„Не може да се исклучи пропаѓање на ЕУ“

На овој викенд Брисел е во центарот на вниманието во светот. Овдешните решенија со внимание беа регистрирани и преку океанот.

Европа им покажа црвен картон на оние со поинаков став, пишува „Њујорк тајмс“, имајќи го предвид решението за прекин на натамошната помош за Грција по одлуката на тамошната влада за референдум во врска со условите под кои беше понудена помошта. Колумнистот, нобеловецот Пол Кругмен, забележува: „Што и да кажуваа во предизборната кампања, на крајот сите влади се покоруваа на барањата на Тројката. Тој процес, навистина, ја одржуваше заедничката валута. Но, тој интензивно спроведуваше и една најдлабоко разорувачка програма за штедење“ и нему не може да му се верува, смета Кругмен.

Кој е виновен?

За шпанскиот дневен весник „АБЦ“ нема дилема кој е виновен за неуспехот на разговорите во Брисел: „Ципрас и Варуфакис ги доведоа до очај своите соговорници. И тоа толку многу, што предизвикаа раскол во едно есенцијално прашање“.

Сличен е и ставот на италијанскиот дневен весник „Кориере дела сера“: „За време на преговорите со доверителите Ципрас и Варуфакис никогаш на оставија впечаток дека вистински преговараат и се стремат кон согласност. Тие никогаш немаа сериозна намера да воведат реформи со кои Грција би можела да стане конкуретно способна земја“.

Различно гледиште застапува францускиот весник „Ла трибин“, кој зад решението на Еврогрупата го гледа германскиот министер за финансии Волфганг Шојбле: „Тој уште во петокот (26.06.) повтори дека веродостојноста на еврозоната е поважна од нејзиниот ’интегритет‘“. Но, главен виновник, според весникот, е канцеларот Ангела Меркел: „Таа одби да преземе одговорност за политичка согласност со Грција, оти не сакаше реструктуирање на грчките долгови. Затоа таа дозволи разговорите да завршат во ќорсокак“. За последиците од саботните решенија „Ла трибин“ вели: „Еврозоната веќе не е монетарна зона на ЕУ, како што предвидуваат договорите. Таа веќе не е израз на политичка волја. Таа е сцена на фиксиран менувачки курс, која може да се напушти кога ќе посакаш“.

Францускиот весник „Либерасион“, пак, главната одговорност за неуспехот ја гледа кај Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), кој секогаш ги применува истите инструменти: краткорочни кредити за засегнатите држави да можат да ги решат најитните проблеми, а за возврат бара кратења на јавните трошоци, покачување на даноците, реструктуирање на долговите. „Проблемот е што тие алатки не дејствуваат во случајот со Грција. Валутата не може да се девалвира, а европските партнери одбиваат секакво натамошно репрограмирање на долговите“. Кристин Лагард, шефицата на ММФ, „не може да прави што сака. Мнозинството во ММФ го сочинуваат земји кои се бесконечно посиромашни од Грција и тие тешко прифаќаат посебен третман на Грција. Оти, ниедна земја никогаш не добила таква помош“, се вели во „Либерасион“.

„Еврото, таа смешна конструкција“

Британскиот весник „Телеграф“ застапува сосем специфичен став: „Вистински луди се оние, кои го создадоа еврото, таа смешна конструкција. Тоа се оние, кои претпоставуваа дека политичките сништа и политичката суета можат да ги надвладеат економската логика и културните, како и национални разлики. Така тие на огромен континент создадоа една монетарна унија без неопходните обезбедувања“.

„Гардиан“ стравува дека независно од исходот на грчкиот референдум ќе има последици не само за Грција: „Последиците од еден грчки слом ќе имаат длабоки политички и економски влијанија за останатата Европа. Ќе дојде до меѓусебно префрлување на вината за петгодишната политика на штедење, која барем во случајот со Грција доживеа неуспех“.

Ќе може ли во иднина уште да се зборува за една обединета Европа, загрижен е португалскиот весник „О публико“: „Ден по ден од различни поводи гледаме доказ дека не може да се исклучи распад, а со тоа и крај на европскиот проект“. И грчката криза го докажува тоа: „Таа отвора еден опасен преседан. Но има и многу други причини за вознемиреност. Тоа е тажната вистина“.