1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۲۸ مه ۱۹۳۶: بیماری که روانکاوی را بنا کرد

اسکندر آبادی۱۳۹۵ خرداد ۸, شنبه

۸۰ سال پیش در چنین روزی برتا پاپنهایم، تلاشگر حقوق زنان در نزدیکی فرانکفورت در مرکز آلمان درگذشت.

https://p.dw.com/p/1IwIj
عکس: picture alliance/Mary Evans Picture Library

برتا پاپنهایم (Bertha Pappenheim) در وین زاده شد و در یک خانواده باورمند به آیین یهود رشد کرد. در ۱۶ سالگی مدرسه را کنار گذاشت تا در کار تغذیه حلال برای یهودیان دستیار مادرش باشد.

۲۱ ساله بود که پدرش به بیماری سختی دچار شد و برتا پرستاری شبانه‌روزی او را به عهده گرفت ولی پس از مدتی خودش دچار زبان‌پریشی، مالیخولیا و درد اعصاب شد.

با درگذشت پدرش، حال برتا پاپنهایم چنان به وخامت گرایید که روانشناس از یوزف برویر (Josef Breuer) او را به آسایشگاه روانی در کنار دریاچه کونستانس فرستاد.

برتا پاپنهایم مدتی هم بیمار زیگموند فروید بود و از طریق هیپنوتیزم درمان می‌شد. ۲۹ ساله بود که به همراه مادرش به فرانکفورت مهاجرت کرد و در آنجا سرپرستی یک یتیم‌خانه دخترانه را به عهده گرفت.

او که همواره در پی بهبود اوضاع اجتماعی زنان بود، توانست سیاست آن پروشگاه را تغییر دهد و به زنان، حرفه‌هایی بیاموزد که بتوانند مستقلا زندگی خود را تامین کنند.

پاپنهایم در کنار شغل خود مقلات و آثار ادبی در نشریه‌های گوناگون به ویژه در زمینه حقوق زنان منتشر می‌کرد.

۴۵ ساله بود که سرپرستی "سازمان زنان یهودی" را پذیرفت و تا پایان عمر در این سازمان برای حقوق زنان و همکاری با نهادهای دیگر حقوق زنان کوشید و در این کار از انتقاد به تصویر زن در آیین یهود و افشای خطاهای هم‌مسلکانش دریغ نکرد.

سازمان پاپنهایم گاه تا ۵۰ هزار نفر عضو داشت و بزرگترین تشکیلات یهودیان در آلمان محسوب می‌شد. برتا پاپنهایم در ۷۷ سالگی در شهرک نوی‌ایزنبورگ (Neuisenburg) درگذشت.

سه سال پس از مرگ پاپنهایم سازمان و پرورشگاه دخترانه‌ای که او تاسیس کرده بود، توسط نازی‌ها تعطیل شد و اعضای آن به اردوگاه‌های مرگ فرستاده شدند.

برتا پاپنهایم شهرتش را بیشتر مدیون فروید است. او نخستین بیمار آن روانکاو بلندآوازه در زمینه هیستری است و فروید او را بنیان‌گذار روانکاوی نامیده است.