هشدار روحانی به آمریکا و حمایت قاطع از سپاه پاسداران
۱۳۹۶ مهر ۱۹, چهارشنبه
قرار است رئیس جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، تا پایان همین هفته، و مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها فردا (پنج‌شنبه، ۲۰ مهر/ ۱۲ اکتبر) به تشریح رویکردهای کلی آمریکا درباره ایران بپردازد. مطابق گزارش‌ها رویکرد آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران ایران از رئوس احتمالی این راهکار خواهد بود.
پیش از این شماری از فرماندهان و همکاران ارشد سپاه پاسداران به علت‌هایی نظیر "نقض حقوق بشر" یا دخالت در برنامه‌های موشکی مناقشه‌برانگیر جمهوری اسلامی از سوی آمریکا تحریم شده‌اند و دونالد ترامپ از ماه‌های پیش گفته است که قصد دارد مجموعه‌ی سپاه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در روزهای اخیر واکنش مقام‌های ایران به این تصمیم احتمالی کاخ سفید شدیدتر شده و شخصیت‌هایی مانند وزیر خارجه، فرمانده کل سپاه و سخنگویان وزارت خارجه و دولت در این باره سخن گفته و به آمریکا هشدار داده‌اند.
دفاع روحانی از فعالیت منطقه‌ای سپاه
حسن روحانی، رئیس جمهور نیز در نشست روز چهارشنبه هیئت دولت خروج آمریکا از برجام را خطا خواند و گفت: «اگر آمریکا بخواهد خطای بعدی را مرتکب شود و علیه سپاه پاسداران اقدامی کند، این دیگر خطا اندر خطا است؛ سپاه پاسداران تنها یک واحد نظامی نیست، بلکه سپاه پاسداران در دل این مردم بوده و در همه روزهای خطر از منافع ملی ما دفاع کرده است.»
روحانی با اشاره به حضور و فعالیت نیروهای سپاه در برخی کشورهای منطقه، از جمله سوریه، عراق و لبنان که توسط واحد برون مرزی این نهاد، سپاه قدس انجام می‌شود ادعا کرد که سپاه پاسداران "محبوب" مردم این کشورها نیز هست چون "همیشه کمک مظلومان بوده و در برابر تروریست‌ها ایستاده است".
بیشتر بخوانید: "هماهنگی" دولت و سپاه در مقابله با "راهبرد جدید آمریکا"ترامپ "راهبرد فراگیر آمریکا" در قبال ایران را طی روزهای آینده اعلام می‌کند
رئیس دولت دوازدهم ارتش، سپاه و بسیج را نیروهایی معرفی کرد که "همواره در کنار ملت" بوده‌اند و گفت: «هیچگونه اختلافی بین جناح‌های ما برای مقابله با توطئه دشمنان وجود ندارد و همه یکپارچه و در صف واحد هستیم؛ هیچگونه تزلزلی در کشور ما بوجود نخواهد آمد و مردم مقاوم ایران در برابر توطئه‌ها ایستادگی خواهند کرد.»
اختلاف میان جناح‌های سیاسی مختلف و دولت با سپاه، به خصوص در دوران مبارزات انتخابات ریاست جمهوری بسیار شدید و آشکار شد و به اتهام‌زنی‌های صریح و متقابل از تریبون‌های رسمی کشید.
با این همه محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران، پس از دیدار فرماندهان ارشد نظامی با روحانی (دوم مرداد) گفت که دولت به انتقادهای آنها "پاسخ مثبت" داده و رئیس جمهور نیز "حمایت کامل" خود از نظامیان را اعلام کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر ریاست جمهوری، بخش دیگری از اظهارات روحانی در نشست روز چهارشنبه هیئت دولت به توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) و برجام اختصاص داشت که ترامپ بارها آن را بدترین توافق ممکن و اشتباه بزرگ دولت باراک اوباما خوانده است.
مخالفت "شرم‌آور" ترامپ با تصمیم‌های اوباما
روحانی مخالفت‌های ترامپ با تصمیم‌گیری‌های اوباما را "بی‌منطقی آشکار" خواند و گفت: «واقعاً برای دولت آمریکا شرم‌آور است که استدلالش این باشد که با هر کاری که دولت قانونی قبل انجام داده مخالفت کنند.»
رئیس جمهور توافق هسته‌ای و برجام را حاصل یک مذاکرات طولانی چندجانبه و "یک آزمون بسیار بزرگ برای همه دولت‌های شرکت‌کننده در مذاکرات و سایر دولت‌های جهان" دانست و افزود: «تعهد و وفای به عهد، اساس اطمینان جهان به یک دولت است.»
بیشتر بخوانید:
یکی از مهم‌ترین انتقادهای دونالد ترامپ و هم‌فکرانش به برجام این است که توافق هسته‌ای مانع برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی و اقدامات "بی‌ثبات‌کننده" این کشور در منطقه و "نقض فاحش حقوق بشر" نشده است. تهران همواره تاکید کرده که این موضوع‌ها محور مذاکرات نبوده‌اند و ایران حاضر به مذاکره بر سر آنها نیست.
وزیر خارجه، محمد جواد ظریف، روز دوشنبه هشدار داد، چنانچه آمریکا سپاه را در لیست تشکل‌ها و گروه‌های تروریستی قرار دهد، ایران هم دست به "اقدام متقابل" خواهد زد. او گفت: «اقداماتی در این زمینه طراحی شده و در زمان مناسب اعمال می‌شود.»
ظریف در نشست غیرعلنی مجلس
محمدجواد جمالی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه پس از یک نشست غیرعلنی با حضور ظریف به نقل از او احتمال داد که ترامپ در سخنرانی خود درباره راهکارهای آمریکا در قبال ایران ادعا کند که این کشور به تعهداتش در برجام عمل نکرده یا اینکه روح برجام را نقض کرده است.
نقض روح برجام توسط ایران اتهامی است که بارها از سوی ترامپ تکرار شده است. برخی منابع خبری احتمال می‌دهند که رئیس جمهور آمریکا در گزارشی که باید تا ۱۵ اکتبر به کنگره ارائه کند پایبندی ایران به تعهداتش در اجرای برجام را تائید نکند. در این صورت کنگره ۶۰ روز فرصت خواهد داشت درباره ادامه تعلیق و لغو تحریم‌ها یا اعمال مجدد آنها تصمیم‌گیری کند.
بیشتر بخوانید: جعفری: اجرای تحریم‌های جدید را معادل خروج آمریکا از برجام می‌دانیم
به گفته‌ی جمالی وزیر خارجه در نشست غیر علنی مجلس گفته است: «ایران در مورد هرکدام از این تصمیمات احتمالی اعلامی آمریکا، برنامه بالقوه‌ای دارد که بتواند واکنش مناسب داشته باشد» روحانی نیز در نشست هیئت دولت تاکید کرد که هر کشور به توافق هسته‌ای پایبند نباشد "حیثیت خود را خدشه‌دار کرده" و در میان متحدین آمریکا در اروپا نیز کسی نیست که از بر هم زدن توافق حمایت کند.
مواضع ترامپ در میان سیاستمداران ارشد ایالات متحده نیز منتقدان زیادی دارد. جیمز ماتیس، وزیر دفاع، و رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده، از مخالفان خروج از برجام هستند و معتقدند ادامه‌ی توافق هسته‌ای تامین‌کننده منافع آمریکاست.
در روزهای اخیر سه کشور اروپایی عضو هیئت مذاکره‌کننده با ایران (بریتانیا، فرانسه و آلمان) و اتحادیه اروپا از ادامه اجرای برجام حمایت کرده‌اند و برای تغییر نظر ترامپ فعال شده‌اند. ترزا می، نخست وزیر بریتانیا می‌گوید در یک تماس تلفنی با ترامپ تصریح کرده که سه کشور اروپایی "قاطعانه" از ادامه‌ی اجرای برجام حمایت می‌کنند.
همزمان با این تحولات، وندی شرمن، معاون وزارت خارجه آمریکا و رئیس گروه کارشناسی مذاکرات هسته‌ای، در مقاله‌ای در نیویورک تایمز نوشت: «دولت ترامپ در این که رفتار ایران را باعث بی‌ثباتی منطقه می‌داند حق دارد، اما این که این رفتار ایران ناقض "روح" برجام است درست نیست.»