فضای زنانه‌ی ورزشگاه‌ها در مقابله با هولیگانیسم
۱۳۹۰ تیر ۱۴, سه‌شنبه
ورزش فوتبال که بطور سنتی ورزشی مردانه بود، در حال دگرگونی بنیادی است. زنان به بخشی جدایی‌ناپذیر از این ورزش تبدیل شده‌اند. در آلمان استقبال زنان از ورزش فوتبال به گونه‌ای مستمر در حال افزایش است.
سازمان لیگ فوتبال این کشور اعلام کرده که در رقابت‌های لیگ برتر فوتبال آلمان (بوندس‌لیگا)، یک چهارم تماشاگران را زنان تشکیل می‌دهند. بدین‌سان آلمان بیشترین تماشاگران زن را در جهان به ورزشگاه‌ها می‌کشاند و این تصادفی نیست.
فضای ورزشگاه‌های فوتبال آلمان این اواخر کاملا خانوادگی شده است. در گذشته فقط مردان سکوهای تماشاگران را پر می‌کردند، ولی اکنون تماشای بازی فوتبال در ورزشگاه، به رویدادی خانوادگی تبدیل شده و زن و مرد به همراه فرزند یا فرزندان به ورزشگاه‌ها می‌آیند.
انقلابی مسالمت‌آمیز در ورزشگاه‌ها
ورزشگاه‌های آلمان، جزو خانواده‌دوست‌ترین ورزشگاه‌های جهان هستند. یکی از دلایل این امر، نوسازی ورزشگاه‌های این کشور به مناسبت برگزاری جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۰۶ بود. در جریان این نوسازی‌ها، ورزشگاه‌های آلمان صاحب تجهیزات و امکانات تازه‌ای شدند. این امر میل و رغبت زنان را برای رفتن به ورزشگاه‌ها افزایش داد.
فوتبال‌دوستان زن که در گذشته نیز برای تماشای بازی‌های فوتبال به ورزشگاه‌ها می‌رفتند، خوب به یاد دارند که در دهه‌های گذشته، امکانات و تجهیزات راحتی و بهداشتی ورزشگاه‌ها به‌ویژه برای زنان بسیار اندک بود.
ورزشگاه ۸۰ هزار نفری در دورتموند، شهری که تیم آن در این فصل قهرمان باشگاه‌های لیگ برتر آلمان شد، جزو ورزشگاه‌هایی است که برای جام جهانی سال ۲۰۰۶ بطور بنیادی نوسازی شد.
مارتینا کریاکیدیس، زن ۴۹ ساله‌ای که از هواداران پروپا قرص بوروسیا دورتموند است و در گذشته نیز به ورزشگاه می‌رفت، به یاد می‌آورد که پیش از نوسازی ورزشگاه، برای کل سکوهای بخش جنوبی، فقط دو توالت زنانه وجود داشت. این کمبود باعث ایجاد صف‌های دراز در برابر توالت‌ها می‌شد و برای بانوان فوتبال‌دوست بسیار ناخوشایند بود.
ولی نینا دختر ۱۷ ساله‌ی مارتینا این مشکلات را به یاد نمی‌آورد. پای او چند سالی است که به ورزشگاه باز شده. ولی ورزشگاه دورتموند دیگر آن ورزشگاه سابق نیست، بلکه از نظر امکانات کاملا مدرنیزه شده است.
تاثیر حضور زنان بر تلطیف فضای ورزشگاه‌های آلمان
یکی دیگر از مشکلاتی که در گذشته زنان را از ورود به ورزشگاه‌ها بازمی‌داشت، پدیده‌ی آشوبگری (هولیگانیسم) در میان تماشاگران بود. نیروهای راست افراطی، در میان تماشاگران فوتبال که اکثرا جوان هستند، به دنبال عضوگیری‌های تازه بودند. این نیروها اغلب گروه‌های آشوبگر تشکیل می‌دادند و پیش یا پس از بازی‌ها با آشوبگران (هولیگان‌ها) از دیگر تیم‌ها زدوخورد می‌کردند.
گروه‌های راست افراطی و هولیگان‌ها به خشونت‌طلبی معروف‌اند و همین امر بسیاری از زنان را از رفتن به ورزشگاه‌ها منصرف می‌کرد. بعدها با کارزارهای گسترده‌ی تبلیغاتی علیه نژادپرستی که با ابتکار باشگاه‌های ورزشی و خود تماشاگران علیه خشونت به راه افتاد، اندک اندک از نفوذ جریان‌های راست افراطی در ورزشگاه‌ها کاسته شد.
با کاهش نفوذ هولیگان‌ها و خشونت در ورزشگاه‌ها، اندک اندک بر شمار تماشاگران زن در ورزشگاه‌ها افزوده شد و خود این امر نیز متقابلا بر تلطیف فضای ورزشگاه‌ها تاثیر گذاشت. در واقع می‌توان گفت که هر چه بر شمار تماشاگران زن در ورزشگاه‌ها افزوده شد، به همان نسبت درگیری و خشونت در آنجا کاهش یافت.
کارشناسان فوتبال امروز معتقدند که زنانه شدن فضای ورزشگاه‌ها به گونه‌ای مستقیم بر تلطیف جو آن تاثیر می‌گذارد. به گفته‌ی آنان، بیشتر مردان در حضور زنان رفتار آرام‌تر و عاقلانه‌تری در پیش می‌گیرند و درجه‌ی رواداری آنان افزایش می‌یابد.
رگینا رومل یکی از زنان طرفدار تیم بوروسیا دورتموند با غرور می‌گوید: «ما زنان با حضور فزاینده‌ی خود توانستیم نیروهای راست افراطی و خشونت‌طلب را از ورزشگاه‌ها برانیم». در حال حاضر یک سوم تماشاگرانی که از بازی‌های دورتموند در بوندس‌لیگا دیدن می‌کنند، از زنان تشکیل شده است.
رگینا رومل معتقد است که رویکرد زنان و مردان نسبت به بازی فوتبال در ورزشگاه‌ها تا حدودی متفاوت است: در حالی که مردان فقط خواهان پیروزی هستند و می‌خواهند تیمشان به هر قیمت برنده شود، زنان بازی را با خونسردی بیشتری دنبال می‌کنند و خود بازی و روال آن برای آنان جالب‌تر است.
زنان فوتبال‌دوست به عنوان عامل اقتصادی
فوتبال‌دوستان زن، از نظر اقتصادی نیز عامل مهمی به شمار می‌روند. آنان نه تنها از طریق خریدن بلیط‌های ورودی برای ورزشگاه‌ها به رونق اقتصاد فوتبال می‌افزایند، بلکه همچنین از طریق خرید کالاهای ورزشی ویژه‌ی هواداران، سالانه میلیون‌ها یورو وارد اقتصاد فوتبال می‌کنند.
طبق آمار بررسی مناسبات اقتصادی و فوتبال، زنان هر سال حدود ۱۰۰ میلیون یورو صرف خرید کالاهای هواداران ورزش فوتبال می‌کنند. باشگاه دورتموند آلمان همه نوع کالایی به هواداران خود عرضه می‌کند، از لباس و کلاه و ظروف گرفته تا ساعت و جاکلیدی و وسایل زینتی و غیره.
به گفته‌ی کارشناسان، نقش زنان در اقتصاد فوتبال در حال افزایش است. این در حالی است که بازار مصرف کالاهای هواداران مرد تا اندازه‌ای اشباع شده است. سپ بلاتر، رئيس فیفا، از چند سال پیش تا کنون بارها گفته است که آینده‌ی فوتبال زنانه خواهد بود.
BM/SA