"ویروس فاشیسم" و "بازی گند"؛ واکنش‌ها به کناره‌گیری اوزیل
۱۳۹۷ مرداد ۱, دوشنبه
مسعود اوزیل، ملی‌پوش ترک‌تبار تیم ملی فوتبال آلمان که روز یکشنبه (۲۲ ژوئیه/ ۳۱ تیر) سکوت چندین هفته‌ای خود را سرانجام شکست، اظهارات و اتهامات خود را در سه مرحله در طول روز ابراز کرد.
آخرین پیام او با اعلام کناره‌گیری‌اش از تیم ملی فوتبال آلمان همراه بود. اوزیل ۹۲ بار پیراهن تیم ملی آلمان را به تن کرد. کسب عنوان قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۴ در برزیل بزرگ‌ترین افتخار او به همراه تیم ملی فوتبال آلمان بود.
اوزیل که فعال‌ترین بازیکن فوتبال آلمان در شبکه‌های اجتماعی است، در پیام نهایی خود نوشت: «من با توجه به رویدادهای اخیر، تا زمانی که تبعیض نژادی و بی‌احترامی به خود را حس کنم، دیگر برای تیم ملی فوتبال آلمان بازی نخواهم کرد. من این تصمیم را با دلی تنگ و پس از تأملی طولانی گرفته‌ام.»
به کانال دویچه وله فارسی بپیوندید
او تصریح کرد که فدراسیون فوتبال آلمان، به ویژه راینهارد گریندل، رئیس این فدراسیون با او بدرفتاری کرده است.
اوزیل در پیام خود رئیس فدراسیون فوتبال آلمان را خطاب قرار داد و نوشت: «من دیگر حاضر نیستم نقش بلاگردان را برای او و برای ناتوانی و بی‌قابلیتی‌اش در انجام وظایفی که دارد، ایفا کنم.»
این بازیکن ۲۹ ساله همچنین از گرایش‌های بیگانه‌ستیزانه در فدراسیون فوتبال آلمان سخن گفت و تصریح کرد، کسانی که پیش‌زمینه‌ها و گرایش‌های نژادپرستانه دارند، نباید اجازه اشتغال در پرعضو‌ترین فدراسیون فوتبال جهان را بیابند؛ فدراسیونی که بازیکنان زیادی از تبارهای گوناگون را در جمع خود دارد.
اوزیل در راستای اتهامات خود علیه رئیس فدراسیون فوتبال آلمان گفت: «از دید راینهارد گریندل و حامیانش، من هر زمان که تیم آلمان پیروزی می‌شد، آلمانی بودم و هر زمان که می‌باخت، یک مهاجر.» او خاطرنشان کرد که لوکاس پودولسکی و میروسلاو کلوزه، ملی‌پوشان سابق آلمان که تبار لهستانی داشتند، هرگز بازیکنان آلمانی‌لهستانی خطاب نمی‌شدند، پس چرا او [اوزیل] را آلمانی‌ترک می‌خوانند؟
شایان ذکر است، اوزیل برخلاف کلوزه و پودولسکی که در لهستان به دنیا آمده‌اند، در آلمان متولد شده است. کلوزه و پودولسکی در زمان مهاجرت خانواده‌های‌شان به آلمان به ترتیب ۷ سال و ۲ سال داشته‌اند.
"گلی زیبا به ویروس فاشسیم"
کناره‌گری اوزیل و اتهاماتی که او علیه مسئولان فوتبال آلمان مطرح کرد، واکنش‌های گوناگونی را به دنبال داشت.
مقامات ترکیه اقدام مسعود اوزیل را ستایش‌آمیز خواندند. وزیر ورزش و جوانان ترکیه در پیامی توئیتری نوشت: «ما از صمیم قلب از موضع شرافتمندانه‌ی برادرمان، مسعود اوزیل پشتیبانی می‌کنیم.»
عبدالحمید گول، وزیر دادگستری ترکیه نیز به اوزیل تبریک گفت، چرا که او [اوزیل] با کناره‌گیری‌اش "زیباترین گل را مقابل ویروس فاشیسم به ثمر رسانده است".
ابراهیم کالین، سخنگوی رجب طیب اردوغان، اظهارات اوزیل را که گفته بود، او باز هم با رئیس جمهوری ترکیه دیدار خواهد کرد، ستود.
کالین تصریح کرد: «تصورش را بکنید که آقا مسعود در این ماجرا زیر چه فشاری بوده است. پس ادب، رواداری و کثرت‌باوری کجاست؟!»
اوزیل در یکی از پیام‌های خود که روز یکشنبه منتشر کرد، به بحث‌های مربوط به عکس مشترکش با اردوغان پرداخته و از دیدار و عکس جنجال‌برانگیزش با رئیس جمهوری ترکیه دفاع کرده بود.
او در پیام خود همچنین نوشت، در ماه مه گذشته با گرفتن عکسی با رئیس جمهوری ترکیه، مستقل از شخص اردوغان و به خاطر احترام به مقام ریاست جمهوری او، اعلام آمادگی کرده بود. به گفته‌ی اوزیل چنانچه ملکه بریتانیا یا ترزا می، نخست‌وزیر آن کشور نیز با اردوغان دیدار می‌داشتند، رفتار مشابهی می‌کردند.
واکنش صدراعظم آلمان و وزیر دادگستری آلمان
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در واکنش به کناره‌گیری مسعود اوزیل از تیم ملی فوتبال آلمان در یک پیام کوتاه گفته است که به تصمیم او احترام می‌گذارد.
هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان اما در یک پیام توییتری می‌گوید: «من معتقد نیستم که قضیه‌ی میلیونری که در انگلیس زندگی و کار می‌کند، بتواند در مورد توان همپیوندی اجتماعی او در آلمان به ما شناختی بدهد.»
"بازی گند"
تندترین واکنش مسئولان و سرپرستان ورزشی در آلمان علیه اوزیل را اولی هوینس، رئیس باشگاه بایرن مونیخ ابراز داشت.
او روز دوشنبه (۲۳ ژوئیه) در گفت‌وگو با نشریه "بیلد" و "بیلد ورزشی" گفت: «من خوشحالم که این شبح از بین رفته است. بازی‌هایی که او [اوزیل] در سال‌های گذشته نشان داد، گند بود. آخرین نبرد تن‌به‌تنی که او در آن برنده شد، به پیش از جام جهانی ۲۰۱۴ برمی‌گردد.»
هوینس روند تحولات اخیر در این باره در آلمان را فاجعه‌آمیز خواند. او خواهان آن شد که در بحث [درباره اوزیل] تنها به جنبه ورزشی ماجرا پرداخته شود. از دید او تیم ملی فوتبال آلمان، جای مسعود اوزیل نیست.
رئیس باشگاه بایرن مونیخ تصریح کرد که اوزیل "عملکرد و بازی مزخرف" خود را پشت عکس مشترکش با اردوغان پنهان کرده است.
هوینس با سخنان خود همچنین یوآخیم لوو، سرمربی تیم ملی فوتبال آلمان را مورد انتقاد قرار داد و تصمیم لوو به دعوت اوزیل به تیم ملی را اشتباهی بزرگ خواند. لوو همواره از پشتیبانان اوزیل بوده است.
پیش از هوینس نیز کارل هاینس رومنیگه، یکی دیگر از مسئولان باشگاه بایرن مونیخ گفته بود که "فدراسیون فوتبال آلمان توسط افرادی آماتور اداره می‌شود".
بحثی ریشه‌ای و نگرانی‌از پیامدها
کناره‌گیری اوزیل از تیم ملی فوتبال آلمان سوای بحث‌ها و کشمکش‌های ورزشی، معضلی بزرگ را برجسته ساخته و از شکافی عمیق پرده برداشته که برخی از نسل دوم یا سومی‌هایی که تبار خارجی دارند، گاه با آن دست به گریبان هستند.
آنته ویدمان−ماوتز، مسئول همگرایی اجتماعی در دولت آلمان در واکنش به کناره‌گیری اوزیل اظهار داشت: «این خوب است که اوزیل سرانجام سکوت خود را شکست. موضوع ریشه‌های خانوادگی قابل درک است، اما بازیکنان تیم ملی فوتبال آلمان وقتی پایشان به کارزار انتخاباتی کشیده می‌شود، باید انتقادهایی را که چنین عملی به همراه دارد نیز بپذیرند.»
او در عین حال افزود که انتقادهای مطرح شده از سوی اوزیل نیز باید جدی گرفته شوند. ویدمان−ماوتز تصریح کرد: «ما باید از خودمان بپرسیم که آیا بازیکنان را با معیارهای گوناگون می‌سنجیم. این درست نیست که رفتار اوزیل را دلیل ناکامی تیم ملی فوتبال آلمان در جام جهانی دانست. برنده شدن یا بازنده شدن به کل تیم برمی‌گردد.»
سرآپ گولر، مسئول همگرایی اجتماعی در ایالت نوردراین‌وستفالن آلمان که خود ترک‌تبار است، روز دوشنبه در گفت‌وگو با روزنامه "بیلد" گفت: «حس پیوند با زادگاه پدر و مادر و انتقاد از دولتی که در کشور زادگاه آنها حاکم است، با یکدیگر مغایرتی ندارد.»
او افزود: «شما در آلمان هم می‌توانید عاشق وطن خود باشید و در عین حال دیدگاهی انتقادی به دولت حاکم در آلمان داشته باشید. مسعود اوزیل اما ظاهرا این نکته را درک نکرده است.»
خانم گولر در رابطه با دیدار و عکس بحث‌برانگیز اوزیل با اردوغان تصریح کرد: «رد کردن دعوت حاکمی خودکامه بی‌احترامی نمی‌بود، بلکه نمایانگر موضع و دیدگاه یک فرد می‌بود.»
جم اوزدمیر، سیاستمدار حزب سبزهای آلمان که خود ترک‌تبار است نیز در ماجرای اوزیل موضع‌گیری کرده است.
او روز دوشنبه در گفت‌وگویی رادیویی موضعی مشابه خانم سرآپ گولر اتخاذ کرد و گفت: «از دید من عکسی که اوزیل با اردوغان گرفت، اشتباه بود و اشتباه خواهد بود. اگر اوزیل عمل خود را به خاطر احترام به ترکیه و مقام اردوغان توجیه‌پذیر می‌داند، از خودم می‌پرسم که احترام او به قربانیان سیاست‌های اردوغان کجاست؟»
اوزدمیر در عین حال تصریح کرد که این انتقاد تنها شامل حال اوزیل نمی‌شود و باید آن را به دیگر نمایندگان فوتبال و رفتار آنان مقابل حاکمان خودکامه مانند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز بسط داد.
او افزود، اگر اوزیل در این رابطه این پرسش را مطرح می‌کند که چرا با دو معیار سنجیده می‌شود و سیاست یک بام و دوهواست، باید به او حق داد.
کاتارینا بارلی، وزیر دادگستری آلمان اتهاماتی را که اوزیل در ارتباط با بیگانه‌ستیزی و نژادپرستی مطرح کرده، نشانه‌ی یک مشکل اجتماعی عمیق دانسته است.
او گفت: «این یک زنگ خطر است که یک بازیکن بزرگ آلمانی چون مسعود اوزیل به خاطر تبعیض نژادی در کشورش این حس را داشته باشد که فدراسیون فوتبال آلمان او را نماینده خود نمی‌داند.»
تئو تسوانسیگر، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال آلمان نیز دلگیری خود از تحولات اخیر را ابراز داشت. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری آلمان گفت که کناره‌گیری ملی‌پوش آلمان سوای چارچوب فوتبال ضربه‌ای است به تلاش‌هایی که این کشور در راه همگرایی اجتماعی انجام داده است.
او افزود، "در پی اشتباهاتی که در نحوه برخورد و ارتباطات صورت گرفته، اتفاقی روی داده که نباید در مورد مهاجران روی بدهد: آنان نباید خود را آلمانی‌های درجه دو بپندارند و حس کنند".
دیتمار هامان، ملی‌پوش سابق آلمان و کارشناس شبکه تلویزیونی اسکای نیز تأسف خود را از تصمیم اوزیل ابراز داشت.
او در این مورد تصریح کرد: «ما باید از خود بپرسیم که چگونه با ملی‌پوشان‌مان رفتار می‌کنیم. این درست نیست که بازیکنی که بیش از ۹۰ بازی ملی برای آلمان انجام داده، اینچنین به باد انتقاد و ناسزا گرفته شود. او شایسته چنین رفتاری نیست.»