فلوریان توکر: نقض حقوق بشر امر داخلی ایران نیست
۱۳۸۸ خرداد ۲۹, جمعه
رعایت موازین حقوق بشر در ایران یکی از نکاتی است که نه تنها دولت آلمان، بلکه همه‌ی احزاب و سازمان‌های سیاسی این کشور از دولت ایران خواسته‌اند. این موضوع، هم‌چنین در جلسه‌ی روز ۱۷ ژوئن مجلس فدرال آلمان مطرح شد. در این جلسه نمایندگان احزاب پنج‌گانه‌ی این کشور همبستگی خود را با تظاهرکنندگان و حرکت اعتراضی مردم ایران اعلام کردند. از جمله نماینده‌ی حزب لیبرال‌های آزاد (FDP)، ورنر هویر، در این جلسه گفت، کسانی که در ایران دست به تظاهرات می‌زنند، زندگی و جان خود را به خطر می‌اندازند. او در توضیح انگیزه‌های تظاهرکنندگان گفت، نسل جوان ایران خواهان «داشتن آینده‌ای روشن، اعتماد به حکومتی قانونمند و تضمین آزادی بیان» است.
دویچه وله در این رابطه با یکی از حقوق‌دانان این حزب، فلوریان توکر (Toncar Florian)، که سخنگوی کمیسیون حقوق‌بشر این حزب و عضو کمیته‌ی حقوق‌بشر مجلس فدرال آلمان هم هست، گفت‌وگو کرده است:
دویچه وله: آلمان به خشونت علیه تظاهرات در ایران اعتراض کرده و خواستار آزادی دستگیرشدگان شده است. برخی می‌گویند که این انتقادها "حرف‌های توخالی است". شما چه می‌گوئید؟
فلوریان توکر: نه، من فکر می‌کنم که ما در آلمان، همگی معتقدیم که مثلاً کسانی که به برگزاری انتخابات کمک کرده‌اند یا با حفظ آرامش علیه نتایج انتخابات اعتراض می‌کنند، نباید مجازات شوند. رعایت این آزادی‌ها برای ما از سوی دولت‌ها بدیهی است.
ولی دولت آلمان در این شرایط منتظر نتایج بررسی چگونگی برگزاری انتخابات است که قرار است از سوی شورای نگهبان صورت گیرد. به نظر شما شورای نگهبان، مرجع صالحی برای رسیدگی به این امر است؟
شورای نگهبان، مرجع قانونی رسیدگی به جریان انتخابات است و این ارگان هنوز تصمیم نگرفته است. من هم فکر می‌کنم که این رسیدگی چندان عینی نخواهد بود، بلکه متأثر از فضای سیاسی و توازن نیروهاست، آن‌هم به نفع کسانی که هنوز می‌خواهند قدرت خود را حفظ کنند. ما، یعنی لیبرال‌ها ابتدا منتظر نتایج این رسیدگی می‌مانیم و وقتی مشخص شد که اختلالات سنگینی در آن صورت گرفته، به‌حدی که نتوان آن را پذیرفت، آن‌وقت باید انتخابات جدید برگزار شود.
انتخابات جدید هم خواست بخش بزرگی از تظاهرکنندگان است؛ انتخاباتی که زیر نظر شورای منتخبی از سوی سازمان ملل باشد. فکر می‌کنید که این در ایران امکان دارد؟
کاملاً. انتخابات بسیاری از کشورها تحت نظارت شورایی متشکل از نمایندگان سازمان ملل صورت می‌گیرد تا بر درستی چگونگی برگزاری آن نظارت کنند. این در اروپا بسیار عادی است. این خواست فوق‌العاده‌ای نیست که بخواهیم در ایران هم این روال پیاده شود.
ولی اگر دولت ایران به این خواست تن در ندهد، چه واکنشی نشان داده می‌شود؟
طبیعی است که دولت ایران می‌کوشد، قدرت را حفظ کند. ولی من فکر نمی‌کنم که پس از این اعتراضات گسترده بتواند همین‌طور به کار خود ادامه دهد. رهبری ایران باید بپذیرد که بخش بزرگی از ایرانیان نه تنها با این انتخابات، بلکه با شرایط موجود نیز موافق نیستند. به این ترتیب به نفع خود این رژیم هم هست که با مسئولیت عمل کند و درها را به روی خود بگشاید، جدا از این که اختلالاتی در جریان انتخابات صورت گرفته است یا نه!
اگر دولت ایران هم‌چنان به رعایت موازین حقوق بشر پای‌بندی نشان ندهد، از جمله با تظاهرکنندگان با خشونت رفتار کند و به آنان امکان برگزاری تظاهرات ندهد، مسئله‌ی به‌رسمیت شناختن دولت احمدی‌نژاد چه صورتی به خود می‌گیرد؟
این که احمدی‌نژاد و دولت او از بسیاری جهات از سیاست‌های غیرقابل قبول پیروی می‌کنند، چیز جدیدی نیست. ما بر این امر هم که حقوق بشر در ایران رعایت نمی‌شود، آگاهیم. در گذشته هم چنین بوده و حالا بر شدت فشارها افزوده شده است. از سوی دیگر ما مایلیم که با ایران در صلح بسر بریم و آن‌جا که وظایف مشترکی برای ما وجود دارد، مثل مسئله‌ی خاور میانه، با این کشور گفت‌وگو کنیم. ولی آیا این مشکلات را می‌‌توان با احمدی‌نژاد حل کرد، آیا او آماده به گفت‌وگو است؟ جای شک بسیار است.
خب، وضعیت ایران این‌طوری است و ما باید با آن کنار بیائیم. با این حال فکر می‌کنم، به نفع رهبران ایران است که از این تظاهرات گسترده که نشان نارضایتی همگانی است، درس بگیرند. در زمینه‌ی رعایت حقوق بشر، آلمان مسلماً دائماً به یاد آن‌ها خواهد آورد که حقوق بشر باید در همه‌جا رعایت شود و کشورهای عضو سازمان ملل، موظفند به کشورهای دیگر عضو نشان دهند که این حقوق زیر پا گذاشته نمی‌شوند. رعایت موازین حقوق بشر، امر داخلی ایران نیست و ما به عنوان لیبرال‌ها، به‌ویژه در مجلس آلمان تأکید خواهیم کرد تا حقوق بشر در همه جا رعایت شود.
اتحادیه‌ی اروپا هم روی اجرای موازین حقوق بشر تأکید کرده، ولی هم‌چنین گفته است که با دولت احمدی‌نژاد حاضر به مذاکره است. این دو با هم در تضاد نیست؟
نه. مسئله این جاست که بدون دخالت در امور ایران، ارزش‌هایی که در جهان اعتبار دارند، از جمله موازین حقوق بشر رعایت شوند، نه این که از خارج در مواردی که مردم ایران باید خود در باره‌شان تصمیم بگیرند، تأثیر بگذارند. مسلم است که من از مردمی که به‌خاطر اختلال در جریان انتخابات به خیابان رفته‌اند، تظاهرات می‌کنند و قربانی می‌دهند، پشتیبانی می‌کنم. و از این‌رو می‌توانم بگویم که اروپا می‌توانست از این حرکت بیشتر حمایت کند، می‌توانست به طور واضح روشن سازد که جانب هزاران نفری را می‌گیرد که در بسیاری از شهرهای ایران برای به دست آوردن خواست‌های مشروع خود دست به تظاهرات زده‌اند. اینان سزاوار حمایتند.
کارشناسان می‌گویند که آمریکا درموضع‌گیری خود نسبت به رویدادهای ایران جانب احتیاط را رعایت کرده و نخواسته است همه‌ی پل‌ها را پشت سر خود ویران کند تا احتمالاً بعدها هم بتواند با محافظه‌کاران وارد مذاکره شود. شما از زاویه‌ی رعایت حقوق بشر، سیاست اوباما را چگونه بررسی می‌کنید؟
اوباما در آغاز هوشمندانه گفت که مایل است با مردم ایران روابط جدیدی را شروع کند. از سوی دیگر دخالت زیادی آمریکا در امور ایران، به خاطر اشتباهاتی که این کشور در گذشته در باره‌ی ایران کرده است، احتمالاً به سود احمدی‌نژاد تمام خواهد شد. از این‌رو اوباما خیلی عاقلانه رفتار کرد که موضع آشکاری در رابطه با ایران اتخاذ نکرد.
مصاحبه‌گر: فهیمه فرسایی
تحریریه: کیواندخت قهاری