Niemiecka prasa o Gorbaczowie: „zmienił świat”

„Frankfurter Rundschau” uważa, że po śmierci Gorbaczowa Europa, a w szczególności Niemcy, będą musiały podtrzymać historyczne dziedzictwo. W ocenie dziennika Gorbaczow słusznie otrzymał w 1990 roku Pokojową Nagrodę Nobla wraz z uzasadnieniem, że przyczynił się do tego, że „konfrontacja bloków” między wschodem i zachodem została zastąpiona negocjacjami i „dawne europejskie państwa narodowe odzyskały wolność”. Gazeta przypomina, że Gorbaczow wyróżnienie to otrzymał zaledwie kilka tygodni po zjednoczeniu Niemiec, które - podobnie jak pokojowa rewolucja i upadek muru berlińskiego - nie byłoby możliwe bez Gorbaczowa. „Po tym wiele spraw potoczyło się nie tak i na pewno nie w sposób pokojowy, np. walka Litwy o niezależność od Moskwy”.

„Laureat Pokojowej Nagrody Nobla z Moskwy miał odwagę złamać niesprawiedliwy system, przeciwstawić się przemocy i zwrócić ludziom wolność” – pisze „Suedkurier” z Konstancji. Niemcom utorowało to drogę do zjednoczenia, a dla Europy oznaczało początek nowych i pełnych nadziei czasów. Zdaniem dziennika zwłaszcza dziś, kiedy Rosja prowadzi wojnę w Ukrainie i straszy resztę Europy, osiągnięć tych nie sposób wystarczająco docenić. „Nawet jeśli Gorbaczow nie zawsze zaprzeczał napędzającemu wojnę Putinowi, powinien przypominać Europie, że istnieje jeszcze inna Rosja, która szuka pokoju i z którą można rozmawiać – nawet jeśli obecnie jest ona związana i zakneblowana”.

„Badische Zeitung” podkreśla, że mało kto może o sobie powiedzieć, że zmienił świat, a Michaił Gorbaczow do tych niewielu osób się zaliczał. „Bez niego konfrontacja zbrojna między supermocarstwami w czasie zimnej wojny nie zostałaby zakończona, Europa Wschodnia nie byłaby wolna, a Niemcy nie zjednoczyłyby się”. Gazeta z Fryburga pisze, iż fakt, że przemiany te dokonały się pokojowo, jest historyczną zasługą Gorbaczowa i sprawia, że stał on się istotną postacią XX wieku. Zdaniem dziennika nie ma w tym sprzeczności, jeśli stwierdzi się, że poniósł on także porażkę. „Gorbaczow chciał uratować Związek Sowiecki, a nie go zniszczyć, ulepszyć socjalizm, a nie go zlikwidować”. Gazeta zauważa, że Gorbaczow z pewnością nie był bezbłędny i wolny od sprzeczności, „ale jakże inny byłby świat, gdyby na Kremlu wciąż rządził humanista i człowiek przekonany o równowadze”. Gorbaczow rządził sześć lat. „Jakie to szczęście dla milionów osób w Europie, szczególnie dla nas Niemców” – pointuje dziennik.

Z kolei „Mitteldeutsche Zeitung” komentuje, że wielkim osiągnięciem Gorbaczowa jest to, że obdarował Europę 30 latami pokoju i demokracji, a Europę Wschodnią demokracją, wolnością i rosnącym dobrobytem. „Niestety, nie udało mu się umocować tych wartości w swoim własnym kraju. Za ten stan rzeczy obarczał współwiną Zachód. Gazeta z Halle przypomina, że w 2014 roku Gorbaczow skarżył się, iż dążył do stworzenia wspólnego „Domu Europa”, zetknął się z mentalnością zwycięzcy. Wówczas, jak zauważa dziennik, autorytarny Putin już od dawna dążył do przejęcia władzy i tłumił siłą opór wobec swoich roszczeń. „To prawdziwa tragedia długiego życia Gorbaczowa: na końcu musiał doświadczyć, że stara konfrontacja między Wschodem a Zachodem wróciła”.