آيا چينايي يوان به د نړۍ دوهم پولي واحد سي؟

آيا کيدای شي ايون تر ډالرو وروسته د نړۍ دوهم پولي واحد شي؟

اوسني حالات ښيي چي د چين پولي واحد، ايون به ډير ژر تر ډالرو وروسته د نړۍ دوهم پولي واحد شي. په دې برخه کي يو مهم ګام د تير کال د ډسمبر په مياشت کي واخيستل شو.

هغه وخت چين او چاپان ومنله چي په خپل منځ کي به ټولي تجارتي معاملي په يوان ترسره کړي.

چين او جاپان د نړۍ دوهم او دريم لوی اقتصادي قدرتونه دي. په دې ترتيب سره نو کله چي دغه دواړه هيوادونه پخپلو منځونو کي په يوان تجارت وکړي نو د دغه پولي واحد پر پياوړيتوب به ډيره اغيزه ولري.

اوس مهال جاپاني کمپنۍ د نړۍ د ټولو نورو کمپنيو په څېر لومړۍ خپلي پيسي په ډالرو اړوي او بيا يوان رانيسي ترڅو د چين سره تجارتي معاملې وکړي. په لومړي سر کي له ين څخه د په ډالرو او بيا له ډالرو څخه په يوان د پيسو تبديلول د جاپاني سوداګرو له پاره د زيان خطر ډيره وي.

اوس مهال د چين په ګدون د نړۍ په يو شمير هيوادونو کي د چين په پولي واحد هم بانکي تظمينونه قبليږي. نايجيريا او برازيل همدا اوس خپلي ځيني اسعاري زيرمي په يوان ساتي. د پلان له مخي به په راتلونکي کښي د لندن او سنيګاپور په مالي بازارونو کي په چينايي يوان تظمينونه معامله شي.

خو ښايي چي د چين يوان د نړۍ د دوهم پولي واحد کيدو له پاره اوږده لاره په مخ کي ولري. که څه هم چين اوس د نړۍ دوهم لوی اقتصادي قدرت دئ، خو په نړۍ کي له ټولو تجارتي معاملو څخه يوازي يو فيصد ئې په يوان تر سره کيږي.

اوس د يوان د تبادلې نرخ د نړيوالو پولي بازارونو په واسطه نه تعينيږي، بلکي د چين مرکزي بانک دغه کار تر سره کوي.

کارپوهان وايي چي که چين غواړي خپل پولي واحد په يوه ريښتني پولي واحد تبديل کړي نو بايد خپل مالي بازارونه د نړيوالو پر مخ پرانيزي.

دا کارپوهان وايي چي نړيوال بازارونه بايد د يوان د تبادلې نرخ تعين کړي نه د چين مرکزي بانک.

کارپوهان دغه راز وايي چي چين بايد د خپلو پيسو د نرخ له ټيټ ساتلو څخه ډډه وکړي ترڅو وشي کولای په نړيوالو بازارونو کي خپل پولي واحد ته ځای پيدا کړي.

دويچه ويله/ مسعود جهش
کتونکي: نجيب الله زيارمل