موفقیت دانشمندان چینی در شبیه‌سازی میمون

نزدیک به ۲۲ سال پس از تولد دالی، نخستین گوسفند شبیه‌سازی شده (کلون شده) می‌گذرد و حال پژوهشگران چینی با همان روشی که دالی به وجود آمده بود، موفق به کلون میمون شده‌اند.

به گفته دانشمندان چینی، دو میمون از نوع ماکاک در انستیتوی علوم اعصاب آکادمی علوم چین در شانگهای به دنیا آمده‌اند. اسامی دو میمون "هوا هوا" و "جونگ جونگ" است و سن آنها به ترتیب شش و هشت هفته است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به گزارش مجله تخصصی "Cell"، تیم پژوهشگران این دو میمون را با همان روشی شبیه‌سازی کرده است که به وسیله آن دالی در سال ۱۹۹۶ تولید شده بود. در آن زمان، برای ایجاد گوسفند دالی، از یک سلول زنده که از پستان یک گوسفند دیگر گرفته شده بود، استفاده شد. دالی در سال ۱۹۹۶ متولد و در سال ۲۰۰۳ در سن شش سالگی مرد.

اگرچه روشی که برای ایجاد دالی به کار رفته در مورد بسیاری دیگر از انواع پستانداران مانند گاو، خوک و سگ عمل کرده است، اما تا کنون کوشش پژوهشگران برای ایجاد کلون میمون با این روش ناموفق بود. البته در سال ۱۹۹۹ یک میمون آزمایشگاهی به دنیا آمده بود که همان اطلاعات ژنتیکی هم‌نوعش  را داشت. اما این میمون با روش تقسیم ساده تخمک‌های بارآور شده در آزمایشگاه ایجاد شده بود، همانند تولید دوقلوهای تک‌تخمکی.

بیشتر بخوانید:دانشمندان موفق به شبیه‌سازی سلول‌های بنیادی انسان شدند

برای ایجاد کلون یک پستاندار دی‌ان‌ای از هسته سلولی از آن پستاندار را به سلول تخمک یک پستاندار دیگر منتقل می‌کنند. پیش از آن دی‌ان‌ای این تخمک را برمی‌دارند. در این صورت تخمک جدید به شکل نطفه پستانداری که دی‌ان‌ای را داده است رشد می‌کند و نوزاد متولد شده به همان پستاندار شبیه است.

تیم پژوهشگران آکادمی علوم چین در شانگهای به سرپرستی چیانگ سون روندی پیشرفته‌تر را در مورد میمون‌های ماکاک به کار گرفت. این پژوهشگران مواد کمکی ویژه‌ای را برای کمک به رشد نطفه تزریق کردند.

به گفته پژوهشگران، آنها بارها تلاش خود را تکرار کردند تا سرانجام موفق شدند. از حدود ۲۰۰ نطفه‌ای که در رحم ۴۲ میمون‌ مادر نیابتی رشد یافته بودند تنها دو میمون زنده به دنیا آمدند که تنها چند ساعت پس از تولد زنده بودند. اما تلاش پژوهشگران در مورد حدود ۱۰۰ نطفه دیگر موفق‌آمیزتر بود که در رحم ۲۱ میمون مادر نیابتی رشد کرده بودند و از آن میان هوا هوا و جونگ جونگ به دنیا آمدند.

دانشمندان چینی می‌گویند واهمه‌هایی که بخاطر امکان شبیه‌سازی انسان‌ها به عنوان گام بعدی وجود دارد بی‌مورد است. آنها می‌گویند که هدفشان از ایجاد کلون میمون، تولید میمون‌های مشابه برای انجام آزمایش‌های علمی است. آنها همچنین می‌گویند که می‌خواهند مانع شکار میمون‌ها در طبیعت برای کارهای آزمایشگاهی و از بین بردن نوع آنها شوند.

آزمایش روی میمون‌ها بخصوص در عرصه تحقیقات درباره بیماری‌های مغز مثل پارکینسون، سرطان و بیماری‌های دستگاه ایمنی بدن و اختلالات متابولیک صورت می‌گیرد.

به گفته مومینگ پو، یکی از پژوهشگران، تنها صنایع تولید مواد دارویی در آمریکا سالانه ۳۰ تا ۴۰ هزار میمون آزمایشگاهی وارد می‌کنند. به گفته این پژوهشگر، از آنجایی که میمون‌های وارداتی به لحاظ ژنتیکی با هم فرق دارند، نیاز به میمون‌های زیادی هست تا بتوان به نتایجی گویا دست یافت. از این رو به عقیده او میمون‌های کلون‌شده می‌توانند باعث کاهش تعداد میمون‌های وارداتی شوند.

"گام‌ مهم"

به نظر اکهارد وولف از دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان در مونیخ، با اینکه میزان موفقیت آزمایش‌های شبیه‌سازی هنوز چندان بالا نیست اما نتایج جدید "گامی مهم" است. وولف می‌گوید که شبیه‌سازی می‌تواند به تحقیق درباره روش‌های درمان جدید از جمله برای برخی بیماری‌های اعصاب کمک کند و احتمالا باعث کاهش نیاز به حیوانات آزمایشگاهی شود.

همچنین دانیل بسر، مدیر شبکه سلول‌های بنیادی آلمان، با دید مثبت به کار دانشمندان چینی می‌نگرد. او در عین حال با اشاره به تقلباتی که پیش از این در این زمینه وجود داشته تاکید می‌کند که باید منتظر بود و دید که آیا نتایج این روش در آزمایشگاههای جهان تایید خواهد شد یا نه. به نظر او شبیه‌سازی میمون‌های ماکاک را می‌توان به لحاظ اخلاقی پذیرفت، اما شبیه‌سازی انسانیان (هومونیدها مانند شامپانزه و گوریل) پذیرفتنی نیست.

"موازین دقیق اخلاقی"

مومینگ پو، پژوهشگر چینی، می‌گوید: «ما آگاهیم از اینکه دانشمندان برای تحقیقات روی جانوران غیر انسان در سراسر جهان هم باید رعایت موازین دقیق اخلاقی را بکنند.» او می‌افزاید که در آزمایش‌هایی که تیم پژوهشگر انجام داده، ضوابط بین‌المللی ناظر بر شبیه‌سازی به طور کامل رعایت شده است. این متخصص اعصاب در عین حال جامعه محققان را فرا می‌خواند تا در بحث درباره مرزهای اخلاقی آزمایش‌های شبیه‌سازی میمون‌ها شرکت کنند.

برای پتر دابروک، پژوهشگر الهیات در دانشگاه ارلانگن آلمان که در ضمن رئيس شورای اخلاق آلمان است، با شبیه‌سازی میمون پرسش‌های اخلاقی بسیاری مطرح می‌شود. او برای نمونه می‌خواهد بداند که دو میمون شبیه‌سازی شده تا چه حد واقعا سالم هستند، چون به گفته او، نسل اول جانوران کلون‌شده اغلب از بیماری‌هایی رنج می‌برند.

به نوشته مجله "Cell"، اسامی دو میمون جونگ جونگ و هوا هوا معنی خاصی دارند. "جونگ‌هوا" یعنی "ملت چین". دابروک انتقاد کرده، می‌گوید که این بازی با اسامی نشان می‌دهد که مسئله پژوهشگران تنها دستیابی به پیشرفت علمی نبوده است، بلکه "موضوع بیش از هر چیز بر سر کسب اعتبار و نفوذ و اهداف نه چندان عالی دیگر" است. او می‌افزاید: «چنین چیزی نباید به بهای جان چنین موجودات حساسی به دست آید و از نظر اخلاقی پرمسئله است.»

دابروک احتمال می‌دهد که فعالان حقوق حیوانات به آزمایش‌ها و تلاش‌های پژوهشگران برای شبیه‌سازی به شدت اعتراض کنند. او در عین حال معتقد است که "گاه آزمایش روی حیوانات، دردناک اما اجتناب‌ناپذیر است". او می‌گوید که برداشتش از کارهای تحقیقاتی چینی‌ها این است که "می‌خواهند روی پایه‌های ژنتیک حیات بشر کار کنند و این در حالی است که این موضوعی مربوط به همه بشریت است و نه تنها مربوط به چینی‌ها".

انجمن آلمانی "انسانها برای حقوق حیوانات" احتمال می‌دهد که به دلیل نتایج به دست آمده "موجی" از آزمایش‌های جدید روی میمون‌ها به راه افتد. کارولین اسپیشر، سخنگوی این انجمن، در این باره می‌گوید: «حال دیگر راحت‌تر شده است که جانورهایی را که از نظر ژنتیکی تغییر کرده‌اند را بپرورانند و از آنها در تحقیقات زیست‌شناسی و پزشکی سوء استفاده کنند.»