ظریف: عربستان بر خلاف مسیر تعامل حرکت می‌کند
۱۳۹۴ دی ۱۶, چهارشنبه
وزیر خارجه دولت یازدهم در نشست خبری مشترک با همتای عراقی خود، عربستان سعودی را متهم کرد که بر خلاف مسیر تعامل با همسایگان، از جمله ایران حرکت می‌کند.
محمد جواد ظریف چهارشنبه، ۱۶ دی‌ماه به خبرنگاران گفت: «متاسفانه در طول ۲ سال و نیم گذشته در برابر اقدامات جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد تفاهم، همکاری و برادری در این منطقه [...] همسایگان ما در عربستان سعودی برخلاف این جهت حرکت کردند.»
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، ظریف با بیان این که جمهوری اسلامی به دنبال تنش در منطقه نیست خواستار متوقف شدن "روند تشنج و تنش‌آفرینی" شد.
بیشتر بخوانید: درخواست روحانی برای مجازات فوری مهاجمان به سفارت عربستان
تنش‌های جدید پس از حمله به سفارت
تنش‌های اخیر پس از حمله به دفترهای نمایندگی عربستان در تهران و مشهد آغاز شد و به قطع روابط دیپلماتیک میان این کشور و شماری از کشورهای عربی منطقه با ایران انجامید.
پس از اعدام شیخ نمر، روحانی شیعه در عربستان سعودی، شنبه‌شب (۱۲ دی/ ۲ ژانویه) تظاهراتی اعتراضی مقابل سفارت عربستان سعودی در تهران برگزار شد.
در جریان این تظاهرات، عده‌ای از تجمع‌کنندگان با حمله به ساختمان سفارت بخشی از آن را به آتش کشیدند. همزمان به کنسولگری عربستان در مشهد نیز حمله شد.
محمد جواد ظریف از واکنش تند عربستان به این حادثه انتقاد کرد و آن را در ادامه "تنش‌آفرینی و ایجاد تشنج در این منطقه"، به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی خواند.
وزیر خارجه اقدام‌های دولت عربستان سعودی در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ که به گفته‌ی او همگام با اسرائیل بوده و تلاش برای پائین آوردن بهای نفت را "نمونه‌های رفتار این همسایه جنوبی" دانست.
بیشتر بخوانید: دفاع عربستان سعودی از اعدام‌های اخیر در این کشور
ناتوانی در حفاظت از حریم دیپلماتیک
ظریف می‌گوید رفتار مسالمت‌جویانه‌ای که در دولت یازدهم با کشورهای همسایه در پیش گرفته شده از سوی عربستان "به صورت مناسب" پاسخ داده نشده است.
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: «دولت جمهوری اسلامی ایران خودش را هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ قانونی موظف می‌داند از مهمانی که به عنوان دیپلمات کشورهای خارجی در ایران حضور دارند، حفاظت و حراست کند.»
برخی از تحلیلگران معتقدند، دولت روحانی دست‌کم در حادثه شبه‌شب قادر به انجام این "وظیفه قانونی" نبود و نتوانست از حریم سفارت و کنسولگری عربستان حفاظت و حراست کند.
شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه، ۱۴ دی ماه با صدور بیانیه‌ای حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور را "با شدیدترین لحن" محکوم کرد.
کشورهای عضو شورای امنیت با ابراز "نگرانی عمیق" از این حوادث از ایران خواسته‌اند "به طور کامل به تعهدات بین‌المللی خود در این زمینه پایبند بوده" و از دیپلمات‌ها و اموال سفارت‌خانه‌ها در ایران حفاظت کند.
"تعرض مشکوک"
ظریف با بیان این که اتفاق‌های تهران و مشهد "به هیچ وجه قابل قبول نیست" این حوادث را تاسف‌بار خواند و وعده داد: «حتما جمهوری اسلامی ایران با تمام افرادی که در این حوزه کوتاهی و یا قانون شکنی کردند برخورد جدی خواهد کرد.»
مقام‌های قضائی و انتظامی از شناسایی و بازداشت دهه‌ها نفر از مهاجمان حادثه شنبه‌شب خبر داده‌اند اما تاکنون درباره
هویت و انگیزه آنها اطلاع دقیقی منتشر نشده است.
همزمان، حسن روحانی در نامه‌ای از رئیس قوه قضائیه، صادق لاریجانی خواست به موضوع حمله به دفترهای دیپلماتیک عربستان در تهران و مشهد "فوری و خارج از نوبت" رسیدگی شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی روز چهارشنبه حمله به نمایندگی‌های عربستان را "مشکوک" خوانده و گفته است: «تجمع طبیعی است اما تعرض یک موضوع مشکوک است و به هیچ عنوان فرد انقلابی و دوستدار نظام کشور به خودش اجازه نمی‌دهد تعرضی به این شکل داشته باشید.»
یشتر بخوانید: فرمانده سپاه تهران: حمله به سفارت عربستان سازماندهی شده بود
حمله‌های سابقه‌دار
روز گذشته نیز محسن کاظمینی، فرمانده "سپاه محمد رسول‌الله تهران" به خبرگزاری میزان گفته بود: «اطمینان داریم که این کار توسط نیروهای مؤمن و حزب‌اللهی صورت نگرفته و این اقدام کاملاً سازماندهی شده بود.»
برخلاف این ادعاها، در حوادث مشابهی، از جمله حمله به سفارت بریتانیا و باغ سفارت در قلهک در آذر ماه ۹۰، چنانکه رسانه‌ها گزارش دادند، مهاجمان از اعضای بسیج و "نیروهای مومن و حزب‌الهی" بوده‌اند.
نامه رئیس جمهور به صادق لاریجانی سابقه‌دار بودن این گونه حمله‌ها را تائید می‌کند. او در این نامه از قوه قضائیه می‌خواهد که با مجازات "عاملان و آمران این جرم آشکار، برای همیشه جلو این گونه تعرضات به امنیت کشور و توهین به اقتدار و جایگاه نظام" گرفته شود.
ظریف در بخش پایانی نشست مطبوعاتی خود جمهوری اسلامی را کشوری خواند که به دنبال آرامش است و گفت: «برای جهان عرب به عنوان جز مهمی از جهان اسلام احترام ویژه قائل هستیم و مایلیم ارتباطات مثبت و سازنده‌ای را که با جهان عرب داشتیم، ادامه دهیم.»