هوش مصنوعی در خدمت ارتش‌ها

هوش مصنوعی اگر چه قابلیت‌های زیادی دارد و در زمینه‌های گوناگون مانند پزشکی سودمند بوده، اما برخی کارشناسان بر این باورند که دانشمندان چیزی خلق می‌کنند که کنترل‌پذیر نیست. تا کنون تعاریف مختلفی از هوش مصنوعی ارائه شده است. در مجموع سخن از سیستم‌هایی است که به طور منطقی یا مانند انسان فکر یا عمل می‌کنند.

ایدی ایلان ماسک، مخترع، یکی از چهره‌های صاحب‌نام در عرصه صنایع پیشرفته و بنیانگذار شرکت‌هایی چون تسلا موتورز و اسپیس‌اکس، در تابستان سال گذشته میلادی از هوش مصنوعی به عنوان "بزرگ‌ترین خطر بالقوه" که موجودیت بشر را تهدید می‌کند، یاد کرده بود. استفان هاوکینگ، فیزیکدان سرشناس بریتانیایی نیز در این رابطه هوش مصنوعی را احتمالا "بزرگ‌ترین اشتباهی" که بشر مرتکب ‌آن شده است، خوانده بود.

آیا روبات‌هایی که از هوش مصنوعی برخوردارند، نمی‌توانند به ما انسان‌ها کمک کنند؛ آن گونه که در فیلم "چپی" به تصویر کشیده شده است. این فیلم سرگذشت یک روبات تجربی را حکایت می‌کند که توانایی آموختن و احساس کردن برای آن طراحی شده است. او به انسان‌ها کمک می‌کند تا در مصاف با روبات‌های شرور و خشن پیروز شوند.

باید اذعان داشت که نگاهی به گذشته‌ی نه چندان دور نشان می‌دهد، پروژه‌هایی که در آن هوش مصنوعی نقش بازی می‌کنند، همیشه موفقیت‌آمیز نبوده‌اند. پرواز آزمایشی پهپاد فالکون اچ تی وی ۲ که در تابستان سال ۲۰۱۱ صورت گرفت، با ناکامی روبرو شد. این پهپاد مافوق‌صوت پس از تنها ۹ دقیقه پرواز سقوط کرد و در آب‌های اقیانوس فرو رفت.

به‌رغم بحث‌های گوناگونی که در جریان است، باید گفت که استفاده از هوش مصنوعی در سیستم‌های تسلیحاتی کاربردی دیرینه دارد و بسیاری از آن‌ها اکنون بیش از ۲۰ سال است که به هوش مصنوعی مجهز‌اند، از جمله جنگند‌ه‌های "یوروفایتر".

دستگاه‌ها و سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی روز به روز پیچیده‌تر می‌شوند، اگر چه این بدان‌ معنا نیست که بیش از گذشته در زندگی روزمره به کار می‌آیند. روبات چهارپای "بیگ داگ" که شرکت آمریکایی Boston Dynamics آن را اختراع کرده، این توانایی را دارد که در فضای غیرمسطح و بر روی برف و یخ در حرکت باشد. ناگفته نماند که کمپانی گوگل در سال ۲۰۱۳ این شرکت را خرید.

واقعیت این است که با توجه به پیشرفت‌های پرشتاب و چشمگیری که در زمینه هوش مصنوعی حاصل شده، باید بحث در این باره و همچنین خطرات و پیامدهای آن را به طور جدی پیش برد. زمانی فرا خواهد رسید که در این ارتباط نیاز به وضع قوانین و موازین اخلاقی خواهد بود تا از سوءاستفاده از "هوش مصنوعی" جلوگیری شود.