Co osiągnięto w Brukseli

„Cały świat patrzył na nas i udowodniliśmy mu, że potrafimy wyciągać odpowiednie wnioski”- powiedziała kanclerz Angela Merkel po trwającym do czwartej nad ranem maratonie podczas unijnego szczytu. Przywódcy eurostrefy porozumieli się z sektorem bankowym w sprawie redukcji długu Grecji z 50-procentowymi stratami dla posiadaczy greckich obligacji. Ale to nie był jedyny wynik nocnego spotkania.

Celem szczytu było zatwierdzenie skutecznego pakietu antykryzysowego oraz lepsze wyposażenie kapitałowe banków.

„Europa chroni przed kryzysem zagrożone kraje” – takie przesłanie towarzyszyło spotkaniu w Brukseli i adresowane było do „rynków, przyszłych inwestorów i państw eurostrefy”.

Trudna droga do umorzenia długów

„Jestem przekonany, że wynik spotkania został przyjęty z uczuciem ulgi przez resztę świata, która oczekiwała od krajów eurostrefy twardych decyzji” – stwierdził prezydent Francji Nikolas Sarkozy. Jednak droga do tych wyników była wyboista. Godzinami trwały negocjacje przedstawicieli Grecji z reprezentantami sektora bankowego, a dokładnie z Charlesem Dallarą, dyrektorem Instytutu Finansów Międzynarodowych (IIF) zrzeszającego banki. W ostatniej fazie rozmów dołączyli: kanclerz Merkel, prezydent Sarkozy oraz szefowa MFW Christine Lagarde, którzy wywierali na bankowców mocną presję. Około czwartej nad ranem przystali oni na umorzenie 50 procent greckiego długu, będzie on niższy o 100 mld euro. Wedle wyliczeń ekspertów UE taka redukcja długu powinna pomóc Grekom zredukować dług publiczny do 120 procent PKB w 2020 roku.

Premier Grecji Giorgos Papandreou wyraził nadzieję, że dla jego kraju nastał nowy dzień. Podkreślił też znaczenie pakietu stabilizacyjnego dla greckich banków.

Dźwignia finansowa dla EFSF

Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej ma zostać powiększony z 440 mld do kwoty 1 biliona euro dzięki zastosowaniu dźwigni finansowej. Na razie jednak nie podano szczegółów dotyczących sposobu uzyskania tych pieniędzy; mają być przygotowane do końca listopada.

Jednym z wariantów zastosowania dźwigni byłoby wprowadzenie tzw. częściowego poręczenia w ramach EFSF, co oznaczałoby, że Fundusz Stabilizacyjny poręczałby 20 procent ryzyka deficytu w przypadku, kiedy inwestorzy nabywaliby obligacje zagrożonych krajów strefy euro. Drugi wariant polegałby na stworzeniu z pomocą obligacji EFSF oraz wpłat prywatnych inwestorów większej ilości funduszy.

Istnieje też trzecia możliwość, na którą składałyby się wybrane elementy obu wariantów. Jednak, jak stwierdziła Angela Merkel: „trudno jest już dziś ocenić działanie wspomnianych instrumentów finansowych, jeśli się ich nigdy wcześniej nie stosowało”.

Rekapitalizacja banków

Już wcześniej na unijnym szczycie oficjalnie porozumiano się w kwestii rekapitalizacji banków. Informację tę podał oficjalnie na spotkaniu z prasą w środę (25.10.) wieczorem premier Polski Donald Tusk. Zgodnie z oczekiwaniami banki europejskie będą zobowiązane do podniesienia wskaźnika kapitałowego z 5 do 9 procent do 30 czerwca 2012 roku. Według wcześniejszych wyliczeń na zabieg ten potrzebne będzie około 106,4 mld euro, informuje Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA). W pierwszej kolejności banki mają poszukiwać pieniędzy na rynku. Jeśli się to nie powiedzie, będą mogły liczyć na wsparcie państw UE. Dopiero w trzeciej kolejności kołem ratunkowym ma być sam EFSF.

Podczas negocjacji w Brukseli Włochy i Hiszpania zadeklarowały przeprowadzenie programów uzdrawiających własne gospodarki i finanse. Uczestnicy pozytywnie zareagowali na gotowość rządu Włoch przeciwdziałania wysokiemu zadłużeniu. Jednak decyzje premiera Berlusconiego muszą być natychmiast wprowadzone w życie, powiedział przewodniczący Rady Europejskiej Van Rompuy.

Kanclerz Merkel zwróciła też uwagę na szereg ustaleń w kontekście bardziej zacieśnionej współpracy krajów UE oraz zmian traktatowych. Obok regularnych szczytów europejskich wprowadzony będzie obowiązek zapisu w konstytucjach krajów członkowskich górnego pułapu zadłużenia.

Dpa/Daphne Grathwohl/ Alexandra Jarecka

Red.odp.: Bartosz Dudek