گفت‌وگو با آرش آبادپور در مورد مسابقه The BOBs - بخش اول

از روز دوشنبه ۲ آوریل (۱۴ فروردین) کاربران به مدت ۴ هفته در رای‌گیری مسابقه بین‌المللی دویچه وله شرکت ‌می‌کنند. از میان ۳۲۰۰ پیشنهاد دریافت شده، ۱۸۷ وبلاگ، وب‌سایت، کانال ویدئویی و کمپین اجتماعی به مرحله نهایی راه‌ یافته‌اند.

امسال نیز این مسابقه در یازده زبان فارسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، چینی، روسی، اسپانیايی، عربی، پرتغالی، اندونزیایی و بنگلادشی برگزار می‌شود. کاربران می‌توانند به همه این زبان‌ها اطلاعات بیشتری در زمینه مسابقه در وب‌سایت www.thebobs.com/persian که از طرف دویچه وله راه‌اندازی شده است، کسب کنند.

این مصاحبه در تاریخ ۱۷ آوریل (۲۹ فروردین) انجام شده و نتایج بررسی شده تا این روز است. بخش اول این مصاحبه را در ادامه بخوانید.

بشنوید: مصاحبه با آرش آبادپور درباره مسابقه بین‌المللی دویچه‌وله The BOBs

دویچه‌وله: آرش آبادپور شما داور مسابقه‌ی بهترین وبلاگ‌های دویچه‌وله هستید. می‌خواهیم بخش‌های مختلف و کاندیداهایی که از طرف بخش فارسی معرفی شده‌‌اند را بررسی ‌کنیم. پیش از آن بگویید بر چه اساسی شما کاندیداهای بخش فارسی را معرفی کرده‌اید؟

آرش آبادپور: معرفی این کاندیداها این طور نبوده که از طرف داور انجام شود. یعنی روی وب سایت مسابقه فضا باز بود که کاربران ایرانی و وبلاگ‌ها بیآیند و همین طور سرویس‌های مختلفی مثل ویدئو بلاگ یا هر کدام از این مجاری‌های تولید محتوای مجازی را که می‌خواهند، نامزد کنند. بعد ما این اطلاعات را گرفتیم و روی آن کار کردیم و لیست نهایی نامزدها از این‌جا ایجاد شد.

بنابراین مسئله‌ی اساسی این بود که کدام وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌ها از طرف کاربران نامزد شده‌اند. به‌هرحال من به‌عنوان داور و برگزارکنندگان یکمقدار کوچکی هم تعاریفی دارند از وبلاگی که می‌تواند وارد این رقابت شود. حدود معمولی که در مورد تولید محتوا وجود دارد. ازجمله من مطمئنم که اگر وبلاگی وجود داشته باشد که فرض کنید دعوت به خشونت کند یا افراد را نفی کند یا محتواهایی از این دست داشته باشد نمی‌تواند در این فرایند بیآید. به‌هرحال با تعاریف تناقض دارد. ولی گذشته از این همه این مسائل از مجرای نامزدهایی که کاربران تعریف کرده‌اند، شروع شده است.

این مسابقه در ۱۷ موضوع برگزار می‌شود. شش موضوع عمومی دارد و ۱۱زبان مختلف. شما بعد از پایان رأی‌گیری برای انتخاب بهترین‌ها چه مراحلی را پشت سر می‌گذارید؟

در مورد زبان‌ها که باید بگویم ما صرفاً با زبان فارسی کار می‌کنیم. آن‌جا کاربرها رأی می‌دهند و بهترین انتخاب می‌شود. فرایند تا حد زیادی ساده است. آن قسمت‌اش که کمی پیچیده می‌شود، زمانی‌ست که ما می‌رویم روی آن شش محور دیگر که از هر کشور و از هر زبان یک نامزد وجود دارد و این‌ها دارند باهم رقابت می‌کنند. آن‌جا مسئله کمی پیچیده‌تر است. مثلاً فرض کنید اگر شما نامزدی از چین و نامزدی از ایران دارید، خب تعداد آدم‌هایی که به آن‌ها رای می‌دهند خیلی باهم مساوی نیستند. بنابراین این اعداد و ارقام خیلی معنی‌دار نیست.

در این مرحله داورها پشت میزی می‌نشینند که اتفاقاً فضای جالبی هم هست. هر کسی می‌آید نامزدش را معرفی می‌کند و به دیگران دلایل خودش را می‌گوید که چرا معتقد است که باید این وبلاگ خاص، ویدئو بلاگ خاص انتخاب شود. بعد از آن در چند مرحله رأی گیری انجام می‌شود و برنده تعیین می‌شود.

این شش بخش عمومی را بررسی کنیم . ما یک نتیجه خوب فعلاً در بخش بهترین وبلاگ گرفتیم.

خیلی عالی‌ست، بله. من خودم خیلی خوشحالم.هر روز صبح این را نگاه می‌کنم و خیلی خوب است. ما یک نامزد خیلی خوبی داریم. از بچه‌های قدیمی وبلاگستان است. سال‌ها سابقه دارد و حالا به صورت رسانه‌ای دارد کار می‌کند. نشسته یک گوشه‌ای و دارد کارش را دقیق و خوب انجام می‌دهد. خیلی خوب و قشنگ است که او آمده و به این‌جا رسیده. به‌هرحال خیلی خوشحال‌کننده است. امیدوارم که این قضیه همین طوری پیش برود.

آرش سیگارچی‌ست که خبرنگار صدای آمریکاست و سالهاست دارد وبلاگ می‌نویسد. چند بار هم دستگیر و به زندان محکوم شد که بعدهم از ایران خارج شد. با یک وبلاگ‌‌نویس لبنانی به اسم «مواطن جوعان» رقابت خیلی نزدیکی دارد. تا امروز یک درصد فقط اختلاف رأی دارند. ولی یک فاصله‌ی معنی‌داری دارند با نفر سوم که از چین است و ۱۲ درصد آورده و به نظر می‌رسد که رقابت اصلی بین این دو وبلاگ باشد.

البته این هم خیلی جالب است. چون وقتی نگاه می‌کنی، به‌هرحال مجموعه‌ی مخاطبین را می‌بینی. بعد فضای ایران را می‌بینی که به‌هرحال در ایران رفتن به هر وب‌سایتی و کار کردن واقعاً سخت است. مایی که بیرون از ایران نشسته‌ایم، این را متوجه نمی‌شویم. و حالا به‌خصوص وب سایتی مثل The BOBs که این قدرهم ویزیتش بالاست و مرتب آدم‌ها دارند به آن دسترسی پیدا می‌کنند. مسلماً یک چنین چیزی خیلی سخت است. اما جالب است که شرکت‌کنندگان آمدند، بچه‌ها رفتند و رأی دادند و شرکت کردند.

موضوع دیگر جایزه‌ویژه‌ی آموزش و فرهنگ است. اینجا ما در رتبه‌ی دوم وب سایت «درس‌نامه» را داریم. این موفقیتی که تا حالا کسب کرده به‌نظرت چطور بود؟

«درس‌نامه» خیلی کار جالبی را شروع کرده. در واقع درس‌نامه در مقایسه با وب‌سایت‌های دیگری که با پروفایل بزرگتری جلو می‌روند و سروصدای بیشتری دارند، به نظر من سروصدای کمتری دارد. ولی کار خیلی جالب و بزرگی را انجام می‌دهد. یعنی محتوا تولید می‌کند. بچه‌های داخل هم خیلی از این محتواها را تولید و مصرف می‌کنند و در خیلی از وبلاگ‌های داخلی می‌بینیم که حضور خیلی خوبی دارد و توانسته با آن‌ها ارتباط برقرار کند. یک چنین چیزهایی در وبلاگستان و در اینترنت به نظر من خیلی باارزش‌اند. کوچک‌هستند و خودشان را در همان حدی که هستند تعریف می‌کنند. اما کار بزرگ را انجام می‌دهند، بدون این که سروصدا داشته باشند.

بله و رقیب‌اش هم یک کانال یوتیوبی روس است که تا حالا ۲۹ درصد رای آورده. ۱۰ درصد بیش‌تر از «درس نامه» و خب باید ببینیم تا آخر چه طور می‌شود و کاربران ایرانی آیا کمک می‌کنند که بیآید و رتبه‌ی بهتری داشته باشد یا نه. ما در یک بخش دیگر، جایزه‌«گزارشگران بدون مرز»، یک کاندیدا داریم به نام «کمپین ۹۹». درباره‌ی این هم توضیح می‌دهی؟

«کمپین ۹۹» از آن کارهای خیلی جالب و قشنگ است. من با این کمپین خیلی وقت بود که آشنا بودم. می‌‌آمد محتوایش را روی فیس بوک می‌گذاشت، روی گوگل پلاس می‌گذاشت. وب سایت خودشان «کمپین ۹۹ دات کام» که می‌‌‌‌‌‌آمد آن‌جا محتوا را می‌گذاشت. بعد اتفاقاً با آقای علی عبدی که این کمپین را مدیریت و بخش زیادی از محتوا را تولید می‌کند، یک‌مقدار بیشتری که حرف زدم، دیدم چه کار قشنگ و جالبی کردند.

مثل یک الماس کوچکی می‌ماند که یک گوشه‌ای از وبلاگستان است و عده‌ای می‌شناسندش. کار قشنگی می‌کند. ایشان رفته با تک‌تک اطرافیان آدم‌هایی که در ایران کار کردند و زندان افتادند حرف زده، جزییاتی ازشان فهمیده که مثلاً این آدم چه کتابی دوست دارد، چه فیلمی نگاه می‌کرده. بعد پا شده رفته نیویورک و دیگر دوستانش در جاهای دیگر دنیا. به حدود هفت کشور دنیا این‌ها رفتند و با آدم‌هایی که رفته بودند توی کمپین وال استریت صحبت کردند. در مورد این آدم‌ها گفتند و بعد به آن کمپین وال استریتی‌ها گفتند خب حالا راجع به این فرد صحبت کن و از این ویدئو و متن و عکس گرفتند.

ولی خب الان با توجه به آرای رسیده ما می‌دانیم که یک وبلاگ تبتی ۳۲ درصد، یک وبلاگ بنگلادشی ۳۲ درصد و یک وبلاگ روسی‌ هم ۱۵ درصد آراء را دارند و کمپین با ۷ درصد آراء چهارم است. به نظر می‌رسد که باید خیلی فعالیت بشود برای این که بتواند یک جایگاه بهتری را پیدا کند.

اولاً قضیه این است که به‌هرحال روز داوری می‌تواند اتفاقات مختلفی بیافتد. در واقع با توضیح دادن. چون فضای ایران را به‌هرحال باید توضیح داد به آن آدم‌هایی که آن‌جا نشسته‌اند. این که چه قدر آدم‌ها می‌توانند مشارکت کنند و اصلاً فضای اطلاع‌رسانی چه شکلی دارد. راجع به این باید صحبت کنیم تا بعد ببینیم که چه جوری می‌شود.

یک مسئله‌ای هم هست. ما حالا چون خودمان ایرانی هستیم، کارهای ایرانی را که می‌بینیم، چون با آن‌تماس داریم و به لحاظ احساسی و عاطفی هم درکش می‌کنیم، احساس می‌کنیم که ما ایرانی‌ها خیلی خوبیم. خیلی خوبیم، در این شکی نیست. ولی خب واقعیت این است که دیگران هم کار می‌کنند دیگر.

درست است و این که این ارتباط شاید خیلی وقت‌ها نبوده. یعنی ما بلاگرها و آکتیویست‌های خاورمیانه‌‌یی و عرب را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم که آن‌ها چه کارهای ارزشمندی را انجام دادند و چه قدر پیشرو هستند در این بحث فضای مجازی.

کاملاً درست است.

یک بخش دیگر مسابقه با عنوان «بهترین استفاده از تکنولوژی برای مصارف اجتماعی» است. در این بخش «بالاترین» را کاندیدا داریم که با ۴ درصد آراء مقام هفتم را تا حالا دارد. برای من جای تعجب داشت شاید که بتوانی توضیح بدهی.

«بالاترین» از آن نقاطی در وب فارسی است، که می‌شود ساعات‌ها نشست و درباره‌اش حرف زد و این که چه اتفاقی میافتد. یعنی واقعاً یک آزمایشگاه خیلی خوبی‌ست که ایرانی‌ها دارند چه کار می‌کنند. ما تصورمان این بود که «بالاترین» واقعاً حرکت بزرگی‌ست.

یعنی یک سروگردن از بقیه وب بالاتر است. نه از این جهت که محتوایی که تولید می‌کند چه ارزشی دارد یا در چارچوب ارزشی بخواهیم بگوییم. از نظر نوع اتفاقی که دارد میافتد.

واقعاً ده‌ها یا صدها هزار نفر آدم آمدند آنجا و دارند باهم حرف می‌زنند و اصلاً اسم «بالاترین» تبدیل به یک برند شده در این فضا. اما از طرف دیگر هم وب سایت خیلی پرمخاطبی‌ست، ولی این جوری نیست که مخاطبین‌اش خیلی بخواهند ببینند که وب سایت‌شان یک‌جایی نامزد شده و بروند به آن رأی بدهند. خیلی اوقات گاهی می‌بینی آن درگیری‌های درونی یا جریانات درونی خیلی بیشتر توجه‌شان را جلب می‌کند.

با توجه به این که رقیب‌های خیلی قدرتمندی دارد، "منطقه‌ی هراس" از مصر است که کاربران می‌توانند نقاط مختلفی را که زنان مصری مورد تبعیض جنسی قرار گرفته‌اند در ان مشخص کنند...

کار عالی‌ست. آن کار واقعاً عالی‌ست.

والبته با ۱۶ درصد آراء در مقام دوم است. یک وب‌سایت دیگر روسی‌ست که مقام اول را دارد، در مورد تخلف‌های انتخاباتی که در انتخابات روسیه صورت گرفت و برای ثبت آن‌ها راه افتاده و ۳۳ درصد آراء را تا حالا آورده.

من پارسال یکی از بزرگترین شگفتی‌هایم در انجام این داوری این بود که روس‌ها چه قدر خوب دارند کار می‌کنند. یعنی از فضایی آمده‌اند بیرون که به‌هرحال گذشته‌شان گذشته‌ای کاملاً بسته است و بعد از آن آمده‌اند در فضایی که فساد سیاسی‌‌، فساد اقتصادی خیلی زیاد بوده، اما به نسبت یک‌مقداری هم آزادی بوده. فضای به‌هرحال خیلی پیچیده‌ای است و خیلی کارهای قشنگی بوده.

درست است. هم بخش روسی خیلی قوی‌اند و هم بچه‌هایی که از کشورهای عربی مختلف می‌آیند، واقعاً ایده‌های نو و کارهای خیلی قوی‌ای را ارائه می‌کنند. مخصوصاً در توسعه‌ی پلاتفرم‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های جدید که ما در این بخش اتفاقاً فکر می‌کنم ضعف داریم.

واقعاً درست است. یعنی من نگاه می‌کنم، حتی شما محتوای فارسی‌زبان را می‌بینید. من داشتم بررسی کوچکی می‌کردم. شما می‌بینید بچه‌های افغانی چه قدر خوب دارند کار می‌کنند. یعنی از افغانستان شما کار می‌بینید که عالی دارد انجام می‌شود. به‌هرحال یک فضای به نسبت بازی دارند. ایران ازاین لحاظ واقعاً دارد صدمه می‌خورد. ما این را قشنگ می‌بینیم.
یکی از اهداف The BOBs فکر می‌کنم دقیقاً همین است که ما این را ببینیم، این ایده‌ها را بگیریم که چه طور می‌شود از رسانه‌هایی که وجود دارند استفاده کرد در چارچوب‌کشورهای مختلف و یا اصلاً این که دیگران دارند چه کار می‌کنند. خیلی‌هایش خیلی قشنگ و خیلی باارزش است.

مهدی محسنی
تحریریه: جواد طالعی