدو هرکلی کړی دی ‏او ویلي يې دي چې ټاکل شوې نیټه به د افغانستان له اساسي قانون سره سمون خوري. په ‏کابل کې د متحده ایالاتو د سفارت له خوا په یوه خپره شوې بیانیه کې راغلي دي: «د ټاکنو ‏د نیټې ټاکل په ۲۰۱۴ کال کې د با اعتباره، او شفافه ټاکنو تر سره کول د افغانستان لیوالتیا ‏ښیي.»‏

په کابل کې د متحده ایالاتو سفیر جیمز کننګهام، ویلي دي چې د ټاکنو د نیټې ټاکل د ‏افغانستان د راتلونکي ثبات له پاره ډیر مهم دی. هغه زیاته کړې ده چې دا ټاکنې یوه افغاني ‏پروسه ده چې متحده ایالات او نړیواله ټولنه یې ملاتړ ته چمتو ده.‏

دا په داسې حال کې ده چې اروپايي ټولنه له ۲۰۰۴ کال راهیسې په افغانستان کې د ټاکنو ‏بهیر څاري. دغه ټولنه هم د افغانستان د ټاکنو د نیټې د تعنیدو هرکلی کړی دی. په کابل ‏کې د اروپايي ټولني سفیر او ځانګړي استازي یوشاتسکاس، ویلي دي چې له دې دا خبره ‏څرګندیږي چې افغان چارواکي د خپلو مسﺉولیتونو سر ته رسولو او همداراز د اساسي ‏قانون پلي کولو ته ژمن دي. د اروپايي ټولني په اعلامیه کې راغلي دي چې دا ټولنه په ‏افغانستان کې د شفافه ټاکنو ملاتړ کوي.‏

د ټاکنو د تر سره کیدو پر وړاندي موجود چيلينجونه‏

په افغانستان کې د ولسمشرۍ او ولایتي شورا ګانو د ټاکنو تر سره کول له ډیرو چيلينجونو ‏سره مخامخ بهیر دی. د افغانستان د ټاکنو کمیسیون دا خبره مني چې ستونزي شته خو د ‏دې سازمان په خبره د اساسي قانون له پلي کولو سره به دغه ستونزي له منځه ولاړي شي.‏

يو شمیر څارونکي نیوکه کوي چې د افغانستان د ټاکنو قانون نه شي کولای چې د دې بهیر ‏د په لاره اچوونکو بیطرفي تظمین کړي ځکه د هغوی په خبره د دې کمېسیون ډیری غړي ‏د ولسمشر کرزي له خوا ټاکل کیږي.‏

پر دې سربیره طالبان د ځینو ولایتونو په یو شمیر ولسوالیو کې فعال حضور لري او له ‏همدې کبله کیدای شی چې ټاکنې په شفافه توګه تر سره نه شي. له بلې خوا ویل کیږي چې ‏د افغانستان ټاکنې له مالي ستونزو سره هم مخامخ دي.‏

فضل احمد معنوي وویل: «په راتلونکو ټاکنو کې موږ د درغلیو د مخنیوي او یا کمولو له ‏پاره لا کلک اقدامات په پام کې نیولي دي.»‏

د افغانستان د کورنیو چارو، دفاع وزارتونو او همداراز د ملي امنیت ادارې ډاډ ورکړی ‏دی چې د ټاکنو امنیت به ټینګ کړي. ‏

په ټاکنو کې د طالبانو ګډون

د افغانستان د ټاکنو د کمېسیون مشر ویلي دي چې د طالبانو او حزب اسلامي مشران هم ‏کولای شي چې په ټاکنو کې ګډون وکړي. ښاغلي معنوي وویل: «موږ ان چمتو یو چې د ‏وسله وال اپوزیسیون د ګډون له پاره هم لاره اواره کړو. دا اپوزیسیون که څه طالبانو وي ‏او یا حزب اسلامي په ټاکنو کې ګډون کولای شي.»‏

فضل احمد معنوي د افغانستان د خپلواک کمیسیون د بیطرفۍ دفاع وکړه او ویویل: «هیڅ ‏تبعیض نه شته. تر دې مخکې ولسمشر کرزي هم د طالبانو له مشر ملا عمر څخه غوښتي ‏وو چې په ټاکنو کې ګډون وکړي.»‏

مسعود جهش (دویچه ویله. فرانس پرس، د المان خبري آژانس)‏
کتونکی: نجیب الله زیارمل‏