۵+۱ و تصمیم جدید در بارهی پروندهی هستهای ایران
۱۳۸۷ مهر ۲۶, جمعهزمان برگزاری دور جدید گفتگوها میان اعضای گروه ۱+۵ همچنان نامشخص است. آمریکا چین را متهم میکند که مانع تعیین موعد این گفتگوهاست، زیرا رهبری این کشور تا کنون به تلاشها برای توافق بر سر زمان یک کنفرانس تلفنی میان اعضای گروه ۵+۱ واکنش مثبت نشان نداده است.
در این میان، دولت آلمان عدم موفقیت در تعیین زمان دور جدید گفتگوها را امری عادی تلقی میکند. به گفتهی ینز پلوتنر، سخنگوی وزارت خارجهی آلمان، کنفرانس تلفنی میان مدیران کل وزارت خارجهی کشورهای گروه ۵+۱ تا چند روز دیگر جنبهی عملی به خود خواهد گرفت.
گروه ۵+۱ متشکل از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان است که وظیفهی تعیین رویکردها در پروندهی هستهای ایران را به عهده دارد. با پیشنهاد و توصیهی این گروه شورای امنیت تا کنون ۵ قطعنامه در بارهی پروندهی هستهای ایران صادر کرده که در آنها از ایران توقف غنیسازی اورانیوم و شفافسازی در بارهی برنامهی هستهای این کشور تقاضا شده است. ۳ مورد از قطعنامهها دربرگیرندهی مجموعه تحریمهایی برای واداشتن ایران به انجام خواستههای یادشده هستند. گروه ۵+۱ در کنار این تحریمها یک بسته حاوی پیشنهادهایی در بارهی کمک به توسعهی فنی و انرژیایی و توجه به ملاحظات امنیتی ایران به مقامات این کشور عرضه کرده و در عین حال از فرمول "تعلیق در برابر تعلیق" سخن گفته است. بنا به این فرمول، در صورتی که ایران غنیسازی اورانیوم را برای دورهی مذاکرات تا رسیدن به یک توافق به حال تعلیق درآورد، تحریمهای سازمان ملل هم متقابلاَ به حال تعلیق درخواهند آمد. جمهوری اسلامی تعلیق غنیسازی را تا کنون مغایر حقوق خود دانسته و در برابر بستهی پیشنهادی گروه ۵+۱ نیز متقابلاَ یک بستهی پیشنهادی دیگر ارائه کرده که حاوی پیشنهادهایی عمومی در بارهی امنیت و همکاری در منطقه است.
حدس و گمانها در واشنگتن
کنفرانس تلفنی جدید میان نمایندگان گروه ۵+۱ برای رایزنی در بارهی قطعنامهی احتمالی دیگری جهت تشدید تحریمها علیه ایران است. به گفتهی دیپلماتها، مقامات دولت بوش احتمال میدهند که ممانعت چین از برگزاری این کنفرانس، واکنشی به قراداد نظامی میان آمریکا و تایوان باشد. روز سوم اکتبر، پس از آن که رسماَ خبر توافق نظامی شش و نیم میلیارد دلاری میان تایپه و واشنگتن اعلام شد، چین شدیداَ واکنش نشان داد و همه تماسها و همکاریها با آمریکا در عرصهی نظامی را به حال تعلیق درآورد. مقامات دولت آلمان اما مشکلات وقتی و تغییرات در ساختار پرسنلی چین را عامل تأخیر در حصول توافق دانستهاند.
در همین حال، هم دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی و هم رئیس مجلس شورای اسلامی این کشور، غرب را متهم کردهاند که تمایلی به ادامهی مذاکرات ندارد. سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه در سخنرانی در جمع امامان جمعه سراسر کشور، بر ادامهی غنیسازی توسط ایران تأکید کرد و افزود که غربیها « مدعی بودند ما در گذشته قصد داشته ایم از انرژی هسته یی سوءاستفاده کنیم اما ایران به صراحت اعلام کرد ما به رفتار خود اطمینان داریم و آماده ایم شبهات نسبت به گذشته را برطرف کنیم.»
پیوستن استرالیا به جرگهی تحریمکنندگان ایران
علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران نیز، روز چهارشنبه در مصاحبهای در ژنو گفت: «ایران آماده مذاکرات است، اما نمىتواند شرایطى که رسیدن به آن غیرممکن است را بپذیرد.» او آخرین قطعنامه سازمان ملل را تاکتیک هاى منسوخ شده هویج و چماق خواند که به نتیجهاى نمىرسد.
در این میان استرالیا نیز با تحریم 38 فرد و شرکت ایرانی به جمع تحریم کنندگان ایران پیوست. وزیر اعلام کرد، این کشور 38 شرکت و فرد ایرانی را به دلیل مشارکت در برنامه هسته یی و موشکی ایران تحریم کرده است. استفان اسمیت، امور خارجه استرالیا، با اعلام این خبر افزود، تحریم هایی علیه 20 فرد و 18 شرکت ایرانی که در برنامه های هسته یی و موشکی ایران دست داشته اند اعمال شده است. وی که در برابر پارلمان استرالیا سخن میگفت، با ابراز نگرانی از خودداری ایران از تعلیق فعالیت های غنی سازی و بازفرآوری اورانیوم که در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درخواست شده، به گزارش اخیر محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران اشاره کرد و گفت که این گزارش نگرانی ها را درباره نیات هسته یی ایران عمیق تر کرد. اسمیت گفت که بانکهای ملی و صادرات ایران نیز از جمله موسسات مشمول تحریم استرالیا هستند.
آیا نیروگاه بوشهر امسال به راه میافتد؟
در همین حال، خبرگزاری ایرنا در گزارشی اختصاصی از نیروگاه اتمی بوشهر، از نارضایتی مقامات اتمی ایران از روند همکاری روسیه در تکمیل نیروگاه یادشده خبر داده است. بنا به این گزارش قرار است روسیه یک هزار تن تجهیزات باقیمانده را تا چهار ماه آینده به ایران ارسال کند. هم اکنون یک هزار و ۳۰۰نصاب و راه انداز روسی در نیروگاه اتمی بوشهر مشغول کار هستند و طرف روسی متعهد است کمبود نیروی لازم را ظرف چند ماه آینده جبران کند. احمد فیاضبخش، معاون سازمان انرژی اتمی ایران به خبرنگار ایرنا گفته است:« چنانچه روسیه بر اساس جدول زمانبندی شده عمل کند و مشکل فنی خاصی به وجود نیاید، مراحل راه اندازی نیروگاه در سال جاری ومراحل بهره برداری در سال آینده آغاز می شود.»