فشار به شرکت سویسی به خاطر معامله گاز با ایران

بر پایه گزارش روزنامه "هندلزسایتونگ" سویس، کنسرن انرژی ای جی ال

(EGL AG: Elektrizitätsgesellschaft Laufenburg AG) این کشور، به خاطر همکاری با جمهوری اسلامی و نقض تحریم‌های بین‌المللی، از سوی افکار عمومی زیر فشار قرار گرفته است. این فشار به ویژه از آن رو تشدید شده که کنسرن اتریشی با همکاری دو شرکت آلمانی و نروژی قصد ایجاد خط لوله "ترانس آدریاتیک" را نیز دارد. منتقدین نگران آن هستند که شرکت سویسی بخواهد گاز ایران را از طریق این خط لوله به اروپای غربی منتقل کند.

پنهان‌کاری مدیران

هندلزسایتونگ می‌نویسد:«مسئولان خط لوله ترانس آدریاتیک ترجیح می‌دهند درباره معامله کنسرن ای جی ال با ایران سکوت کنند. مدیر پروژه خط لوله گفته است:«ما درباره قرارداد گازی صاحبان پروژه خود حرف نمی‌زنیم.»

خط لوله ترانس آدریاتیک قرار است با مشارکت ای جی ال سویس، استات‌اویل نروژ و ای او ان آلمان ایجاد شود. ای جی ال و استات اویل هر کدام ۴۲ و نیم درصد و ای او ان آلمان ۱۵ درصد سرمایه لازم را به عهده گرفته‌اند.

به گزارش هندلزبلات، ایجاد کنندگان خط لوله جدید می‌کوشند این احساس را ایجاد کنند که تنها گاز میدان "شاه دنیس ۲" آذربایجان از طریق آن به اروپا انتقال خواهد یافت. این میدان، در آن قسمت از سواحل دریای خزر واقع شده که به آذربایجان تعلق دارد. اما کارشناسان معتقدند با این که دست کم در آغاز گاز ایران در خط لوله ترانس آدریاتیک جاری نخواهد شد، اما قرارداد ای جی ال با جمهوری اسلامی، به زیان این پروژه تمام شده است.

افکار عمومی مخالف همکاری

به گفته "ترنس مورفی" استاد مناسبات بین‌المللی دانشگاه آمریکائی پاریس،«قرارداد ای جی ال با ایران، مانعی بر سر راه ایجاد خط لوله ترانس آدریاتیک ایجاد کرده است.» سایر کارشناسان معتقدند که مشارکت ایران و شرکت سویسی، به اعتبار خط لوله جدید در افکار عمومی صدمه می‌زند. آن‌ها می‌گویند که ایجاد یک خط لوله گاز یا نفت، در هرحال امری سیاسی هم هست.

برخی دیگر از کارشناسان غربی، مثل جاناتان اشترن استاد تحقیقات انرژی آکسفورد، معتقدند که قرارداد شرکت اتریشی با ایران نمی‌تواند خط لوله جدید را به خطر بیاندازد. جاناتان اشترن اصولا تردید دارد که گاز ایران بتواند به این خط لوله تزریق شود. ترنس مورفی استاد دانشگاه آمریکائی پاریس نیز با جاناتان اشترن هم عقیده است. وی به هندلزتسایتونگ گفته است:«ایران حتی قادر نیست به مشتریان داخلی خود گاز برساند.»

به‌نظر ترانس مورفی، مسئولان پروژه خط لوله ترانس آدریاتیک باید برای جلوگیری از زیان‌های سیاسی، به افکار عمومی جهان اطمینان بدهند که قصد انتقال گاز ایران را ندارند، بلکه فقط منابع گاز آذربایجان را هدف قرار داده‌اند.

رقابت‌بر سر گاز آذربایجان

براساس اطلاعات موجود، جمهوری آذربایجان می‌تواند در آینده هر سال ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز از میدان "شاه دنیز ۲" استخراج کند. ۶ میلیارد متر مکعب از این گاز به ترکیه فروخته خواهد شد. کنسرسیوم شاه دنیس، اکنون در جست‌وجوی مشتری برای سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز دیگر است و مذاکرات خود را با مشتریان آغاز کرده است.

گاز آذربایجان باید از سال ۲۰۱۶ به خط لوله ترانس آدریاتیک انتقال یابد. به این دلیل سه شریک سویسی، نروژی و آلمانی این خط لوله باید تا سال آینده در باره آغاز عملیات احداث آن تصمیم بگیرند.

جاناتان اشترن از آکسفورد به هندلزتسایتونگ گفته است:«اگر شرکا نتوانند انتقال گاز آذربایجان را به خط لوله جدید تضمین کنند، باید از پروژه خود چشم بپوشند، چون در این منطقه منبع دیگری وجود ندارد. طراحان خط لوله ترانس آدریاتیک، باید با صاحبان خط لوله نابوکو و "آی تی جی آی" رقابت کنند، زیرا آن‌ها نیز می‌کوشند گاز میدان شاه دنیز ۲ را بخرند. البته گازپروم روسیه نیز، به این منابع چشم دوخته است.

JT/FW