Во хрватската економија „паѓа се’ што не треба да паѓа“

На Хрватска оваа година за наплата и’ доаѓаат 13 милијарди евра долг кон странство, а економските показатели покажуваат дека државната каса е се’ попразна. Така, во првиот квартал од годинава БДП падна за 1,3 проценти, извозот се намали за 21 процент, а потрошувачката падна за 7,8 проценти. Паѓа се’ што не треба да паѓа, веќе забележаа економските експерти.

Владата на премиерот Зоран Милановиќ во првите шест месеци од мандатот не беше доволно решителна во спроведувањето на реформите – тоа е општото стојалиште на претприемачите и економските аналитичари. Во хрватската влада само министерот за финансии Славко Линиќ, уште во предизборната кампања, се осмели да спомене можен договор со ММФ. Но, владата ја отфрла таквата можност, бидејќи тврди дека Хрватска „има и знаење и способност и одлучност самата да го спроведе она што од неа би го побарале ’финансиските полицајци’“.

„Погледнете ја Србија“

Анте Бабиќ спаѓа меѓу оние хрватски економски аналитичари кои тврдат дека земјата уште во 2009-та година, кога економијата потона за 6 проценти, требало да склучи аранжман со ММФ. Тоа Хрватска тогаш не го направи, но го стори Србија, која од 2010-та година има континуиран економски раст.

Така, оваа соседна земја треба и оваа година да ја заврши со БДП поголем од два проценти, додека во Хрватска би се отворило шампањско, доколку БДП биде барем за нешто над нула. Бабиќ смета дека ММФ со три милијарди евра би ја вратил Хрватска на ниво од 2007-ма година, кога се регистрирани најмногу странски инвестиции.

Што се однесува до поттикнувањето на српската економија, професорот на загребскиот Економски факултет Љубо Јурчиќ смета дека тоа нема врска со ММФ, освен што ММФ со своето присуство дал позитивен сигнал за инвеститорите.

„Србија е најмалку задолжената држава во Европа. Нивниот резултат е поради ориентираноста кон економска политика која се темели на големи субвенции за вработување и поевтини комуналии и работна сила отколку во Хрватска. Во капиталните вложувања исто така кофинансираат, па на Фиат му ја дадоа целата инфраструктура и 10.000 евра по вработено лице“, забележува професорот Јуриќ.

Тој смета дека српскиот модел не е применлив во Хрватска, како што кинескиот не е соодветен во Србија. Професорот забележува дека хрватската влада нема никакво решение за искористувањето на постоечките ресурси, а нема ниту долгорочна економска политика. „Секој ден гледаме импровизации и обиди за спасување од денес за утре“, нагласува професорот Јуриќ.

Да се чека веќе не се може

Консултантот Дамир Новотни смета дека ММФ во некои сегменти може и да помогне, но смета дека Хрватска најпрво за помош треба да се обрати во Европската комисија. Хрватскиот дефицит е шест, наместо пропишаните три проценти.

Според главниот аналитичар во Привредна банка Загреб и поранешен гувернер, Марко Шкреб, парадоксално е, но и добро, што веќе нема место за одложување на реформите, бидејќи тој смета дека не постојат мерки кои преку ноќ ќе и’ помогнат на Хрватска. Свое мислење на оваа тема има и професорот Славко Кулиќ, кој смета дека „нема смисол да се поттикнува хрватската економија, бидејќи мртов коњ не може да стане“.