گردهمایی در كلن در باره اعدامهای جمعی زندانیان سیاسی ایران
۱۳۸۶ شهریور ۳, شنبه
از روز جمعه (۲۴ اوت) به مدت سه روز گردهمایی‌ای در باره اعدامهای جمعی زندانیان سیاسی در ایران در شهر كلن آلمان آغاز شده است. اعدامهای جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در هفته‌های پس از پایان جنگ با عراق به فتوای امام خمینی انجام گرفت. هنوز مشخص نیست كه در جریان اجرای این فتوا چه تعداد اعدام شدند. از چهار هزار تن و بیشتر سخن میرود. كیواندخت قهاری از نخستین روز این گردهمایی گزارش می‌دهد.
شهر كلن از روز جمعه میهماندار گروهی از ایرانیانی است كه از سراسر دنیا آمده‌اند تا در گردهمایی‌ای سه روزه در محل مهمانخانه جوانان (Jugendherberge) كلن شركت كنند. این گردهمایی در باره اعدامهای جمعی زندانیان سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ است. در میان میهمانان و سخنرانان، فعالان حقوق بشر و فعالان سیاسی، زندانیان سیاسی سابق، جان‌بدربردگان از اعدامهای جمعی، فرزندان زندانیان سیاسی سابق و نیز فرزندان اعدام‌شدگان، پژوهشگران و هنرمندان به چشم می‌خورند. در لیست شركت‌كنندگان در گردهمایی می‌توان از جمله نام منیره برادران، ایرج مصداقی، مینا اسدی، هادی خرسندی و عباس سماكار را دید.
سازماندهندگان و موضوعات
سازماندهندگان گردهمایی زندانیان سیاسی سابق و از جمله دست‌اندركاران نشریه ”گفتگوهای زندان“ هستند، كه از ۱۰ سال پیش در شهر لایپتزیگ آلمان منتشر می‌شود. آنان دو سال پیش نیز برای نخستین بار سمیناری را در همین زمینه در كلن برگزار كردند. حدود ۲۰۰ نفر درخواست شركت در گردهمایی امسال را داده‌اند.
مژده ارسی و سیاوش محمودی، از سازماندهندگان گردهمایی، در كنفرانس مطبوعاتی‌ای پیش از شروع برنامه‌ها به پرسشهای خبرنگاران پاسخ دادند. مژده ارسی در باره هدف گردهمایی گفت: ”ما می‌خواهیم یاد یارانی را كه در دهه ۱۳۶۰ در اثر سركوب جمهوری اسلامی جانشان را از دست دادند گرامی بداریم. می‌خواهیم زمینه‌ای را بوجود آوریم تا بر بستر آن حركتهایی را برای مبارزه علیه شكنجه، اعدام و زندان سازماندهی كنیم.“
عنوانهای بحثهایی كه قرار است در این سه روز انجام بگیرند، عنوانهایی هستند چون ”زندانیان سیاسی و جنبش كارگری“، ”زندانیان سیاسی و جنبش زنان“ و ”زندانیان سیاسی و جنبش جوانان“. برای كسانی كه برنامه گردهمایی را می‌بینند این پرسش می‌تواند مطرح شود كه این موضوعها چه ربطی به اعدامهای جمعی سال ۱۳۶۷ دارند. مژده ارسی در این مورد گفت: ”هدف كسانی كه در دهه ۱۳۶۰ سركوب شدند، مبارزه برای احقاق حقوق سیاسی و مدنی بود و سركوب آنها هم پیامد تلاشی بود كه برای رسیدن به این هدف می‌كردند. امروز هم مبارزه سیاسی و اجتماعی از مبارزه برای احقاق حقوق اعدام‌شدگان جدایی‌ناپدیر است.“
برنامه‌های مختلف برای یادآوری و بزرگداشت
در میان لیست سخنرانان نام بسیاری از پژوهشگرانی كه در سالهای اخیر در زمینه اعدامهای جمعی، شكنجه و اعدام كار كرده‌اند، به چشم نمی‌خورد. شاید با توجه به توضیحاتی كه سازماندهندگان گردهمایی در مورد هدف خود دادند، نشود در این مورد انتظار زیادی هم داشت. هدف پیش از هر چیز ”یادآوری“ است و ”سازماندهی حركتهای جدید“، هدف گرامیداشت اعدام‌شدگان است و ادامه راه آنان در جنبشهای نوین اجتماعی و سیاسی.
نقاط اوج در برنامه‌های روز جمعه كه مورد توجه خاص حاضران قرار گرفتند عبارت بودند از ترانه خوانی سیما بهمنش كه دكتر اسكندر آبادی، همكار ما در دویچه وله او را با ویولن خود همراهی می‌كرد، شعرخوانی ایرج مصداقی، نویسنده كتاب ۴ جلدی ”نه زیستن، نه مرگ“ در رابطه با خاطرات زندان؛ مصداقی چند شعر از اشعاری را كه در دوره زندان ۱۰ ساله‌اش سروده و در كتاب ”بر سابقه تابیده كنف“ گرد آورده است، برای حاضران خواند. همچنین فیلم ”و من عاشقانه زیستم“ از پانته‌آ بهرامی كه داستان چند نسل از فعالان زن جنبشهای مدنی ایران را نشان می‌دهد، با استقبال میهمانان گردهمایی روبرو شد.
برنامه‌ای كه در آن ایده‌ای تكان‌دهنده به بیان درآمده بود، اجرای نمایشی بسیار كوتاه با دو پرسوناژ بود كه نقش یكی از آنان را فرزند یكی از اعدام‌شدگان بر عهده داشت. این نمایش رودررویی دختر یك اعدامی را با شكنجه‌گر پدرش نشان می‌داد.
در كنار برنامه‌های فرهنگی و هنری قرار است تا پایان روز یكشنبه (۲۶ اوت) برنامه‌های ویژه دیگری نیز اجرا شوند. از خصوصیات گردهمایی امسال در كلن این است كه به جوانان توجه ویژه كرده و در آن فرزندان زندانیان سابق و اعدام‌شدگان نیز از تجربه‌ها و احساسات خود سخن می‌گویند.
ارتباط مستقیم از طریق پالتاک در گردهمایی کلن
حین برگزاری گردهمایی سه روزه در شهر کلن در باره اعدامهای جمعی زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷ (۲۴ تا ۲۶ اوت) علاقه‌مندان در سراسر دنیا که دسترسی به اینترنت داشته، با سیستم پالتاک آشنا بودند، توانستند سخنرانیها و بحثهای گردهمایی را دنبال کنند. چند تن از سازمان