ورود رهبر جمهوری اسلامی به مناقشه دانشگاه آزاد

هیئت مؤسس دانشگاه آزاد با صدور بیانیه‌ای تأیید کرد که آیت‌الله خامنه‌ای در حکمی خطاب به رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی (هاشمی رفسنجانی) از وی خواسته است که فعلاً از تصرف مبنی بر وقف دانشگاه آزاد اسلامی خودداری شود. خامنه‌ای همزمان در حکمی جداگانه به رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی (محمود احمدی‌نژاد) وی را از هرگونه اقدام مبتنی بر اساسنامه جدید مصوب دانشگاه آزاد برحذر داشته است.

مناقشه‌ای دور و درازتر از بحران انتخابات

جدال بر سر دست‌اندازی به مدیریت و امکانات دانشگاه آزاد که از زمان به قدرت‌ رسیدن محمود احمدی‌نژاد ادامه داشته در یک سال اخیر شدت بیشتری یافته است. هواداران دولت دانشگاه آزاد را پایگاه هاشمی رفسنجانی و نیروهای و محافل نزدیک به وی می‌دانند و سخت در تلاش‌اند که امکانات مالی، سیاسی و فرهنگی آن را از به سود جناح خود فبضه کنند. دولتی‌ها این اتهام را مطرح می‌کنند که بخشی از حمایت‌ها از نامزدهای مخالف احمدی‌نژاد با امکانات دانشگاه آزاد سازماندهی شده و هدایت شده است. از این رو دولت به شدت در تلاش بوده است که دانشگاه آزاد را از دست مخالفان خارج کند و زیر تسلط خود درآورد.

هیئت امنای کنونی دانشگاه آزاد کوشید با وقف دانشگاه آزاد مانع تسلط هواداران دولت بر آن شود، این اقدام برخی نهادهای وابسته به دولت را به واکنش واداشت و قانونی بودن آن زیر سؤال رفت. اردیبهشت امسال دولت احمدی‌نژاد با ا ستفاده از نفوذ و تسلط خود در شورای انقلاب فرهنگی اساسنامه جدیدی را برای دانشگاه آزاد تصویب کرد که به گفته‌ی تحلیل‌گران هدف اصلی آن خلع ید از هیئیت امنا و مدیریت کنونی این دانشگاه بود.

اما همه‌ی محافل اصول‌گرا که ظاهراَ پشتیبان دولت هستند، با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی موافق نبودند، به گونه‌ای که در اواخر خردادماه دادگاهی حکم به توقف اجرای اساسنامه جدید داد. همزمان مجلس نیز "طرح حمایت از تاسیس و تقویت موسسات و مراکز آموزش عالی غیر دولتی" را تصویب کرد که به موجب آن وقف دانشگاه آزاد مجاز شمرده می‌شد و دولت اجازه اجرای اسناسنامه جدید برای این دانشگاه را نداشت.

اما مخالفت هواداران دولت با اقدام دادگاه و مصوبه‌ی مجلس هر دوی این تلاش‌ها را در اجرا با مشکل مواجه کرد، به گونه‌ای که قوه‌ی قضائیه حکم دادگاه را تعلیق کرد و مجلس خود مصوبه تازه‌اش را دوباره به سود دولت مشمول اصلاح نمود.

تحرک مخالفان دولت

پس از این رویدادها هیئت امنای دانشگاه آزاد به ریاست هاشمی رفسنجانی تحرک و عرض اندام بیشتری از خود به نمایش گذاشت و این پیام را به هواداران دولت رساند که به آسانی این نهاد را تحویل آنها نخواهد داد. در جلسه اخیر این هیئت رقیب اصلی احمدی‌نژاد و از رهبران جنبش سبز، یعنی میرحسین موسوی نیز به عنوان یکی از اعضای مؤسس و هیئت امنای دانشگاه شرکت داشت، رویدادی که بیش از پیش خشم هواداران دولت را برانگیخت.

بالاگرفتن تنش بر سر تسلط بر دانشگاه آزاد که قسماَ بخشی از بحران پس از انتخا بات ریاست جمهوری به شمار می‌رود ظاهراَ آیت‌الله خامنه‌ای را وادار به مداخله و اتخاذ یک تصمیم میاندارانه کرده است، این در حالی است که وی در روزهای تصمیم‌گیری مجلس برای تصویب طرحی جهت سلب اختیارات دولت نسبت به دانشگاه آزاد، تلویحاَ نمایندگان را از چنین اقدامی برحذر داشت.

دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در باره‌ی احکام مورد اشاره در بیانیه هیئیت امنای دانشگاه آزاد سکوت اختیار کرده است. با این همه بعید به نظر می‌رسد که صدور چنین احکامی نفی شود.

منع وقف ‌کردن دانشگاه آزاد کماکان می‌تواند زمینه را برای عرض‌اندام هواداران دولت آماده نگهدارد و آنها را در موقعیت دیگری دوباره به تلاش برای تسلط بر دانشگاه آزاد رهمنون شود، به خصوص که آنها حکم آیت‌الله خامنه‌ای را نه لغو اساسنامه جدید که توقف اجرای آن تعبیر و تفسیر کرده‌اند. خبرگزاری فارس به نقل از منصور کبگانیان، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشته است که اساسنامه جدید به زودی «با استحکام بیشتری اجرا خواهد شد.»

ولی حتی تعلیق اساسنامه جدید دانشگاه آزاد و معتبرنبودن هیئت امنای جدید منتصب دولت می‌تواند از سوی هیئت امنای کنونی به عنوان یک پیروزی تاکتیکی برای دفع تلاش‌های دولت به شمار آید و فرصتی برای راهکارهای دیگر جهت مقابله با این تلاش‌ها ت تلقی شود. در همین حال این نظر وجود دارد که فرجام تنش کنونی تابعی از حل بحران سیاسی عمیقی‌تری است که ایران همچنان درگیر آن است.

FW/DK