محدودیت‌های پذیرش در دورهی کارشناسی ارشد
۱۳۸۹ آبان ۲۷, پنجشنبه
از هر چهار فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی در آلمان، سه نفر قصد ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌های این کشور را دارند. این آمار در پژوهش صورت گرفته از سوی دانشگاه کاسل در آلمان ارائه شده است. اما راه‌یابی به مقاطع تحصیلی‌ای مانند کارشناسی‌ارشد که در آن با تعداد زیاد متقاضی و کمبود ظرفیت پذیرش دانشجو روبرو هستیم، کار چندان آسانی به نظر نمی‌رسد.
اصلاحات بولونیا؛ از وعده تا واقعیت
از تبعات کمبود ظرفیت پذیرش، ثبت نام دانشجویان در لیست انتظار برای ورود به رشته‌های پرطرفدار است. بر اساس اصلاحات بولونیا (Bologna-Reform)، که در آن نظام آموزش عالی در اروپا دست‌خوش تغییراتی شد، قرار است دانش‌آموختگان دورهی کارشناسی سریعتر وارد بازار کار شوند. از سوی دیگر نه تنها بسیاری از دانشجویان در آلمان، معلومات دورهی کارشناسی را برای ورود به بازار کار ناکافی می‌دانند، بلکه برخی از کارفرمایان نیز دانش‌آموختگان نظام آموزشی پیشین آلمان را ترجیح می‌دهند.
علاوه بر این نکته که خود دلیلی برای هجوم دانش‌آموختگان مقطع لیسانس برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است، بسیاری از دانش‌آموختگان نیز پس از یک یا دو سال اشتغال برای ادامه تحصیل و بهبود موقعیت شغلی خود به دانشگاه بازمی‌گردند. کافی است همین دو حالت ذکر شده را در نظر گرفت، تا از کمبود ظرفیت پذیرش در مقطع کارشناسی‌ارشد مطمئن شد.
مفاد درسی و مدارک تحصیلی یکسان نیستند
محدودیت در پذیرش در دورهی کارشناسی ارشد، تنها ناشی از کمبود امکانات آموزشی نیست. به گفته‌ی باربارا نیکلس، مشاور آموزشی در دانشگاه لونبورگ، مشکل اصلی در عدم وجود مفاد درسی یکسان در رشته‌های دانشگاهی است. این مشکل سبب می‌شود که به طور نمونه، دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی جامعه‌شناسی در مقطع کارشناسی به دلیل گذراندن دو واحد کمتر در درس آمار از راه‌یابی به مقطعی بالاتر در یک دانشگاه باز بماند. زیرا در دانشگاه مورد نظر این متقاضی درس آمار در رشته جامعه‌شناسی دو واحد بیشتر ارائه می‌شود.
به اعتقاد باربارا نیکلس، این شرایط باعث می‌شود که انتخاب دانشجویان در مواردی تنها به دانشگاه محل تحصیل‌شان محدود شود. به گفته‌ی این کارشناس آموزشی، این مشکلات ریشه در یکسان‌نبودن مفاد درسی در رشته‌های مختلف در دانشگاه‌های آلمان دارد. به این مسئله، یکسان نبودن ارزشیابی مدارک تحصیلی را نیز باید افزود. به طور نمونه دانشگاه آزاد برلین درخواست پذیرش دانشجویی را در مقطع کارشناسی‌ارشد رد کرده است، تنها به این دلیل که این متقاضی نه در دانشگاه، بلکه در یکی از مدارس آموزش عالی تحصیل کرده است. این در حالی است که بر اساس اصلاحات بولونیا، قرار بوده مدارک دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها و مدارس آموزشی عالی به طور یکسان ارزشیابی شوند.
برای رفع این ناهماهنگی‌ها برخی از دانشگاه‌ها در آلمان تصمیم به برگزاری امتحان ورودی در دورهی کارشناسی ارشد گرفته‌اند. قرار است علاوه بر در نظر گرفتن نمره کل دوره کارشناسی، قبولی در آزمون ورودی نیز از شرایط ورود به دورهی فوق لیسانس باشد. البته این تصمیم نیز با استقبال اداره‌ی امور صنفی دانشگاه‌ها روبرو نشد. مسئولان این اداره علاوه بر هزینه‌ای که از طریق برگزاری این آزمون به دانشجویان تحمیل می‌شود، امتحان ورودی را راه مناسبی برای پذیرش دانشجویان نمی‌دانند و کماکان بر انتخاب دانشجو از طریق نمره‌ی کل دورهی لیسانس اصرار می‌ورزند.
KB/KG