گنشر، استاد دیپلماسی و سیاست خارجی آلمان درگذشت
هانس دیتریش گنشر، وزیر امور خارجه پیشین سابق آلمان در سن ۸۹ سالگی درگذشت. او در بین سالهای ۱۹۷۴ تا ۱۹۹۲ بیوقفه در رأس وزارت امورخارجه آلمان قرار داشت و به خاطر تبحرش در عرصه دیپلماسی زبانزد بود.
گوش سپردن به زمانه
گنشر دیپلماتی هوشمند، رهبری مهم در حزب دمکرات آزاد آلمان و یکی از سازندگان وحدت دو آلمان بود. او شنوندهای متبحر بود و تحولات زمانه را به دقت زیر نظر داشت. توانایی گنشر در گوش دادن به حرفهای طرف مقابل از جمله در مذاکرات، همواره مورد ستایش قرار میگرفت.
کودکی در شرق آلمان
گنشر در نزدیکی شهر هاله در ایالت زاکسن آنهالت (واقع در شرق آلمان) به دنیا آمد. او دوران کودکی و نوجوانی خود را تحت حکومت کمونیستی آلمان شرقی سابق تجربه کرد. گنشر در سال ۱۹۵۲ پس از پایان تحصیلات در رشته حقوق در دانشگاه ینا راهی برمن (واقع در آلمان غربی) شد و به عنوان وکیل آغاز به کار کرد.
دیپلمات مادرزاد
سیاست بینالملل و ریاست وزارت خارجه آلمان بیشترین تأثیر را بر گنشر گذاشتند. گنشر در سال ۱۹۷۴ وزیر خارجه کابینه هلموت اشمیت، صدراعظم آلمان شد و همچنین معاونت او را برعهده داشت. ابعاد نفوذ و تأثیر او در عرصه سیاست خارجی به اندازهای بوده که امروزه از لفظ "گنشریسم" استفاده میشود. منظور از آن سیاستی است که نزدیکی روابط به بلوک شرق را به عنوان هدف دنبال میکرد.
اتحادهای تازه
در روز ۱۷ سپتامبر سال ۱۹۸۲ کارل کارستنز، رئیسجمهور آلمان (دوم از چپ) استعفانامه گنشر و سه وزیر دیگر از حزب دمکرات آزاد را به آنان داد، چرا که ائتلاف چند ساله این حزب و حزب سوسیال دمکرات به رهبری هلموت اشمیت پایان یافته بود. برخیها گنشر را مسئول سقوط اشمیت میدانند. گنشر اما در صحنه ماند و با روی کار آمدن دولت هلموت کهل بار دیگر به عنوان وزیر خارجه انتخاب شد.
واژههای آزادیبخش
"ما آمدهایم تا اعلام کنیم که خروج شما ..."؛ ایراد سخنرانیای که با این عبارت شروع میشد یکی از مهمترین لحظات فعالیت دیپلماسی گنشر به شمار میرود. او این سخنرانی را از روی بالکن سفارت آلمان غربی در پراگ خطاب به هزاران تن از شهروندان آلمان شرقی ایراد کرد که در سال ۱۹۸۹ به سفارت پناه برده بودند. این رویداد یکی از وقایع بسیار مهم در سیر وحدت دو آلمان محسوب میشود.
لحظات تاریخی
گنشر یک سال بعد به همراه هلموت کهل با میخائیل گورباچف، رئیسجمهور شوروی سابق، در قفقاز دیدار و گفتوگو کرد. طرفین در محیطی آرام در طبیعت و فضایی باز در این باره مذاکره کردند که وحدت آلمان شرقی و غربی پس از ۴۰ سال جدایی چگونه میتواند صورت پذیرد.
یک گام بزرگ دیگر
در فوریه سال ۱۹۹۲ بود که گنشر به همراه تئو وایگل قرارداد ماستریخت را امضا کرد که چارچوب قانونی کنونی اتحادیه اروپا محسوب میشود. با این قرارداد بود که واحد پول مشترک این اتحادیه، یعنی یورو نیز محقق شد. خودنویسی که گنشر با آن این قرارداد را به امضا رساند، چندی بعد دزدیده شد، اما سارقان آن را مدتی بعد از آن پس دادند.
وداع در دوران اوج
گنشر خود گفته بود: «من این خوشبختی را داشتهام که زمان خداحافطیام از صحنهی سیاسی را خود تعیین کنم.» او در پی توصیههای پزشکان در سال ۱۹۹۲ پس از ۱۸ سال ریاست وزارت خارجه آلمان و ۲۳ سال حضور در کابینه دولت از صحنه سیاست کناره گرفت.
میانجی کارکشته
البته گنشر علیرغم کنارهگیری از مقام دولتی کاملا با سیاست خداحافظی نکرد و تا سال ۲۰۱۳ از تجربیات و روابط خود برای میانجیگری در مناسبات و مسائل بینالملل بهره میگرفت. آزاد شدن میخائيل خودورکوسکی، منتقد دولت روسیه از جمله مواردی بود که گنشر در آن میانجیگری کرد.