نشست جده: وعده‌ها و امیدها
۱۳۸۷ تیر ۳, دوشنبه
به گفته‌ی تحلیلگران، اگر چه نشست جده باعث شفافیت در گنجایش‌های‌نفتی اوپک شده است، ولی عوامل دیگر، بر روی بهای نفت تاثیر بیشتری می‌گذارند. برای نمونه نگرانی از حمله‌ی شورشیان به تاسیسات تولید نفت در نیجریه و نیز تنش‌ها میان اسراییل و ایران، بهای نفت را بالا نگاه‌می‌دارند.
عربستان سعودی اعلام کرد که: «ما نفت بیشتری تولید می‌کنیم و حتا می‌توانیم آن را افزایش دهیم». این خبر در نشست جده با استقبال روبرو شد، ولی نتوانست بهای نفت را کاهش دهد، بلکه بر عکس: بهای نفت امروز بیشتر از دیروز است. رویدادهای سیاسی جهان و دلالی‌ها در بازار انرژی، در این میان بهای نفت را به همان اندازه‌ای تحت تاثیر قرار می‌دهند که اوپک. تقاضای روزافزون هم مزید بر علت است.
مشتریان تازه مانند چین و هند همواره نفت بیشتری نیاز دارند، ولی این به معنای آن نیست که مشتریان همیشگی مانند ایالات متحده‌ی آمریکا و اروپا نفت کمتری می‌خرند. افزون بر آن، ذخیره‌های بزرگ مصرف‌کنندگان تقریبا خالی شده‌اند. بنابراین اگر در سه ماه آینده واقعا روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت بیشتر وارد بازار شود، همه‌ی آن فورا خریداری می‌شود، اگر هم نه برای مصرف فوری، به عنوان اطمینان خاطر برای زمان کمبود.
این پرسش نگرانی‌آور که «تا چه وقت کفایت می‌کند؟» همه را ناآرام می‌کند، هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان را. البته این پرسش دیروز استثنا" مطرح نشد. گویی همه در پنهان بر سر آن توافق کرده بودند که در جده هماهنگی برقرار باشد. جملاتی مانند: «ما همه‌ی سفارشات مشتریان را پاسخ می‌دهیم» یا «عربستان سعودی همیشه طرفدار یک بهای نفت معتدل بوده» می‌بایست به مشتریان نگران اطمینان بدهد. وعده‌ی کویتی‌ها هم مبنی بر اینکه در صورت ضرور تولید نفت خود را افزایش می‌دهند در همین چارچوب بود.
صداهای انتقادی ایران یا الجزایر که با تولید بیشتر مخالف‌اند، فقط در حاشیه‌ی نشست شنیده شد. زیرا تولیدکنندگان نفت نمی‌خواهند مشتریان خود را عصبی کنند. در واقع افزایش بهای نفت برای آنان پول بیشتری به همراه می‌آورد (تنها برای عربستان سعودی روزانه یک میلیارد دلار)، ولی نگرانی نیز دربردارد: افزایش تورم در کشور و ترس از آن که مشتریان در دراز مدت بتوانند به تولیدات دیگری روی آورند. هر قدر بهای نفت افزایش یابد، به همان نسبت ارزش دارد که در پی منابع انرژی بدیل بود.
و درست پیام مهم کنفرانس نیز در همین جا نهفته است: نفت یک ماده‌ی خام پایان یافتنی است. فرقی نمی‌کند که ذخیره‌ها برای ۵۰ یا ۱۰۰ یا ۱۵۰ سال آینده کافی باشند. آن‌ها زمانی مصرف خواهند شد. بنابراین خیلی مهم‌تر از یک بهای نفت پایین، بدیل‌های دیگر برای نفت است که باید از هم اکنون در پی آن‌ها بود و نه ۵۰ سال دیگر.