گزارش «گروه مطالعه‌ى عراق» و نقش ايران
۱۳۸۵ آذر ۱۶, پنجشنبه
در اين گزارش توصيه‌هايى چند براى بهبود اوضاع عراق و زمينه چينى براى عقب نشينى ارتش آمريکا از اين کشور به عمل آمده است. از جمله: انتقال واحدهاى رزمى ارتش آمريکا به بخشهاى تعليماتى ارتش عراق ؛ شروع دوباره‌ى روند صلح ميان اسرائيل و فلسطين؛ و توصيه در مورد ضرورت مذاکرات ديپلماتيک ميان آمريکا با ايران و سوريه. در ميان اين توصيه‌ها سخنى از سازش و مصالحه در قبال برنامه‌ى هسته‌اى ايران نيست و گفته مى‌شود که اين مسأله بايد همچنان توسط شوراى امنيت سازمان ملل رفع و رجوع شود.
در گزارش ادعا مى‌شود که ايران را مى‌توان از طريق دادن امتيازاتى به همکارى ترغيب کرد تا از حمايت گروههاى نظامى و ميلشياى اسلامى در عراق دست بکشد و به آشتى ميان شيعيان و سنيان کمک برساند.
بنابر اين گزارش، جمهورى اسلامى با دادن پول و مهمات به گروههاى شيعى و سنى، نفوذ قابل ملاحظه‌اى بر رهبران اصلى دينى ـ سياسى نظير عبدالعزيز الحکيم رهبر «مجلس اعلای انقلاب اسلامى در عراق» و بريگاد بدر دارد. اين گزارش به نقل از يکى از رهبران سنى مى‌آورد که «در عراق هر سنگى را که از جا تکان بدهيد، زير آن ايران را خواهيد يافت!»
تحليگر هفته نامه‌ى «نيوزويک» امروز نوشت پيشنهاد مذاکره با ايران به دو دليل واقع بينانه نيست: اول اينکه ايران از کمک به آمريکا هيچ نفع و نصيبى نمى‌برد؛ دوم، به احتمال زياد نفوذ ايران به مراتب کمتر از آن چيزى است که گمان مى‌رود.
ارزيابى «گروه مطالعه‌ى عراق» آن است که اگر بى‌ثباتى در عراق دامن بگسترد، به ايران هم سرايت مى‌کند و با هجوم مهاجران به آنسوى مرزها هرج و مرج و درگيرى‌هاى قومى و دينى به داخل ايران کشيده مى‌شود و امنيت ملى آن را به خطر مى‌اندازد. اگر واشنگتن به ايران قول عضويت در سازمان تجارت جهانى را بدهد و ضمانت کند که در صدد تغيير رژيم در اين کشور نيست بلکه فقط اصلاحات را مطلوب مى‌داند، آنگاه حکومت ايران دست همکارى را مى‌فشرد.
نيوزويک به نقل از يکى از کارشناسان خاورميانه در «مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌المللی» مى‌نويسد اين ارزيابى اکنون ديگر صادق نيست زيرا ايران با درآمد بالاى نفتى نيازى به اميتازات اقتصادى ندارد و ترجيح مى‌دهد آمريکا با سرشکستگى از عراق بيرون رانده شود تا آنکه از طريق همکارى ايران، راه محترمانه‌اى براى خروج پيدا کند.
تحليلگران محافظه‌کار در «انستيتوى مطالعات خاور نزديک» نيز برآنند که حتا اگر ايران بخواهد از شدت بى‌ثباتى در عراق بکاهد، با توجه به اينکه ميلشياهاى اسلامى اکنون خود به منابع مالى و تسليحاتى مستقلى دست يافته‌اند، آنها چندان خود را مقيد به پيروى از ايران نخواهند کرد. از جمله مقتدا صدر رهبر ارتش مهدى که از تهران فرمان نمى‌گيرد.
در گزارش گروه مطالعه‌ى عراق اظهار خوش‌بينى شده که همانطور که در گذشته در جنگ افغانستان براى سرنگونى طالبان، ميان ايران و آمريکا همکارى صورت گرفت، همان مدل را مى‌توان در عراق نيز به کار گرفت. از سوى ديگر، اگر ايران عدم همکارى را پيشه کند، به نظر نويسندگان اين گزارش، در پهنه‌ى جهان منزوى مى‌شود و با اين کار راههاى مذاکرات مستقيم احتمالى با ايالات متحده را در آينده، بر سر موضوعات وسيع‌تر ديگر، مسدود خواهد کرد.
عبدى کلانترى، گزارشگر صداى آلمان در نيويورك