يكسال نخست وزيرى نورى المالكى در عراق
۱۳۸۶ اردیبهشت ۳۰, یکشنبه
او تا به‌حال در چندين مصاحبه اظهار داشته كه مى خواهد بعد از اتمام دوره نخست وزيرى‌اش در سال ۲۰۱۰ ميلادى، از مقام خود كناره گيرى كند. المالكى گفته كه به دلخواه براى اين مقام نامزد نشده، بلكه فقط به دليل احساس مسئوليت نسبت به كشورش آن را پذيرفته است . اين سوال مطرح است كه در اين دوره يك ساله، نورى المالكى به چه اهدافى دست يافته است؟
برگزيده شدن المالكى به مقام نخست وزيرى در عراق نتيجه يك موفقيت بزرگ سياسى نبود، بلكه در پى گفتگوهاى طولانى انجام گرفت. او تنها به اين دليل به مسند صدارت رسيد كه گروه هاى مختلف موتلفه شيعه فرد مناسب ديگرى را در اختيار نداشتند كه بتواند اين مسئوليت را بر عهده گيرد. المالكى تنها كسى بود كه اين گروه ها در مورد تصاحب مقام نخست وزيرى از سوى وى به توافق دست يافتند.
تقريبا شش ماه بعد به قدرت رسيدن المالكى وى در مصاحبه اى اظهار داشت: ”من آرزو مى كنم كه در پايان زمان صدارتم قرار داشتم. من نمى خواستم اين مقام را بپذيرم و آن را براى بار دوم انجام نخواهم داد.“
يوست هيلترمن، كارشناس مسائل عراق از گروه بين المللى كريسيس از گفته هاى المالكى متعجب نيست: « شايد نتوان به شرايط او غبطه خورد. او در موقعيت بسيار دشوارى قرار دارد. اگر وى رهبرى حزب قوى را برعهده داشت كه داراى نيروى نظامى خود بود، مى توانست نقش خود را به خوبى بازى كند. اما در زمان حاضر المالكى مى بايد نظرات گروه هاى متحد ديگر را بپذيرد. به نظر مى آيد كه او فرد درستى براى تصاحب اين مقام نيست. كسى نيست كه داراى فرهمندى و قدرت درونى لازم باشد. به نظر مى آيد كه او تحت فشار بيرونى از جوانب گوناگون مجبور به قبول مقام صدرات گشته و تا بحال موفق نشده كه شخصيت مستقلى از خود نشان دهد و برنامه خود را عرضه نمايد.»
در ابتدا المالكى به عنوان يك مبارز شيعه سخت‌كوش شناخته مى شد كه خط خود را دنبال مى كند. در سال گذشته او مواضع نرم ترى را اتخاذ كرد. در كشورهاى ديگر سنى مذهب عرب، المالكى نام چندان خوبى از خود باقى نگذاشته است. در اين كشورها به او اتهام زده مى شود كه در عراق در جهت به‌وجود آوردن صلح و آشتى ميان سنى ها و شيعيان تلاش هاى لازم را به عمل نمى‌آورد.
هيلترمن، كارشناس مسائل عراق در اينباره مى گويد: « فشار زمانى مى تواند موثر واقع شود كه به فرد مناسب كار درخورش محول گردد. اما آمريكايى ها از اين دولت كارى را انتظار دارند كه در حد امكانش نيست. بخشى به اين جهت كه ناتوان است و كاربرد مناسب را ندارد و بخشى ديگر به اين دليل كه نمى خواهد و خود طرفدار بخشى از طرف هاى مذهبى درگير در اين كشور است.»
به نظر هيلترمن، المالكى و دولتش امكانى براى گشايش گره موجود در عراق نيست، بلكه خود بخشى از مشكلات موجود محسوب مى شود. او راه حل درست در عراق را اين مى داند كه تمام طرف هاى درگير تحت نظارت بين المللى در كنار يك ميزگرد هم آيند، از شورشيان عراقى گرفته تا ايران و سوريه. و براى نمونه از كنفرانس افغانستان در چند سال پيش در محل پترزبرگ شهر بن در آلمان نام مى برد.
در جواب اين سوال كه آيا المالكى در ۱۲ ماه دوم هم به صدارت خود ادامه خواهد داد، هيلترمن سر تكان مى دهد كه اين امر بسيار بعيد به نظر مى رسد.