مناقشه اتمی ایران: فشار آمریکا برای تحریم، اصرار آلمان برای یکپارچگی

نمایندگان اقتصادی اتحادیه اروپا نیز، طرح آمریکا را برای ترغیب پنج عضو دائم شوراى امنيت و آلمان در مسیر گسترش تحریم‌ها علیه ایران، ثمربخش نمی‌دانند: حتی هشدار آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در این زمینه که اقتصاد آلمان باید در معامله با ایران خویشتندار باشد، مورد پسند این نمایندگان نیست. برعکس، هشدار داده می‌شود که آلمان موقعیت خود را به عنوان مهمترین شریک تجاری تهران، به گونه‌ای بازگشت‌ناپذیر از دست می‌دهد.

در حالى كه سیاست در موارد دیگر به حفظ بازار و حمايت از فرصت‌هاى شغلى حتى بیش از مسئله حقوق بشر اهمیت می‌دهد، صدراعظم آلمان، آگاهانه و آشکارا در رابطه با ایران، از این نکته چشم پوشی می‌کند. دليل آن هم تغییر نکرده است: بايد جلوى ايران قبل از اينكه بمب اتمى بسازد، گرفته شود. بمبی كه نه تنها منطقه و بخصوص اسرائيل، بلكه بقیه دنيا را هم با خطر مواجه می‌کند.

تهران همچنان پافشارى مى‌‌كند که که تحقیقات اتمی خود را تنها با اهداف صلح‌دوستانه دنبال می‌کند و علاقه ای به ساخت بمب اتمى ندارد. حتى رئيس جمهور غيرقابل محاسبه اين كشور محمود احمدى نژاد گفته است که تصميم ندارد به اسرائيل حمله كند. از سوى ديگر، ايران از امضاكنندگان قرارداد منع گسترش سلاح‌هاى هسته‌اى است و حق استفاده صلح آميز از انرژى اتمى و حتى غنى سازى اورانيوم را، با غلظت کمی که برای ساخت بمب اتمی مناسب نباشد، دارد.

ایران همچنان روی این اصل تاکید می‌ورزد، حتی اگر تعداد زیاد سانتريفوژهاى نصب شده براى غنى سازى‌اورانيوم در نيروگاه نطنز این سو ظن را برانگيخته باشد، كه ايران احتمالا به زودى به مواد اوليه لازم براى ساخت بمب اتمى دست پيدا خواهد كرد. چیزی که به نظر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و حتی برآوردهای سرویس‌های مخفی آمریکا ثابت شده نیست.

تحریک‌کنندگان، زمانی موفق خواهند شد که ايران از قراداد منع گسترش سلاح‌هاى هسته‌اى خارج شود و يا به همكارى با آژانس بين المللى اتمى خاتمه دهد. اما تهران دست به چنین اقدامی نمی‌زند. تهران با آمیزه‌ای از غرور و لجاجت، خودش را به موقعیتی رسانده که حاضر به چشم پوشی از حق ثبت شده خود نیست.

مطمئنا موقعیت حساسی که جامعه جهانی را به جائی نمی‌رساند. اما استراتژى گروه ۵ بعلاوه یک هم ثمرى نداشته، بلکه بیشتر تعادل خود را از دست داده است. به این ترتیب گفت و گو بر سر "پیشنهادهای سخاوتمندانه" و پرهیز از گسترش تحریم‌ها است، چنانچه تهران برنامه غنی‌سازی اورانیوم را معلق کند.

يك پيشنهاد مى‌تواند اين باشد كه تمامى تحريم‌هایى كه تاکنون تصويب شده‌اند، برداشته شوند كه جامعه جهانى حاضر به انجام آن نيست. و از آنجا كه تهران نيز تابه حال بسته پيشنهادى را نپذيرفته است، ميخ تحريم‌ها محكم‌تر كوبيده مى‌شود.

هر چند روشن است که اين كار هم ايران را مجبور به تسلیم نمی‌کند. از آن گذشته، جبهه گروه پنج بعلاوه يك هم، ممکن است از درهم بشکند. زیرا مسكو و حتى جلوتر از آن پكن، علاقه‌اى به خراب کردن مناسبات خود با ایران ندارد.

پتر فيليپ Peter Phillip