Pogoda dla separatystów. Niepodległa Szkocja?

Siedemset lat temu Szkocja zwyciężyła w Bitwie pod Bannockburn w pierwszej wojnie o niepodległość. Wtedy Robert the Bruce, który wystąpił zbrojnie przeciwko Edwardowi II, został faktycznym szkockim królem. Później Szkocja nigdy do końca nie pogodziła się z dominacją Anglików, co doprowadzało wiele razy do powstań, jednak nigdy nie uzyskała już pełnej suwerenności. W 1999 roku, zgodnie z przeprowadzonym dwa lata wcześniej referendum, Szkoci wybrali swój własny parlament. 18 września 2014, na mocy porozumienia w Edynburgu, podpisanego przez premiera Wielkiej Brytanii, Davida Camerona i premiera szkockiego rządu Alexa Salmonda, ma odbyć się referendum niepodległościowe. Czy Szkocja powinna być suwerenna, czy powinna pozostać częścią Wielkiej Brytanii? Społeczeństwo jest podzielone, co widać doskonale na przykładze pogrążonych w dyskusji mieszkańców Obanu, położonego na zachodnim wybrzeżu.

Konsekwencje finansowe

Calum MacLachlainn i Paul Sloan są starymi przyjaciółmi. Od wielu lat prowadzą wspólnie kilka restauracji. Jednak w sprawie dążeń separatystycznych ich ojczyzyny zażarcie się kłócą. W obliczu zbliżającego się dnia referendum, gorąco dyskutują, jak wyglądałoby życie w niepodległej Szkocji - spełnienie marzeń MacLachlainna, a ziszczenie czarnego scenariusza według Sloana.

W otoczeniu gości obańskiej restauracji ,,Waterfront'', przy półmiskach świeżych makreli i pstrągów, MacLachlainn wyjaśnia swój punkt widzenia: - Suwerenna Szkocja byłaby silniejsza i jako mały kraj z 5 milionami mieszkańców, mogłaby szybciej reagować na trudne sytuacje. Spójrzcie tylko na Islandię w czasie kryzysu gospodarczego - mówi - Natychmiast pozamykali swoje banki i szybko wyszli z recesji. Podkreśla również, że niezależność od Anglii dałaby Szkocji możliwość decydowania o tym, czy chce pozostać w Unii Europejskiej. Sam nie jest jej wielkim zwolennikiem, ale chciałby, by Szkoci sami podjęli decyzję w sprawie dlaszego członkostwa, bądź wystąpienia. W momencie, gdy reprezentują tylko 8% Brytyjczyków, nie mają na to wystarczającego wpływu.

Jego przyjaciel nie jest przekonany. - Od trzystu lat odnosimy sukcesy, będąc częścią Zjednoczonego Królestwa. Dlaczego mielibyśmy oddzielić się i to przekreślić?' - pyta. Martwi się także o konsekwencje finansowe. Sądzi, że suwerenna Szkocja nie poradzi sobie gospodarczo, nie zdoła utrzymać samodzielnej infrastruktury. Jako biznesmen niie chciałby, żeby do władzy doszli laburzyści. Szkoccy wyborcy mają tendencje lewicowe. Sloan obawiałby sią w takim wypadku podwyższenia podatków. Odpowiada mu sytuacja, w której konserwatywny rząd w Londynie kontroluje wydatki socjalne. MacLachlainn jednakże jest za redystrybucją dochodów, podobnie jak większość zwolenników oderwania się Szkocji.

Z pieśnią na ustach

Przed cotygodniową próbą część członków miejscowego celtyckiego chóru pracuje nad pieśnią pod tytułem ''Cabar Feidh'' (,,Poroże''), nawiązującą do walczącego o niepodległość Klanu Mackenzie, mającego w herbie głowę jelenia z porożem. Pytani o korzyści płynące z suwerenności chórzyści odpowiadają wylewnie i entuzjastycznie. Chcą ,,większej równości społecznej'', ,,lepszej opieki służby zdrowia'', pragną opowiadać się ,,po stronie pokoju na świecie, a nie być przywiązanym do Amerykanów i walczyć w Iraku czy Afganistanie''.

Urodzona w Szwecji Margaret, przeciwna odłączeniu, jest w chórze odosobniona. Tak jak Sloan, martwi się o kwestie finansowe, o to, że w suwerennej Szkocji ,,pieniądze rozwieją się''.

Jednak zwolenników niepodległości w Obanie przepełnia gorętsza pasja, niż sceptyków.

W sondażach opinii publicznej nieznacznie prowadzą przeciwnicy niepodległości, lecz wielu Szkotów jest jeszcze niezdecydowanych. I to być może ich głosy przesądzą o przyszłym losie Szkocji.

Brigit Maaß / Zuzanna Liszewska