۵۰ سالگی روماریو، "نابغه محوطه جریمه"
فوتبال برزیل در تاریخ پرفراز و نشیب خود ستارگان زیادی داشته است. یکی از جنجالیترین آنان روماریو است که به "کوچولو" شهرت دارد. این ستاره ۱۶۷ سانتیمتری خود را بعد از پله مهمترین بازیکن تاریخ فوتبال برزیل میداند.
روز ۲۹ ژانویه ۲۰۱۵ نیم قرن از عمر بازیکنی میگذرد که یکی از جنجالیترین ستارگان تاریخ فوتبال برزیل محسوب میشود: روماریو. این ستاره که به خاطر قد کوتاهاش (۱۶۷ سانتیمتر) به "کوچولو" شهرت دارد، در حدود دو دهه فعالیت حرفهای خود به همان اندازه تحسین و شگفتی آفرید که بحثهای پر جنجال برانگیخت.
روماریو در روز ۲۹ ژانویه ۱۹۶۶ در جاکارزینیو، یکی از محلههای فقیرنشین ریودوژانیرو به دنیا آمد. او فعالیت حرفهای خود را در باشگاه برزیلی واسکو دوگاما آغاز کرد که یکی از باشگاههای قدیمی و معروف برزیل محسوب میشود. روماریو اما با توجه به تیزپایی و شم گلزنیاش بهسرعت توانست توجه باشگاههای اروپایی را جلب کند.
نخستین ایستگاه فعالیت او در اروپا باشگاه هلندی ایندهوون بود. هدایت تیم ایندهوون در آن زمان را گاس هیدینک (تصویر)، سرمربی معروف هلندی برعهده داشت. او زمانی اظهار داشته بود: «روماریو "جالبترین" بازیکنی است که من با او کار کردهام.»
روماریو در سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳ گلزن شماره یک ایندهوون بود و نه تنها سه بار با این باشگاه قهرمان هلند شد، بلکه در سال ۱۹۸۹ به عنوان بهترین بازیکن لیگ هلند برگزیده شد. او در سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ نیز سه بار پیاپی آقای گل لیگ دسته اول هلند شد.
در سال ۱۹۹۳ باشگاه پرآوازه اسپانیایی اف ث بارسلونا در ازای ۶ میلیون دلار روماریو را به خدمت خود درآورد. در آن زمان ستارگانی چون لادروپ، استویچکوو و گواردیولا در این باشگاه توپ میزدند. روماریو در سال ۱۹۹۴ توانست در ۳۳ بازی ۳۰ گل به ثمر رساند و آقای گل "لا لیگا" (لیگ دسته اول فوتبال اسپانیا) شود. او از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵ با بارسلونا همکاری داشت.
یکی از درخششهای فراموشنشدنی روماریو در پیکار ال کلاسیکو (دوئل بارسلونا مقابل رئال مادرید) در سال ۱۹۹۴ بود. او در این دیدار که با پیروزی ۵ بر صفر بارسلونا خاتمه یافت، در عرض یک نیمه سه بار دروازه سفیدپوشهای رئال را باز کرد و یکی از پنج گل تیمش را ساخت. یوهان کرویف، یکی از نوابغ فوتبال جهان که در آن زمان سرمربی بارسلونا بود، روماریو را "نابغه محوطه جریمه" میدانست.
روماریو که در سال ۱۹۸۷ برای نخستین بار پیراهن تیم ملی فوتبال برزیل را بر تن کرده بود، در سال ۱۹۹۴ بزرگترین موفقیت خود را با زردپوشهای برزیل جشن گرفت: کسب عنوان قهرمانی جهان. برزیل در آن سال در فینال جام جهانی فوتبال در آمریکا موفق شد، ایتالیا را در ضربات پنالتی شکست دهد. تصویر: روماریو (راست) در مصاف تنبهتن با پائولو مالدینی، مدافع توانمند ایتالیا.
ناگفته نماند که حضور روماریو در جام جهانی ۱۹۹۴ پس از رفع اختلاف نظر میان او و کارلوس آلبرتو پارایرا (تصویر)، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال برزیل میسر گردید. در اواخر سال ۱۹۹۲، یعنى در تب و تاب دیدارهاى مقدماتى جام جهانى، کارلوس آلبرتو، روماریو را به خاطر انتقادهایى که در مورد شیوه مربیگرى او ابراز داشته بود، ۹ ماه به تیم ملى دعوت نکرد، تا اینکه پس از کشمکشهاى فراوان اختلافات میان آنان رفع شد.
روماریو در نخستین دیدارش پس از این جریان که درواقع آخرین دیدار مقدماتى برزیل در برابر اروگوئه بود، با زدن دو گل، پیروزى ۲ بر صفر تیمش و راهیابى برزیل به دور نهایى را مسجل ساخت. در جام جهانى ۱۹۹۴، روماریو با درخششى بیسابقه و زدن پنج گل عنوان قهرمانى جهان را پس از ۲۴ سال انتظار براى برزیلیها به ارمغان آورد.
چهار سال بعد از این جریان، مربى بعدى برزیل یعنى ماریو زاگالو نیز قصد داشت از دعوت روماریو به تیم ملى براى حضور در جام جهانى ۱۹۹۸ فرانسه خوددارى کند، اما سرانجام تسلیم فشارهاى مسئولان و بیش از همه طرفداران روماریو گردید و او را به تیم ملى فراخواند. اما هشت روز پیش از دیدار افتتاحیه روماریو اشکریزان اعلام کرد که به علت مصدومیت شدید قادر به همراهى تیم ملى برزیل نخواهد بود.
روماریو در نیمه دوم دهه ۹۰ میلادی در مجموع دوران پرتلاطمی را پشت سر گذاشت و به طور متناوب در خدمت باشگاه اسپانیایی اف ث والنسیا و فلامنگو ریودژانیرو بود. در آستانه آغاز قرن بیست و یکم آرامش و تداومی نسبی بر فعالیتهای او حاکم شد. روماریو در سال ۱۹۹۹ به باشگاه سابقش واسکو داگاما پیوست و تا سال ۲۰۰۲ در خدمت این باشگاه بود.
در سال ۲۰۰۲ نیز باردیگر اشکهاى روماریو روان بود، البته اینبار به خاطر اینکه فیلپه اسکولارى (پیراهن سبز)، سرمربى وقت برزیل او را به اردو دعوت نکرده بود. اشک و تمناهاى روماریو در نهایت سودى نداشت. اسکولارى سرسخت ماند و مسئولیت خط حمله را به رونالدو واگذار کرد. کسب قهرمانى جهان در کره و ژاپن در سال ۲۰۰۲ در پى درخشش رونالدو جوابى دندانشکن به منتقدان اسکولارى بود که از نبود روماریو شکوه کرده بودند.
روماریو تا پایان فعالیت حرفهای خود در سال ۲۰۰۸ به بازیکنی "خانه به دوش" میماند که توان ماندن در هیچ باشگاهی را برای مدت طولانی ندارد. او در بین سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۸ هفت بار باشگاههای خود را عوض کرد و مدتی نیز در خدمت باشگاه السعد در قطر بود. او در ازای یک و نیم میلیون دلار قراردادی ۱۰۰ روزه با این باشگاه بست. انجام سه بازی و صفر گل حاصل این همکاری کوتاهمدت بود. تصویری از خوشامدگویی قطریهای.
روماریو در واپسین سالهای فعالیت حرفهای خود همچنین مدتی در باشگاههای آمریکایی و استرالیایی توپ زد تا اینکه در سال ۲۰۰۸ خود را در همان باشگاهی بازنشسته کرد که نخستین ایستگاه فعالیت او بود: واسکو داگاما. او در روز ۲۰ مه ۲۰۰۷ در دیدار این تیم مقابل اسپورت رسیفه "هزارمین گل" خود را به ثمر رساند.
البته این رقم از سوی فیفا به رسمیت شناخته نشد، چون گفته میشد که روماریو بخشی از این گلها را در دوران بازی در ردهی نوجوانان و جوانان یا غیرحرفهای به ثمر رسانده است. ملیپوشان برزیل با وجود این پیراهنی با عدد ۱۰۰۰ را امضا کرده و به این مناسبت به او هدیه دادند.
روماریو (نفر اول نشسته از راست) مجموعا ۷۳ بار در پیراهن تیم ملى برزیل روانه میدان شد و ۵۵ گل براى کشورش به ثمر رساند. وى از لحاظ تعداد گل پس از پله که ۷۷ گل و رونالدو که ۵۶ گل براى برزیل به ثمر رساندهاند، در رده سوم قرار دارد، اما خود را بعد از پله مهمترین بازیکن تاریخ فوتبال کشورش میداند. او بازی خداحافظی خود با پیراهن تیم ملی برزیل را روز ۲۷ آوریل ۲۰۰۵ در برابر تیم ملی گواتمالا انجام داد.
ناگفته نماند که او در کنار کسب عنوان قهرمانی جهان در سال ۱۹۹۴، در سالهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۷ نیز بهعنوان قهرمانی آمریکای جنوبی دست یافت و در مسابقات المپیک سئول در سال ۱۹۸۸ با تیم ملی فوتبال برزیل دوم شد و مدال نقره را از آن خود کرد. بهترین بازیکن جهان در سال ۹۴، ورزشکار سال جهان در همان سال و بهترین بازیکن فوتبال در آمریکای جنوبی در سال ۲۰۰۰ نیز از دیگر افتخاراتی است که در کارنامه او ثبت شدهاند.
زندگی خصوصی روماریو نیز پرفراز و نشیب و جنجالی بوده است. او سه بار رسما ازدواج کرده و پنج فرزند نیز حاصل این ازدواجها است. روماریو به خاطر داشتن روابط متعدد عاشقانهاش نیز معروف است. آخرین رابطه رسمی او در نوامبر سال ۲۰۱۵ پایان یافت. نامزد او تا آن زمان دیکسی پرات بود که ۳۰ سال از روماریو جوانتر است.
روماریو در سال ۲۰۰۹ اعلام کرده بود که قصد دارد زمانی پا به عرصه سیاست بگذارد. چندی نگذشت که او گفته خود را عملی ساخت و به تدریج جایگاهی مهم برای خود در صحنه سیاسی برزیل باز کرد. او در سال ۲۰۱۴ با کسب ۶ / ۴ میلیون رأی توانست به عنوان نماینده مجلس سنای برزیل انتخاب شود و در حال حاضر نیز عضو کنگره ملی کشورش است.