عیسی کلانتری: بر سر آب کشور بلا آورده‌ایم
۱۳۹۶ مهر ۳۰, یکشنبه
روز یکشنبه ۳۰ مهر، عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در نشستی در مجلس به واقعیات بحران آب در ایران اشاره کرد. او یادآور شد که ایران در فرسایش خاک، فرسایش جرم پلاسمای ژنتیکی و مسائل ژنتیکی و حیوانی، فرسایش پوشش گیاهی و هدر دادن انرژی، مقام اول جهان را دارد: «هیچ کدام از این مقام‌های اول خوشحال‌کننده نیستند.»
کلانتری گفت کشورهایی که تا ۲۰درصد آب تجدیدپذیر خودشان را استفاده می‌کنند، از نظر محیط زیست، کشورهای امن هستند و اجازه مصرف بیش از ۴۰درصد آب تجدیدپذیر در دنیا داده نشده اما ایران ۱۱۰درصد از آب تجدیدپذیر خودش را مصرف می‌کند.
آب‌های تجدیدپذیر، به آب‌های ناشی از بارش منهای تبخیر گفته می‌شود. کلانتری به نقل از آمار وزارت نیرو عنوان کرد که میزان آب تجدیدپذیر کشور ۸۸ میلیارد مترمکعب و میزان مصرف آن ۹۷ میلیارد متر مکعب.
او از جمله عنوان کرد که مصرف آب تنها ۸ یا ۹ کشور دنیا بیش از ۴۰درصد است و ایران پس از چاد، بالاترین درصد مصرف آب با ۶۵درصد را دارد.
بیشتر بخوانید: معاون رئیس جمهور: ایران در بخش آب به ورشکستگی رسیده است
عیسی کلانتری چند روز پیش نیز در همایش مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست ایران، کلیه مشکلات و بحران‌های زیست محیطی امروز کشور را محصول سیاست‌های نادرستی خوانده بود که از زمان تاسیس جمهوری اسلامی اعمال شده‌اند: «در این سال‌ها هر دشمنی در این سرزمین حاکم می‌شد چنین رفتاری را با منابع طبیعی و محیط زیست انجام نمی‌داد.»
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران به اعضای "فراکسیون مستقلین ولایی" گفت که محیط زیست نباید عرصه فعالیت‌های سیاسی باشد: «محیط زیست متعلق به نسل فعلی نیست و برای آیندگان نیز هست و با این رفتاری که ما با محیط زیست داشته‌ایم، برای خودمان نیز پاسخگو نخواهد بود چه برسد به نسل‌های آینده که باید امانت‌دار آنها باشیم.»
او به لزوم حمایت از ان‌جی‌اوهای مستقل پرداخت و افزود که بدون کمک مردم نمی‌توان کاری در این حوزه انجام داد «کل محیط زیست ایران حدود ۲۷۰۰ محیط بان دارد، برای ۱۷ میلیون هکتار مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی و کل محیط زیست کشور خارج از این مناطق انباشته از پسماند و آلودگی و فرسایش است.»
ظرفیت اندک مراتع
به گفته عیسی کلانتری، با سیاست تولید و مصرف بیشتر، بلایی بر سر آب کشور آمده که رابطه استحصال و بهره‌وری از هم گسیخته است: «متخصصان دامداری در سال ۱۳۶۱ اعتراض می‌کردند که ۶۵ میلیون واحد دامی کشور از ظرفیت پذیرش مراتع موجود بالاترند اما امروز افتخار می‌کنیم که ۱۲۰ میلیون واحد دامی داریم... با این ارقام نمی‌توان محیط زیست را حفظ کرد.»
عیسی کلانتری گفت اگر قرار است به کل جمعیت ایران غذا داده شود باید از خارج وارد کنند زیرا کشور پتانسیل تولید غذا در داخل را ندارد. او ابراز تعجب کرد که چگونه افرادی مانند سردار نقدی، رئیس سابق بسیج از غذا دادن به ۳ میلیارد نفر حرف زده‌اند.
او یکی از دلایل تلف شدن ماهی‌های دریای مازندران را ورود شیرابه‌ها به رودخانه‌ها و به خطر افتادن شرایط تخم‌ریزی ماهی‌ها دانست: «به طور متوسط روزانه ۶هزار تن زباله در شمال کشور تولید می‌شود که بلااستثنا در جاهایی ریخته می‌شوند که سرچشمه رودخانه‌ها قرار دارند.»
بیشتر بخوانید: شهرستان جغتای: درگیری مردم و نیروی انتظامی بر سر آب
عیسی کلانتری خاطرنشان کرد که طبق قوانین باید ۱۷درصد مناطق ایران زیر پوشش زیستگاه‌ها و مناطق چهارگانه باشند "اما اکنون فقط ۱۱درصد داریم و ۶درصد زیر استاندارد بین‌المللی هستیم"
او افزود که بدون آب محیط زیست اصلا دوام نمی‌آورد: «وقتی آب نباشد گیاه نیست، وقتی که گیاه نیست خرگوشی وجود ندارد، در نتیجه وقتی خرگوش نباشد یوزپلنگی نیست، متذکر شد: در این شرایط ما نگران یوزپلنگ‌هایی هستیم که در تصادف با ماشین‌ها از بین می‌روند در حالی که این موضوع وجود دارد ولی مشکل اصلی ناشی از عدم وجود آب است.»
او در همین راستا به پروژه حفظ یوزپلنگ ایرانی اشاره کرد که در سال ۱۳۸۰ با کمک ارگان‌های بین‌المللی و هزینه‌ای ۲۰ میلیارد تومانی شروع شد اما در نهایت تعداد یوزپلنگها از ۱۱۲ به ۴۷ عدد رسید.
خطر خشکسالی جدی است
هشدارهای صریح و پیاپی عیسی کلانتری در حالی تکرار می‌شوند که شاهرخ فاتح، رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران نیز در ماه مرداد آماری نگران‌کننده از وضعیت خشکسالی در ایران ارائه داده و گفته بود ۹۴ درصد مساحت ایران دچار پدیده خشکسالی هواشناسی است که اولین مرحله از خشکسالی محسوب می‌شود.
یک سال قبل هم، رحیم میدانی، معاون وزیر نیروی وقت در "کنفرانس بین‌المللی آب" در دانشگاه تهران نسبت به استفاده فاجعه‌بار ۷۶درصد منابع آبی کشور اخطار داده و گفته بود: «ما بیش از ظرفیت اکولوژیک از منابع سطحی و زیر زمینی استفاده کرده‌ایم.»
کارشناسان بین‌المللی آب و هوا پیوسته تاکید می‌کنند که اکثر مسـئولان و متصدیان دولتی کشورهای رو به رشد، توجه ندارند که محیط زیست نباید قربانی روند توسعه شود.
بحث بر سر کمبود منابع آبی در ایران در سال‌های اخیر به موضوعی دائمی تبدیل شده است. بسیاری کارشناسان معقتدند که هیچ‌یک از مشکلات اجتماعی و سیاسی در ایران به اندازه مشکل آب جدی نیست. بسیاری بر این باورند که جنگ‌ها و تنش‌هایی که در پیش‌اند، روی قحطی آب متمرکز خواهند بود.