1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Praca sezonowa przedmiotem badań naukowych

17 maja 2009

Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz nauki ogłosiła w ubiegły piątek pierwszą listę 16 polsko-niemieckich projektów badawczych, które zamierza finansować. W tym roku Fundacja przeznaczy na ten cel ogółem 2 ml euro.

https://p.dw.com/p/HsJs

W pierwszej turze konkursu zgłoszono ogółem 59 projektów. To świadczy o dużym zainteresowaniu polsko-niemiecką współpracą w dziedzinie nauki w obu krajach – uważa Prof. Rita Süssmuth. Przewodnicząca zarządu Fundacji pochwaliła, jakość naukową przedstawionych przedsięwzięć. Wśród nich znajduje się projekt długoletnich partnerów Prof. Wojciecha Łukowskiego z Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego i dr Mathiasa Wagnera z Instytutu Badań Społecznych Uniwersytetu w Bielefeldzie.

Projekt dotyczy pomijanego w dyskursie publicznym problemu powiązań polsko-niemieckich, które rozgrywają się na niższym poziomie gospodarki, tam, gdzie 300.000 Polaków podejmuje co roku sezonową pracę w niemieckim rolnictwie. Gdyby nie ta siła robocza, nie byłoby, komu zebrać plonów - wyjaśnia Wojciech Łukowski.

Wyjazdy do pracy za granicę mają konsekwencje. Jakie? To zbadają socjolodzy.
Wyjazdy do pracy za granicę mają konsekwencje. Jakie? To zbadają socjolodzy.Zdjęcie: picture-alliance/ dpa

–"Ale oczywiście ma to wielorakie konsekwencje dla funkcjonowania polskiej przestrzeni społecznej, a szczególnie tych społeczności lokalnych, z których ci ludzie się rekrutują. Weźmiemy też pod uwagę, że to nie jest jedyny kierunek migracyjny, że Polacy są też obecni w wielu innych krajach. Chcemy się bardziej szczegółowo przyjrzeć temu zagadnieniu i zobaczyć, co z tego wynika zarówno dla społeczeństwa polskiego, jak i społeczeństwa niemieckiego”

Realistyczne kwestie w polsko-niemieckich stosunkach

Polscy i niemieccy naukowcy będą badać bezpośredni styk dwóch społeczeństw w najniższym segmencie rynku pracy, czyli bardzo realistyczne kwestie w stosunkach polsko-niemieckich - wyjaśniają badacze z obu krajów. I właśnie takie przedsięwzięcia chce przede wszystkim wspierać Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki.

Planowane badania bardzo interesują niemieckich socjologów – wyjaśnia Mathias Wagner.

-„Są one interesujące dla nas, ponieważ Polacy, którzy przyjeżdżają co roku do Niemiec do prac sezonowych, są prawie nieobecni w świadomości naszego społeczeństwa. Dopiero niedawno, 2 lata temu pojawiło się więcej informacji na ich temat w mediach, ale tylko, dlatego, że nagle przestali przyjeżdżać, a niemieccy bauerzy nie mogli sobie bez ich pomocy poradzić ze zbiorami szparagów. Dotychczas odnosiło się wrażenie – jak to trafie określił mój kolega -, że do Niemiec przyjeżdżały zastępy niewidzialnych krasnoludków, robiły swoje, i wycofywały się do Polski”-

Badacze przy zbiorach szparagów

Prof. Wojciech Łukowski z doktorantką Ewą Matejko przy pracach terenowych nad projektem o warunkach życia na polsko-kaliningrackim pograniczu
Prof. Wojciech Łukowski z doktorantką Ewą Matejko przy pracach terenowych nad projektem o warunkach życia na polsko-kaliningrackim pograniczuZdjęcie: DW

Ciekawy jest nie tylko temat projektu, ale i metoda pracy polsko-niemieckiego zespołu naukowego. Polscy badacze pojadą do pracy sezonowej do Niemiec. Naukowcy niemieccy, którzy znają język polski, przyjrzą się konsekwencjom, jakie ma wyjazd do Niemiec dla społeczności w miejscach zamieszkania osób wyjeżdżających do pracy.

–„Chcielibyśmy się bardzo dokładnie przyjrzeć temu, jak to rzeczywiście funkcjonuje, jak np. przekłada się na szanse życiowe i rodzin i członków rodzin, nie tylko tych, którzy wyjeżdżają, jak to się przekłada na postrzeganie innego, obcego, jak to się przekłada do braku lub do zachowań, które nazywamy obywatelskimi.” To tylko kilka pytań, na które badacze z obu krajów będą się starali uzyskać odpowiedzi – wyjaśnia Wojciech Łukowski.

Mathias Wagner obiecuje sobie po opublikowaniu wyników badań, które potrwają 2 lata, zmianę w postrzeganiu w Niemczech problemów życia polskiego społeczeństwa.

-"Jeśli chodzi o Niemcy, nawet w małych wioskach, gdzie, co roku od wielu lat przyjeżdżają pracownicy sezonowi, rolnicy, sąsiedzi nie rozumieją, dlaczego Polacy w ogóle przyjeżdżają pracować. Muszę przyznać, że mnie to przeraża. W jednej z rozmów, niemiecka chłopka powiedziała mi, wprost, że nie rozumie, dlaczego nie zostają u siebie w domu, tylko przyjeżdżają, popracują 12 godzin dziennie i znikają. To tylko dowodzi, że osoby, które od lat konfrontowane są z pracownikami sezonowymi, nie mają zielonego pojęcia o ekonomicznych i społecznych powodach tych migracji Polaków za pracą, o tym, że są do tego zmuszeni.”

Polsko-niemiecka tkanka kulturowa

Polsko-niemiecki zespół naukowców. Mathias Wagner (pierwszy z l.)
Polsko-niemiecki zespół naukowców. Mathias Wagner (pierwszy z l.)Zdjęcie: DW

Obecny projekt jest pokłosiem wieloletniej współpracy naukowców z obu krajów. Datuje się ona od połowy lat 90tych. Pierwszy wspólny projekt miał chrakter badawczo-ekspercki i polegał na wypracowaniu merytorycznej koncepcji polsko-niemieckiej współpracy młodzieży. Potem przeprowadzono razem badania porównawcze młodzieży w Polsce i w Niemczech. Następnie długo współpracowano nad projektami w Polsce północno-wschodniej. W jednym z nich, finansowanym przez Fundację Volkswagena, zajmowano się problemem zakorzeniania się na Mazurach po 1945 roku. Ostatnie wspólne przedsięwzięcie naukowe dotyczyło przemytu jako problemu wynikającego z globalizacji i peryferyzacji na granicy polsko-rosyjskiej – wyjaśnia Wojciech Łukowski

-"Te kilkanaście lat tej polsko-niemieckiej współpracy właśnie na bardzo realnym, rzeczywistym poziomie budowania wspólnych projektów, stawiania pytań badawczych, potem przeprowadzania badań terenowych pokazuje, że to jest być może taki poziom, na którym tworzy się rzeczywista tkanka kulturowa polsko-niemiecka. Może ona nie jest jeszcze zbyt silna, ale trochę przyczółków można by wymienić. Może nie będę zbyt skromny, ale zauważam, że te nasze projekty bardzo się silnie jednoznacznie wpisują właśnie w budowanie tej wspólnej tkanki kulturowej.”

Autor: Barbara Cöllen/euranet

Red.:Aleksandra Jarecka