1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Bezpłatne porady dla Polaków pracujących w Niemczech

Barbara Cöllen
18 lipca 2013

Polacy mogą w RFN bez problemu podejmować pracę, ale często padają ofiarą własnej niewiedzy i nieuczciwości pracodawców. Tymczasem pomoc po polsku można uzyskać w wielu związkowych poradniach.

https://p.dw.com/p/18Sdy
Arbeiter aus Polen zimmern am Donnerstag (26.04.2012) in Frankfurt am Main auf der Baustelle für die neue Zentrale der Europäischen Zentralbank (EZB) ein Holzgestell. Bis Ende 2013 soll der spektakuläre Neubau an der denkmalgeschützten Großmarkthalle so gut wie fertig sein, der Einzug der EZB-Beschäftigten ist 2014 geplant. Foto: Frank Rumpenhorst dpa/lhe
Polscy robotnicy na budowie we FrankfurcieZdjęcie: picture-alliance/dpa

Dwa lata od całkowitego otwarcia dla Polaków niemieckiego rynku pracy Bartosz Folusiak, sekretarz w dziale ekonomicznym Ambasady RP w Berlinie, ocenia z polskiej perspektywy jako „powrót do normalności”. Z jego obserwacji wynika, że problemy, jakie istnieją po zniesieniu przeszkód w mobilności to głównie nieuczciwi pośrednicy i nieuczciwi pracodawcy. Uważa on, że takie problemy były i zawsze będą, bo stawki, za które pracuje się w Polsce są jak na razie dużo niższe, niż te, za które pracuje się za granicą.

Ofiarami nieuczciwości są „obywatele, którzy wykazują się mniejszą rozwagą i decydują się na wyjazd, nie wiedząc dokąd jadą, co im będzie zaoferowane, gdzie będą spać, za co będą żyć” – wyjaśnia dyplomata. W zetknięciu z rzeczywistością osoby takie szukają w Niemczech pomocy ambasady i konsulatów, które odsyłają je najczęściej do związkowych punktów informacyjnych usytuowanych w kilku miastach w Niemczech.

Porady po polsku w punktach informacyjnych związków zawodowych

Doradztwo dla migrantów zarobkowych nazwano „Faire Mobilität”- „Uczciwa mobilność”. Zostało uruchomione w ramach programu współpracy, jaki przyjęto w 2011 z okazji 20. rocznicy podpisania polsko-niemieckiego Traktatu między RP i RFN o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Celem tego przedsięwzięcia jest zapobieganie nadużyciom w zatrudnianiu pracowników oraz dumpingowi płac. Projekt realizują Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych (DGB) i krajowe ministerstwa pracy ze środków Federalnego ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych i Europejskiego Funduszu Społecznego.

Informacje i porady w języku polskim Polacy mogą uzyskać w kilku miastach. Każda z sześciu poradni specjalizuje się w konkretnych sprawach. Informacje na ten temat zamieszczono w języku polskim na portalu DGB Berlin - Brandenburg   oraz po niemiecku na portalu DGB. 

Poradnia w Berlinie

Sylwia Timm udziela pomocy i porad osobom z Polski, które pracują w całych Niemczech w charakterze pomocy domowej lub opiekunek osób chorych i seniorów.  Porady można uzyskać też pod numerem telefonu (+49) 030 – 21016437.

Monika Fijarczyk
Monika FijarczykZdjęcie: DW

Monika Fijarczyk jest doradcą prawnym dla osób z Polski pracujących w całych Niemczech tymczasowo, zatrudnionych przez niemieckie agencje pracy tymczasowej lub ich partnerów z Polski. Poradnię przy ul. Keithstr. 1 w Berlinie można osiągnąć też pod numerem telefonu (+49) 030 – 21240-145.

Poradnia we Frankfurcie nad Menem

Pomocy i porad Polakom pracującym lub noszącym się z zamiarem pracy w Niemczech udziela także Małgorzata Zambron, tel. (+49) 069 – 27297566.

"Jej" poradnia, która mieści się we Frankfurcie nad Menem przy ul. Wilhelm-Leuschner-Str. 69-77, specjalizuje się w doradztwie dla pracowników branży budowlanej i sprzątania budynków.

Poradnia w Hamburgu

Jochen Empen
Jochen EmpenZdjęcie: DW

Hamburska poradnia mieszcząca się przy ul. Besenbinderhof 59 specjalizuje się w branży mięsnej, hotelowej i gastronomii. Porad i informacji po polsku udziela tam Jochen Empen. Osiągnąć go można także telefonicznie pod numerem (+49) 040 - 28401677.

Poradnia w Stuttgarcie

Pomocy i porad w Stuttgarcie po polsku udziela dr Dorota Kempter.

Można ją zastać pod numerem telefonu (+49) 0711 – 12 093 635.

Porady można zasięgnąć osobiście aż w dwóch miejscach w Stuttgarcie: w Domu Związków Zawodowych (Gewerkschaftshaus) przy Willi-Bleicher-Str. 20, oraz w duszpasterstwie zakładowym (Betriebsseelsorge) przy Nikolausstraße 17.

Poradnie te specjalizują się w doradztwie pracowników transportu i logistyki.

Uzyskanie pomocy i porady po polsku mailowo lub telefonicznie możliwe jest też, po zgłoszeniu takiego zapotrzebowania w Monachium oraz  w Dortmundzie.

Masz jakikolwiek problem – dzwoń i pytaj

+++Nur im Zusammenhang mit der Berichterstattung über die Seite und das Thema Arbeitnehmerfreizügigkeit zu verwenden.+++ Quelle: http://www.faire-mobilitaet.de/
Portal internetowy poradni dla migrantów zarobkowychZdjęcie: /www.faire-mobilitaet.de

Sprawy, z jakimi Polacy zgłaszają się do punktów informacyjnych DGB dotyczą głównie zaległych lub niepłaconych wynagrodzeń, zwolnień z pracy, pracy w Niemczech na własny rachunek, świadczeń chorobowych lub wypadkowych, czy problemów z kasą chorych. Do poradni zgłaszają się też te osoby, które nie znają języka niemieckiego i nie potrafią porozumieć się z instytucjami w Niemczech, nie rozumieją otrzymywanych od tych instytucji listów czy dokumentów.

Sprawy płacowe i urlopowe - terminy prekluzyjne

W sprawach płacowych należy zgłosić się do poradni„Faire Mobilität” natychmiast w chwili pojawienia się problemów. Powód: tzw. terminy prekluzyjne, krótkie terminy, w których można dochodzić w Niemczech swoich praw. – Jeżeli coś nam się nie zgadza w naszym rozliczeniu, nie można z tym czekać kilka miesięcy – ostrzega Monika Fijarczyk z punktu informacyjnego DGB w Berlinie. Mamy tylko miesiąc, żeby zgłosić na piśmie swoje roszczenie do pracodawcy – dodaje. Potem wszystko przepada.

Pracownicy delegowani i łamanie niemieckich przepisów

Am 8.08 demonstrierten die polnischen Bauarbeiter in der Essener Innenstadt, um die Öffentlichkeit auf ihre Situation aufmerksam zu machen.
Protest polskich robotników, którym pracodawca odmówił zapłaty (Essen, 8.08.12)Zdjęcie: IG BAU Essen

Pracownik delegowany pozostaje w zakresie prawa pracy dalej zatrudniany w kraju delegowania u swojego pracodawcy. W tym czasie polskiego pracownika obowiązuje polskie prawo pracy z wyjątkiem kilku standardów prawa niemieckiego, które muszą być zachowane.– Jeśli pracodawca wysyła pracownika do pracy do Niemiec, musi mu zapłacić stawkę minimalną obowiązującą w Niemczech – informuje Monika Fijarczyk. Punkty informacyjne DGB mają do czynienia najczęściej z nieprawidłowościami płacowymi w branży budowlanej (stawka minimalna w landach zachodnich to 11,05 euro brutto na godzinę) i opiekuńczej (8,75 euro brutto, od lipca 9 euro za godzinę).

Ważne zaświadczenie

Nagminnie zdarza się, że pracownicy delegowani nie zabierają ze sobą z ZUS zaświadczenia „A1”.  Posiadanie tego dokumentu jest w Niemczech warunkiem prawomocnego oddelegowania – podkreśla Monika Fijarczyk. Zaświadczenie to potwierdza, że dana osoba może być na czas oddelegowania ubezpieczona społecznie w Polsce. Bez zaświadczenia „A1” nie można korzystać w razie potrzeby z bezpłatnej pomocy lekarskiej.

Ponadto jeśli pracownik oddelegowany nie posiada zaświadczenia „A 1”, a w Niemczech nie są za niego odprowadzane składki, to faktycznie pracuje on na czarno. Proceder ten spotykany jest często w branży opiekuńczej.

Zwolnienia z pracy tylko na piśmie

Jochen Empen często spotyka się z  problemem zwalniania z pracy. Zdarzają się sytuacje, że pracodawca zwalnia pracownika ustnie, mówiąc, że nie musi już przychodzić do pracy. Nie płaci też wynagrodzenia za ostatni miesiąc pracy. – W Niemczech wypowiedzenie zawsze musi być przekazane w formie pisemnej. Tylko wtedy można zaskarżyć pracodawcę za bezpodstawnie zwolnienie – wyjaśnia Jochen Empen.

Najlepiej pytać jeszcze przed przyjazdem

Poradnie DGB udzielają informacji osobom z Polski także przed przyjazdem do Niemiec. Najczęściej zadawane pytania dotyczą załatwiania formalności meldunkowych, ubezpieczeń, zameldowaniem w Urzędach Pracy jako osoby poszukujące zatrudnienia, nauki języka niemieckiego. Osoby, które mają już umowy pracy w Niemczech przysyłają je do sprawdzenia. Jest też grupa osób pytających o sposoby uznania kwalifikacji zawodowych na terenie Niemiec. Doradcy DGB radzą, żeby nie ufać ofertom anonimowych pracodawców np. na internetowych forach. Okazuje się często, że opisane w nich warunki pracy nie odpowiadają rzeczywistości. Ważne jest, aby przed wyjazdem do Niemiec skontaktować się z pracodawcą i podpisać umowę przed rozpoczęciem pracy. W tej sprawie można skonsultować poradnię listownie, telefonicznie lub przyjść w godzinach przyjęć. W ten sposób można uniknąć wielu problemów.

Barbara Cöllen