1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

"پایان جهان در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲"

۱۳۹۰ دی ۱۶, جمعه

اگر به حرف مایاها باور داشته باشیم وقت چندانی برای لذت بردن از زندگی زمینی نداریم زیرا ۲۱ دسامبر سال ۲۰۱۲ لحظه‌ای است که جهان پایان می‌پذیرد. پیشگویی را بشر از کی آغاز کرده و چرا به دانستن آینده علاقه دارد؟

https://p.dw.com/p/13exq
عکس: Pixler/Fotolia.com

"زمانی که خدای یونان از رود هالوس عبور کند، یک شاهنشاهی بزرگ را نابود خواهد ساخت." این جمله‌ای بود که غیب‌گوی معبد دلف خطاب به کرزوس‌، پادشاه یونان پیش از حمله‌اش به ایران گفت.

سال‌ها بعد تاریخ نشان داد که برای کرزوس در آن زمان عاقلانه‌تر آن بود که این پیشگویی را ناشنیده بگیرد و به آن توجهی نکند زیرا منظور غیب‌گوی دلفی از شاهنشاهی بزرگ نه شاهنشاهی کوروش کبیر بلکه امپراطوری خود کرزوس بود.

به روایت هرودوت، پس از شکست کرزوس، کوروش توبه‌ی او را پذیرفت و او را قربانی نکرد تا اینکه آپولو (خدای روشنایی) به یاری روح کرزوس آمد و او را ربود.

در دوران باستان پیشگویی حرفه‌ی پر اهمیتی به شمار می‌رفت و تمامی ‌پیش‌بینی‌های خدایان و پیشگویان افزون بر شرح رخدادهای آینده، نصیحت و توصیه نیز برای سلاطین و حکمرانان در بر داشتند. آن چیزی که پیشگویی‌ها را چه در عهد باستان و چه در عهد معاصر جذاب و قابل تأمل می‌کند، تفسیرها و برداشت‌ها از جملاتی گاه تماما مبهم و پر ظرافتی است که پیشگویان در مورد آینده بر زبان رانده‌اند.

ناجیان آینده

پیشگویان و روحانیون همواره بر این عادت بوده‌اند که سخنانشان را در لفافه‌ای پیچیده و از صراحت و شفافیت پرهیز کنند. در کتاب مقدس عهد عتیق از ارمیای پیامبر نقل شده: «خدا می‌گوید، اجازه ندهید پیامبرانی که در میان شما هستند، فریبتان دهند.»

در کتاب مقدس همچنین از یک ناجی نیز سخن به میان آمده که در آینده ظهور خواهد کرد. پیامبری با نام مسیح که یهودیان معتقدند برای نجات سرزمین اسرائیل خواهد آمد و مسیحیان بر این باورند که وی یک بار در گذشته ظهور کرده و بر صلیب آویخته شده است.

گروهی از مسلمانان (شیعه‌ها) نیز مسیح را پیامبری می‌دانند که همراه با دوازدهمین امامشان به زمین بازخواهد گشت. به اعتقاد برخی شفاف نبودن چنین پیشگویی‌های مذهبی راه را برای هر گونه تفسیری باز گذاشته است. عدم صراحتی که ظاهرا کار را دشوار می‌کند، اما برای پیشگویان موجب آسودگی خاطر است زیرا به این ترتیب هیچ‌گاه نمی‌توان مهر نادرست بودن بر پیشانی کارهایشان زد، همانگونه که پیشگوی معبد دلفی به حق نابودی یک شاهنشاهی بزرگ را خبر داده بود.

پیشگوی بزرگ قرون وسطی

قرون وسطی دوران شکوفایی پیشگویی بود. مردی که در این دوران نامی بزرگ از خود جای برگذاشت، نوسترآداموس پیشگوی فرانسوی بود که گفته می‌شود در فاصله‌ی سال‌های ۱۵۰۳ تا ۱۵۶۶ زیسته است. آنچه که نوسترآداموس در مورد آینده گفته بود، در دوران معاصر نیز بارها از زبان وی نقل می‌شود.

معروفترین پیشگویی‌های او سخنانش در مورد پایان دنیا و نابودی جهان است. برخی از طرفدارانش حتی تا آن‌جا پیش رفته‌اند که ادعا می‌کنند نوسترآداموس بمباران هیروشیما را نیز پیش‌بینی کرده بوده است.

میشل دی نستردام یا همانگونه که شهرت یافت، نوسترآداموس هم پیشگو بود و هم عارف. پیشگویی‌های او اغلب رازگونه و در لفافه هستند و معانی آنها تا حد زیادی به تفسیر‌هایی برمی‌گردند که از آنها برداشت شده است. افزون بر آن صاحب‌نظران پیشگویی‌های نوسترآداموس را از جنبه دیگری نیز قابل تأمل می‌دانند و آن پافشاری وی برای دریافت سرنوشت انسان و جهان با استفاده از محاسبات طبیعی‌اند.

نوسترآداموس پیشگویی‌هایش را در قالب رباعی می‌سرود. گفته می‌شود که او استعداد خوبی نیز در چگونگی بیان پیشگویی‌هایش در مورد آینده داشته؛ سر به سوی آسمان، نگاه و تأملی دقیق در احوال ستارگان و سکوتی خلسه‌آور.

خداحافظی با جهان در سال ۲۰۱۲

پیشگویی‌ها هر چه مضمونی تیره‌تر و هولناک‌تر از قبیل پایان جهان، مرگ یا وقوع فجایع طبیعی داشتند، بازار خوبی نیز در میان خریداران پیدا می‌کردند.

نیاز انسان به دانستن آینده و استقبال از پیشگویی را بسیاری به یک بیماری تعبیر می‌کنند اما در برابر گروهی نیز آن را یک نیاز طبیعی می‌دانند. ترس از آینده در دل انسان‌های زیادی رخنه کرده و ترجیح می‌دهند از پیش نگاهی به کارت‌هایی که آینده قرار است در برابرشان بگذارد، بیندازند.

روانشناسان ترس از آینده را نوعی بیماری می‌دانند که دوران درمان نسبتا طولانی دارد. پیشگویی، طالع‌بینی و یا فال درست به این دلیل جذاب هستند که راه میانبر، کوتاه‌تر و بدون دردسرتری را پیشنهاد می‌کنند.

ناخنک زدن به آینده وسوسه‌ی پر جذبه‌ای است که در هرکدام از ما کمابیش وجود دارد. افراد کمی هستند که کنجکاو دانستن این نباشند که بدانند یک سال، پنج سال یا حتی ده سال دیگر در کجا ایستاده‌اند و چه می‌کنند.

سال جدید میلادی در حالی روزهای آغازین را پشت سر می‌گذارد که پیش‌بینی شده این سال‌، پایان جهان هستی رقم خواهد خورد؛ دست‌کم مایاها به این پیشگویی باور دارند و ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ برابر آخرین برگ تقویم‌شان است. اگر به پیشگویی‌هایی از نوع مایاها باور داشته باشیم، فرصت چندانی برای بودن در این کره خاکی نداریم و باید شمارش روزهای باقیمانده را آغاز کنیم.

اگر که پیشگویی را از اساس عملی بدون توجیه علمی و تخیلی بدانیم، کار چندانی برای انجام دادن نداریم و فقط بایستی در روز ۲۲ دسامبر به مایاها گوشزد کنیم که در محاسبه تقویمشان دچار اشتباه شده‌اند و ظاهرا زمانی را از قلم انداخته‌اند.

SN/MM