کنفرانس ماموران پلیس زن کشورهای اسلامی در کابل
۱۳۸۶ مهر ۳۰, دوشنبه
اونیفورم سبز بر تن دارد با بلوز آبی و کراواتی نازک زیر آن. خدیجه شجاعی موهایش را با روسری‌ای سیاه پوشانده است. موقع تعریف کردن گاه گره روسری را می‌کشد، که زیر چانه‌اش قرار گرفته است. این زن جوان ۲۴ ساله در کابل، پایتخت افغانستان، مامور پلیس است. وی می‌گوید: «دو سال اول را با اونیفورم می‌رفتم. از خانه که می‌رفتم، اونیفورم می‌پوشیدم. همکاران ما هم تعدادی‌شان با اونیفورم می‌آیند. فعلا از ۱۲ نفری که در آکادمی پلیس هستند تنها یک نفر با اونیفورم می‌آید. این طوری راحت‌تر است.»
این گونه شاید مطمئن‌تر هم هست. چون ماموران پلیس در هفته‌های اخیر مدام هدف حمله سوء قصدکنندگان انتحاری بودند. افزون بر این، زنان با اونیفورم در افغانستان تصویری کاملا غیرعادی هستند و برای برخی از مردان موجب عصبانیت.
کنفرانس کابل هر روز با تلاوت آیه‌ای از قرآن شروع می‌شود. دیوارهای پهن و قهوه‌ای هتل سرنا Serena)) در کابل برای مدتی گرد و خاک، سر و صدا و خطرهای شهر را از یاد می‌برند. در سالن کنفرانس شرکت‌کنندگانی از کشورهای ترکیه، تاجیکستان یا ایران نشسته‌اند. برای نمونه فریبا شایگان، مربی ماموران پلیس زن در ایران است. تنها صورت او را می‌توان دید. چیزهای دیگر زیر روسری و چادر سیاهی پنهان شده است که او گه‌گاه صاف و مرتب می‌کند.
فریبا شایگان در مورد حضور خود در کنفرانس می‌گوید: «ما می‌خواهیم به خانم‌های پلیس افغانستان بگوییم که هیچ از این بابت نگران نباشند که چون مسلمان هستند نمی‌توانند پلیس باشند، بلکه کاملا می‌توانند با رعایت تمام ضوابط شرعی و دستوراتی که دین اسلام به ما داده پلیس بسیار موفقی باشند و تمام آن دستورات اسلامی را هم در کارشان و در پوشش‌شان رعایت بکنند. ما تجربه خوبی داریم که زنان پلیس ما توانسته‌اند هر دوی اینها را با هم داشته باشند.»
در پاسخ به پرسش خبرنگاری افغانی که آیا می‌توان ماموران زن را با این لباس به ماموریت فرستاد، شایگان پاسخ مثبت داده، برای آنکه گفته‌اش را ثابت کند عکس‌هایی را از همکارانش نشان می‌دهد.
نورما اسحاق، عضو واحد ویژه پلیس سلطنتی مالزی، می‌گوید که کار روزانه ماموران پلیس زن در کشورهای اسلامی تفاوتی با کار همکارانشان در آلمان یا آمریکا ندارد. اسحاق می‌افزاید: «در اصل همه جا یک جور است. به عنوان پلیس نماینده قانون هستی. و این در همه کشورها این طور است.»
آنچه باعث می‌شود که این زنان با همکارانشان در کشورهای غیراسلامی فرق داشته باشند، جامعه و محیط اطرافشان است و نه وظایفشان. از این نظر افغانستان نمونه‌ای است خاص. در برخی بخش‌های افغانستان زنان کاملا دور از زندگی اجتماعی هستند.
هیربد آرمین‌لری، نماینده جامعه همکاری‌های فنی آلمان در افغانستان است. این نهاد در کنار دولت نروژ و نیز سفیر کانادا در افغانستان به برگزاری کنفرانس کابل کمک مالی کرده است. آرمین‌لری می‌گوید: «برای من اینکه برای اولین بار پلیس‌های زن از کشورهای اسلامی در جایی جمع شده‌اند به منزله موفقیت است و همین طور اینکه زن‌های افغانی می‌توانند با همکارانشان از کشورهای دیگر تبادل نظر داشته باشند. هدف این است که اتحادیه‌ای از زنان پلیس کشورهای اسلامی بوجود بیاید.»
چیزی که به طور محسوسی به چشم می‌خورد این است که ناظران غربی با خوشحالی و انتظارات فراوان برگزاری این کنفرانس را دنبال می‌کنند. این امید وجود دارد که اگر زنان در کشورهای اسلامی نقش‌های مهم‌تری را بر عهده بگیرند، این کشورها بتوانند تحول پیدا بکنند. اما راهی که به این قصد باید پیمود، دشوار است. برای مثال در افغانستان دختری که می‌خواهد وارد آکادمی پلیس شود باید رضایت پدر و مادرش را جلب کرده باشد.
خدیجه شجاعی در مورد مشکل‌های خود در خانواده و جامعه افغانستان می‌گوید: «در فامیل مشکلی نداشتیم. مگر در همسایگی. مثلا اول وقتی دیدند که ما اونیفورم پلیس را پوشیدیم یا از طریق تلویزیون یا خودم گفتم، گفتند که این وظیفه‌ای مردانه است و برای دختران نیست. اما من گفتم که من می‌توانم مثل مردان انجام بدهم و همچنین همکاران من می‌گفتند که شما هیچ وقت مثل ما نمی‌توانید. اما وقتی که من مثلا در تکنیک اسلحه یا تاکتیک از آنها نمره بالاتر می‌گرفتم، بعد از آن آنها باور کردند که زنها مانند مردها می‌توانند وظایفشان را انجام دهند.»
خدیجه شجاعی به گروهی اقلیت تعلق دارد. او ۶۰ هزار همکار مرد دارد که پلیس افغانستان را شکل داده‌اند. قرار است که تا پایان سال جاری میلادی ۵۰۰ مامور پلیس زن دیگر با نظارت اتحادیه اروپا آموزش ببینند.