اوکسفام: د مرستو څخه د سياسي او نظامي هدفونو لپاره کار اخيستل کيږي
۱۳۸۹ بهمن ۲۱, پنجشنبه
د اوکسفام په نامه بشري سازمان چي مقر يې په لندن کي دی په خپل يو وروستي رپوټ که له بې وزلو هيوادونو سره د شتمنو هيوادونو مرستي تر ارزوني لاندي نيولي.
دغه سازمان وايي چي مرسته کونکي هيوادونه خپلي بشري او پرمختيايي مرستي تر زياتي کچي هغو هيوادونو او سيمو ته متمرکزي کړي چي د هغوی په نظر دوی ته سمدلاسه امينتي ګواښونه پيدا کوي، په عين وخت کي د نړۍ ځيني نوري بې وزله او مصيبت ځپلي سيمي له پامه غورځولي دي.
د اوکسفام په رپوټ کي چي عنوان دی «دا مرستي د چا دي؟» راغلي: « که چيري يو هيواد يا سيمه او يا شخړه د شتمنو هيوادو په بهرني پاليسي کي د پام وړ نه وي، هغه دا سيمي د ټولو بشري اړتياوو سره سره، له پام څخه غورځول کيږي.»
اوکسام چي يونړوال غير حکومتي سازمان دی او په نړۍ کي د بې وزلۍ او عدالت وضعيت څاري، خبرداری ورکړی چي د شتمنو هيوادونو دغسي يو سياست د دوي مرستي ضايع کوي او کله هم ښايي د خطرناکو مرستو پروژو لامل وګرځي.
رپوټ وړاندي يادونه کوي: سر بيره پردې د سياست او پوځي ګټو پر بنسټ ولاړي مرستي د دې سبب ګرځيدلي چي د مرستو د پروژو کارکونکي او د مرستو تر لاسه کونکي ټولني او خلک د حملو هدف وګرځي.
د اوکسام په رپوټ کي د سياسي او پوځي هدفونو په مقصد مرستو د تاوان په اړه افغانستان مثال راوړل سوی، او وايي چي يوازي په 2010 کال کي په دغه هيواد کي 126 پيښي رامنځ ته سوي چي په هغو کي د ملي او بين المللي غير حکومتي سازمانونو کارکونکي د حملو هدف ګرځيدلي دي.
د غير حکومتي سازمانونو د مصونيت د دفترد معلوماتو له مخه په دغو حملو کي لږ تر لږه 28 مرستندويه کارکونکي وژل سوي او 33 نور ټپيان سوي دي.
د اوکسفام رپوټ زياتوي چي د نړۍ 48 «بي ثباتو» دولتونو ته د پرمختيايي مرستو يو پر دريمه برخه له 2002 کال را په دي خوا يوازي دري هيوادونو ته تللي دي: عراق، افغانستان او پاکستان ته.
دغه رپوټ چي نن يې جزييات خپاره سول پکښي راغلي:« په دغه موده کي د شتمنو هيوادونو له خوا په ټوليزه توګه په مرستو کي 40 مليارده ډالره زياتوالی راغلی چي دوه پر پنځمه برخه يې يوازي په عراق او افغانستان کي مصرف سوي دي.»
د اوکسفام په رپوټ کي پر ناټو او امريکا متحده ايالاتو باندي تور لګول سوی چي هڅه کوي په افغانستان کي د مرستي پيسې د خپلو پوځي هدفونو سره ګډي کړي.
په ډيرو حالاتو کي پرمختيايي او د بيا رغاوني پروژې د پوځي عملياتو سره موازي رواني دي.
نوموړی بشري سازمان يادونه کوي چي، په افغانستان او عراق کي بهرني پوځي ځواکونه ځيني وختونه خپلي مرستي د خلکو ملاتړ او يا هم د ياغيانو په هکله د معلوماتو د ورکړي سره مشروط کړي دي.
آژانسونه/ عبدالباري حکيم
کتونکی: نجيب الله زيارمل