Збогум на роамингот во ЕУ!

ЕУ тоа со задоволство го истакнува како голема победа над моќните телекомуникациски концерни и одличен пример дека Брисел вистински се залага да ги заштити своите граѓани од самоволието на концерните. Имаше повеќе фази, но од денеска граѓаните на ЕУ би требало да можат слободно да ги користат своите мобилни телефони, каде било во Унијата, без страв од често „изгор“ високите такси за разговори во друга држава-членка.

Кон честитките на така обединета Европа се придружија и некои медиуми. Така, берлинскиот „Тагесшпигел“ пишува дека е тоа „триумф за ЕУ, не само над интересите на телекомуникациските компании. Оваа одлука покажува оти Европа навистина може да го подобри секојдневниот живот на своите граѓани. Од оваа одлука  ќе имаат корист 500 милиони потрошувачи“, пишува весникот. 

Но, за жал, тука има и големи „дупки“ и стапици за паричниците на граѓаните. Зашто, телекомуникациските концерни, првенствено оние од Германија и од Шпанија, успеаја да ја „разводнат“ идејата за заедничка, европска мрежа на мобилна телефонија. На хартија е онака како што вети Европската комисија: корисниците на мобилни телефони ќе плаќаат иста цена за разговори, пораки и користење на интернет во друга земја од ЕУ, како онаа во својата татковина. Но, и тука треба добро да се погледне што пишува во договорот за користење на мобилниот телефон.

Хрватска за Германците останува - странство

Прв проблем се земјите во Европа кои не се членки (како Швајцарија), или, така да се каже, само со меѓународни спогодби се на некој начин придружни членки на ЕУ, како на пример Монако, Андора и Сан Марино. Додека таму можеби ќе треба да се заврти зад некој агол или да се искачи на некоја повисока зграда за да се „фати“ мрежата на блиските Франција, Шпанија и Италија, многу поголем проблем е тоа што телекомуникациските концерни под „странство“ сѐ уште ги сфаќаат сите земји освен вашата татковина, без оглед на ЕУ.

Тоа го истакнува и Сузана Блум од Германската централа за заштита на потрошувачите. „Во принцип, одредбата која стапува во сила денеска е голем, голем успех. Но, огромен проблем е што повиците во странство не се регулирани со тие прописи. Јас можам да отидам на одмор во Шпанија и со својот мобилен телефон да разговарам со Германија по истата тарифа. Но, ако сум во Германија и ако сакам да повикам телефонски некого во странство, тоа сега би можело да биде уште поскапо. Парадоксално, би можело да биде поскапо да се разговара со Полска од Германија, отколку да разговарам со Полска додека сум во Шпанија.“

Брисел овој процес го слави како голема победа во процесот на обединувањето, но за телекомуникациските компании до такво целосно обединување има уште долг пат: по правило, тие го користат терминот „европско странство“ иако повиците во тие земји се секако нешто поповолни отколку во Уганда, Парагвај или Монголија. Но, сепак, и ЕУ за нив уште е - странство.

„Флетреит“ не мора да биде тоа што е

Сузана Блум вели дека сите прописи крајно „излегоа многу комплицирани и се целосно збунувачки за обичните корисници: „Ние, како здружение за заштита на потрошувачите, упорно баравме вклучување во правилото и на тие т.н. меѓународни повици, но за тоа дури не се ни преговараше.“ 

Постои уште една голема замка која може скапо да ги чини европските потрошувачи: многумина од нив имаат склучено договор со некоја телекомуникациска компанија која нуди неограничено користење, т.н. флетреит, паушал за разговори, испраќање СМС-пораки и пребарување на интернет за одредена сума пари. Малку веројатно е новите правила за „европско странство“ да се вклучени во овие договори. Посебно кога станува збор за користење интернет, во најдобар случај се нуди само одредено количество поволни мегабајти, потоа врската може да стане бавна или скапа, а најчесто и едното и другото.

Џулермо Белтра е правник во Европската централа за заштита на правата на потрошувачите, БЕУЦ, и предупредува дека во големо мнозинство земји од ЕУ е неоправдано скапо да се разговара со некоја друга земја и дека укинувањето на роамингот не му става крај на тоа. Тој објаснува дека е тоа „заслуга“ на некои големи национални телекомуникациски компании, првенствено на германскиот Дојче телеком и шпанската Телефоника: „Тие се најголемите поединечни оператори и имаат големо влијание врз своите влади, односно оние кои имаат и големо политичко влијание во самата ЕУ“.   

Прилика за телекомуникациските концерни

Од една страна, националните компании стравуваа дека сите корисници одеднаш ќе посакаат мобилен телефон од некоја друга, „поевтина“ членка на ЕУ. Се слушаа предлози и за  временски ограничено укинување на роамингот, но за тоа веќе не се дискутира. Белтра е уверен сепак дека и телекомуникациските концерни на крајот ќе бидат задоволни со новите правила, зашто им отвораат нови деловни можности.

„Мислам дека и тие ќе видат дека чашата е и полупразна и полуполна, како што и ние гледаме. Зашто, се отвора ново поглавје на наизглед неограничени комуникации. Ова се добри времиња за телекомуникациските бизниси, зашто ЕУ создава прописи кои ги уриваат границите за тие комуникации. Проблемот е што компаниите во минатото беа кратковиди, се трудеа да ги зачуваат изворите на приходи за кои знаеја дека ќе секнат“, вели правникот. Сепак, додава тој, во Европската комисија веќе се размислува и за укинување на тоа „европско странство“ и создавање телекомуникации на вистински обединета Европа.