وضعیت اینترنت در تاجیکستان
۱۳۸۵ بهمن ۲۴, سهشنبهدر تاجیکستان ارائه خدمات اینترنتی در انحصار دولت نیست. شرکتهای خصوصی نیز امکانات زیادی را در اخیتار کاربران قرار میدهند. کافه های اینترنتی حتی در شهرهای کوچک نیز فعالیت دارند. بویژه کاربران جوان به چت کردن در اتاقهای ایترنتی بیشتر تمایل نشان میدهند.
سایتهایی که جوانان تاجیک برای چت کردن از آن استفاده میکنند «میل روس»، «سامانی کوم» و «تاجیک رو» و برنامههايی چون Yahoo و Hotmail هستند.
صفر طاهرجان، خبرنگار تاجیک در مصاحبه با بخش فارسى صدای آلمان مىگويد كه تاجیک ها به دلیل استفاده از خط سیریلیک بیشتر وبسایتهای روسی را مطالعه میکنند و از صفحات ایرانی و یا وبلاگهای فارسی نمیتوانند بهره مند شوند:
«در تاجیکستان بیشتر سایتهای روسی و تاجیکی را مطالعه میکنند و آنهائی که خط فارسی را بلد هستند سایتها و وبلاگهای فارسی را نیز میخوانند. اما فکر نمیکنم تعداد آنها و یا تعداد چنین افرادی زیاد باشد. اکثریت مردم فارسی میدانند ولی در خواندن خط فارسی مشکل دارند. هر چند که خواندن خط فارسی در مدارس و دبیرستانها حتمی است.»
مقامات دولتی و شرکت های خصوصی ارائه دهنده خدمات اینترنتی، آمار و ارقام مشخصی از تعداد کاربران اینترنتی در تاجیکستان اعلام نکردهاند.
ولی بنظر فیروز براتوف، دانشجوی تاجیک تعداد کاربران اینترنتی در شهرهای بزرگ بیشتر از مناطق دیگر است: «غالبا اینترنت را در شهر دوشنبه و در شهر خجند بیشتر استفاده میکنند و دانشجویان عادتا با هدف دریافت اطلاعات و مطالعه صفحات اینترنتی و خبری و همچنین برای "صحبتهای اینترنتی" استفاده میکنند.»
در توسعه شبکه اینترنت در مدارس و موسسات آموزشی، سازمانهای بین المللی به تاجیکستان کمک میکنند. در برخی از مدارس دسترسی به اینترنت به کمک این سازمانها فراهم شده است.
اما کاربران اینترنتی بنظر فیروز براتوف هنوز از مشکلات فراوانی برخودارند: «در دانشگاهها و مدارس، مراکز مخصوص اینترنتی فعالیت میکنند. اما مشکل در این هست که تعداد کامپیوترها کم هست و دانشجویان فقط می توانند به مدت ۳۰ دقيقه استفاده کنند.»
مشکلات کاربران اینترنت به این مسئله خلاصه نمیشود. بسیاری از مردم تاجیک درباره اینترنت اطلاعات کافی ندارند. بویژه در مناطق دور دست هنوز اکثر جوانان تصوری از اینترنت ندارند.
فیروز براتوف دانشجوی تاجیک از مشکلات کاربران اینترنتی صحبت میکند: «در دهات دوردست تاجیکستان اکثر جوانان و تعداد بسیاری از نورسان درباره اینترنت عموما تصوارتی ندارند و نمیدانند این چیست و برای چه از آن استفاده میکنند. من فکر می کنم که باید به آنها در این مورد اطلاعات داد. یک عامل منفی که در جامعه احساس میشود، یعنی کودکان بیشتر با بازیهای اینترنتی مشغول هستند و از درسها میگریزند و بسیاری از جوانان هم اوقات خود را برای استفاده از صحبت های اینترنتی میگذرانند.»
در بسیاری از کافی نتها و یا به قول تاجیکها «تالارهای اینترنتی» جوانان دسته دسته نشسته و به چت کردن مشغولند.
صفر طاهرجان در مورد کاربران اینترنتی در تاجیکستان بیان میکند که اینها از اقشار مختلف مردم هستند: «اینترنت را اکنون نه تنها تاجرها، بلکه برخی از خانمهای «مسلمان حجابدار تاجیک» که اکثریت آنها جز خانه نشینی و خواندن کتابهای دینی کار دیگری ندارند، نیز استفاده میبرند و علوم دینی را یاد میگیرند.»
مقامات تاجیک اذعان میدارند که قصد دارند امکاناتی فراهم آورند تا مردم این کشور بتوانند از طریق اینترنت افکار و عقاید سیاسی خود را بیان کنند. برای جامه عمل پوشاندن این پروژه ادارات دولتی و همچنین سازمانهای مستقل غیر دولتی میبایست وبسایت داشته باشند. اما برخی از سایتهای اینترنتی که مقالات انتقادی در آن مندرج میشد از سوی مقامات ممنوع اعلام شدهاند.
طاهر شیرمحمدی