مجلس با گروه‌بندی‌های جدید
۱۳۸۷ اردیبهشت ۶, جمعه
دور دوم انتخابات تکلیف ۸۱ کرسی دیگر مجلس را مشخص می‌کند. آیا تجربه چگونگی برگزاری دور اول انتخابات، شور شوقی را برای طرفداران شرکت در آن باقی گذاشته؟
اصلاح طلبان که در روزهای پس از دور اول انتخابات، ناخشنود از نحوه برگزاری آن، به نوعی سردگمی دچار شده بودند و مسئولیت تصمیم‌گیری برای دور دوم را به خود افراد واگذار کرده بودند، با روشن شدن نتایج آرای این دور کمی امیدوار شدند.
نتایج دور اول نشان داد که هیچ گروهی اکثریت مطلق را بدست نیاورده: از ۲۰۹ کرسی مجلس ۱۰۵ کرسی به "اصولگرایان" تعلق پیدا کرده است. اما کدام "اصولگرایان"؟ مخالفان سیاست های دولت؟ موافقان آن؟ طرفداران لاریجانی و قالیباف یا مصباح یزدی و احمدی نژاد؟
سایر کرسی ها از آن افراد مستقل و اصلاح طلبان شده است.
تحلیل گران می‌گویند که این ترکیب احتمالا تغییری نخواهد کرد ، حتی اگر فردا عده کمتری در انتخابات شرکت کنند.
جلال خوش چهره عضو شورای سردبیری روزنامه کارگزاران معقتد است که:
"ما شاهد یک اکثریت مطلق از سوی هیچیک از جناح‌ها نخواهیم بود، بلکه اگر اکثریتی هم باشد، یک اکثریت شکننده است. بهرحال شرایط جاری باعث می‌شود که ما در آینده بطور اجتناب ناپذیر و منطقی، شاهد یک ائتلاف باشیم بین نمایندگان اصلاحطلب یا آن اقلیت اصلاحطلب با نمایندگان مستقل و جریان معتدل و عقلانی‌ای که امروز بعنوان اصولگرایان فراگیر یا بهرحال اصولگرایان منتقد خوانده می‌شوند. و این خودبه‌خود یک اکثریت را در مجلس بوجود می‌آورد که می‌تواند در نوع تعاملات، قانونگذاری‌ها و بررسی لوایح تاثیر بگذارد و به تبع، بر بستر شروع یا آن فرایند رقابتهای انتخاباتی دور آینده هم سایه‌سنگین خواهد داشت."
اختلافات جناحی تاثیری بر شرکت در انتخابات خواهد داشت؟
برخی می‌گویند علنی شدن اختلافات میان مسئولان درجه یک حکومتی، میان رییس جمهور و اعضای کابینه اش و رییس جمهور با رییس مجلس حتی ممکن است تشویقی برای شرکت در انتخابات به امید بهره برداری از فضای بوجود آمده باشد. جلال خوش چهره این را محتمل نمی‌داند:
"من امیدوارم که چنین چیزی باشد. اما به شکل واقعی تصور نمی‌کنم خیلی تاثیر داشته باشد. چون این اختلافات خیلی داخل مباحث مردم نشده و در یک فاصله‌ی کوتاهی این اتفاق افتاده است. به نظرم می‌آید اتفاقی که افتاده، یعنی انتقاداتی که بین رییس جمهور و رییس مجلس رخ داد یا تغییر وزرا به این ترتیب بتواند کمی تاثیرگذار باشد در رقابت در داخل جناح‌های اصولگرا."
این رقابت برای برخی مقامات دولتی یا روحانی مایه نگرانی شده است. "صدای عدالت" به نقل از آیت الله مکارم شیرازی نوشته است که مجادله میان رییس جمهور و رییس مجلس افکار عمومی را بخود مشغول کرده و باعث نگرانی مردم شده است. آیت الله مکارم شیرازی خواسته که این اختلافات خاتمه پیدا کنند یا بشکل خصوصی مطرح شوند.
دعوای رییس جمهور و وزیر برکنار شده اقتصاد نیز کمتر از این سروصدا به پا نکرد و اتهام همکاری سازمان ها و نهادهای مختلف با شبکه های مافیایی با واکنش رییس سازمان بازرسی کل کشور و رییس سازمان ثبت اسناد روبرو شد که هردو از رییس جمهور خواستند سخنان خود را مستند کند. و بالاخره برکناری وزیر کشور ابهامات و سوالات بسیاری را دامن زد. از جمله اینکه آیا تغییر وزیرکشور در میانه انتخابات نشانی از عزم رییس جمهور برای کنترل کامل قوه مجریه در انتخابات بعدی ریاست جمهوری نیست؟
تحلیل گران معتقدند علیرغم همه "پاکسازی"ها، دوره ای که کسی بتواند امور را کاملا قبضه کند به سر رسیده است. جلال خوش‌چهره می‌گوید:
" تحمیل فضایی بر کشور برای ایجاد یکدستی دیگر از هیچ کس برنمی‌آید.نتیجه‌ی انتخابات اخیر حداقل در دور اول نشان داد که ایجاد فضای یکدست یا تلاش برای چنین چیزی در جامعه‌ای که ما در عصر ارتباطات بسرمی‌بریم، و بهرحال تکثر نظرات فرصت ابراز وجود دارند، ممکن نیست."
تحولی در مبارزات جناحی
ناظران تحولات سیاسی ایران بر این باورند که اختلافات موجود نشان می‌دهد معیار و نگاه به مسایل دیگر صرفا ارزشی و ایدئولوژیک نیست، بلکه برداشتها و تعریف‌های تازه‌ای در اداره‌ی امور بین جناح‌های رقیب بوجود آمده است. تاثیر این تحول را نه فقط در مجلس هشتم که در کل فضای سیاسی نیز خواهیم دید.
جلال خوش چهره، عضو شورای سردبیری روزنامه کارگزاران، در پاسخ به این سوال که در این شرایط با چه مجلسی روبرو خواهیم بود و شاهد چه تنش هایی خواهیم بود می‌گوید:
" مجلس هشتم بسترساز آغاز رقابتهای زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری دور آینده است. و تصور می‌کنم دو جریان مقابل هم قرار خواهند گرفت. یک جریان عقلانی، واقع‌گرا و معتدل که معتقد است باید به یک توازن منطقی با جامعه جهانی دست پیدا کرد، باید اقتصاد و اداره‌ی امور اقتصادی با نگاه علمی و واقعی و ظرفیت‌های جامعه ایران انجام بشود. و در عین حال درک فضای جامعه‌ایرانی در حال گذار بهرحال از نگاههای گذشته به نگاههای آینده است. این به اصطلاح ملاکهای رقابتها خواهد بود."
سال آخر ریاست جمهوری، سالی سخت
گفته می‌شود رقبا سال آخر ریاست دولت را برای آقای احمدی نژاد به سالی بسیار پرمشغله و سخت تبدیل خواهند کرد. اصلاح طلبان از هم اکنون خود را برای انتخابات ریاست جمهوری دهم آماده می‌کنند و درحال تشکیل شورای سیاستگذاری برای آن هستند. حتی برخی خود را کاندید هم کرده اند. عارف، معاون اول خاتمی در دولت اصلاحات گفته است که اگر خاتمی نیاید، او می‌آید!
عده‌ای می‌گویند رییس جمهور احمدی‌نژاد، اگر درست به دور و بر خود نگاه کند، به وضع اقتصادی، به وعده های داده شده و انجام نشده، به برکناری مجموعه ای از وزیران کابینه اش و... بهتر است از همین حالا استعفا دهد. آیا رقبای او تا آنجا پیش خواهند رفت که خواهان برکناری او شوند؟ جلال خوش چهره این را بعید می‌داند:
" چون سال سال آخر ریاست جمهوری ایشان هست و قاعدتا هیچ جریان سیاسی، بویژه رقبای ایشان در جناح اصولگراها خیلی این ریسک را نخواهند کرد که دولت را در آخرین سال مجبور به استعفا بکنند. چون به شکل طبیعی دولت دارد می‌رود به سمت سال پایانی خودش. پس همه‌ی جریانها نهایت تلاش خودشان را خواهند گذاشت برای شروع فصل رقابتهای انتخاباتی. و اگر قرار است نگاه خاصی هم نسبت به دولت داشته باشند، این را واگذار می‌کنند به مرحله‌ی رقابتهای انتخاباتی."
امید اصلاح‌طلبان
اما آنچه در حال حاضر پیش روست انتخابات دور دوم مجلس است. باید دید در این انتخابات چه رخ می‌دهد و تصاویری که از حوزه های رای گیری در رسانه ها منتشر می‌شوند چه نتایجی را وعده می‌دهند. به عقیده برخی تحلیل گران اصلاح طلبان بیش از آنکه به شانس نیروهای خودی امیدوار باشند، به شکاف در میان غیرخودی ها چشم دوخته‌اند. جلال خوش‌چهره می‌گوید:
"اصلاح‌طلبها از پیش، با قبول همین شرایط سختی که مربوط می‌شود به نوع تایید صلاحیت‌ها و همینطور حوزه‌هایی که بهرحال نسبت به حوزه‌های قابل رقابت برای اصولگرایان محدود بود، پذیرفتند در این انتخابات شرکت بکنند. شرکتشان با پیش‌‌بینی بروز چنین اختلافاتی بود و این که بهرحال می‌توانند در مجلس هشتم به‌عنوان یک اقلیت، با آرای کلیدی خود در جهت بهم‌زدن توازن نیروها به نفع جریان عقلانی عمل کنند."