صدور بیانیه اتحادیه اروپا در مورد نقض حقوق بشر در ایران، لازم اما ناکافی
۱۳۸۷ مرداد ۱۷, پنجشنبه
ریاست این اتحادیه، همچنین از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواست تا دو برادر پزشکی را که در زمینه مبارزه با ایدز فعالیت میکرده‌اند و از یک ماه پیش در بازداشت به سر می‌برند، آزاد کند.
علی محجوبی معاون پارلمانی رئیس حزب سبزهای آلمان، انتشار این‌گونه بیانیه‌ها را، در راستای وظایف تعریف‌شده‌ی اتحادیه اروپا می‌داند و معتقد است در مورد نقض حقوق بشر در ایران، این اتحادیه تا به حال کم‌کاری کرده‌و از این به بعد در پی جبران این کم‌کاری است.
دویچه‌وله: آقای محجوبی بیانیه‌ی اخیرا اتحادیه اروپا در راستای چه بخش از وظایف این اتحادیه قرار دارد؟
علی محجوبی: این نوع موضع‌گیری اتحادیه اروپا، در هرحال قابل تقدیر است. چون خیلی وقت بود، یعنی از زمانی که برنامه‌ی اتمی ایران در مرکز توجه جامعه‌بین‌المللی قرار گرفت، مسئله‌ی نقض حقوق بشر درایران تقریبا به فراموشی سپرده شده بود. هر نوع اقدام اتحادیه اروپا در دفاع از حقوق بشر برای لغو مجازات اعدام و محاکمات عادلانه در ایران قابل تقدیر است. این صدایی‌ست که خیلی وقت پیش و در بقیه‌ی موارد هم باید شنیده می‌شد.
آیا صدور چنین بیانیه‌هایی جزو وظایف تعریف‌شده‌ی اتحادیه اروپا هست؟
بله. اتحادیه اروپا متعهد به حفظ کنوانسیون‌های بین‌المللی در مورد رعایت حقوق بشر است. کنوانسیون حقوق بشر خود اتحادیه اروپا چندین گام فراتر از کنوانسیون‌بین‌المللی حقوق بشر است و اتحادیه اروپا یک اتحادیه‌پایه‌ریزی شده بر اساس ارزشهاست. و از آنجا که همه‌ی کشورهای عضو اتحادیه اروپا خودشان را متعهد کرده‌اند که در دفاع از این کنوانسیون‌ها و ارزشهای جامعه اروپا در جامعه جهانی هم اقدام بکنند، این یک اقدام کاملا قانونی، درست و به نظر من هنوز ناکافی‌ست. چون ما با مسایل بسیار متعدد در عرصه‌ی نقض حقوق بشر در ایران سروکار داریم و اتحادیه اروپا بهتر می‌بود که همیشه این مسایل را در مدنظر می‌داشت و به موازات مذاکرات و یا مشکلاتی که در رابطه با برنامه‌های اتمی ایران همچنان جاری‌ست و در گذشته بوده، این مسایل را همیشه مطرح می‌کرد. این در واقع جبران کم‌کاری‌ها و کاستی‌های گذشته‌است.
صدوراین قبیل بیانیه‌ها آیا تاثیری هم بر همکاری‌های بین کشورهای اتحادیه اروپا با کشوری که این بیانیه در موردش صادر شده و در این مورد خاص ایران دارد یا نه؟
در هرحال این نوعی حمایت و پشتیبانی از افراد و گروهها و سازمانهایی‌ست که در ایران در رابطه با حقوق بشر، دررابطه با آزادی‌های مدنی و فردی فعال هستند. این حمایت به آنها دلگرمی می‌دهد. ولی در عرصه‌ی بین‌المللی هم این بیانیه‌ها بهرحال بی‌تاثیر نیستند و دولت ایران هم نمی‌تواند تا ابد بی‌توجه به این‌جور بیانیه‌ها و موضع‌گیری‌های سیاسی باشد. در هرحال، ما در یک کره خاکی زندگی می‌کنیم که هر بیانیه‌ای بالاخره وزن خودش را دارد. ولی گفتم، مهم‌ترین عملکرد این بیانیه حمایت و دادن دلگرمی به گروهها و افراد و سازمانهایی است. که در ایران برای رعایت حقوق بشر تلاش می‌کنند و این خیلی مهم است که آنها خودشان را تنها احساس نکنند.
منابع اطلاعاتی و خبری اعضای اتحادیه اروپا برای اطلاع از چنین وضعیتی، مثلا درایران، چه چیزهایی هست؟ آیا اعضای ایرانی پارلمانها و احزاب کشورهای اروپایی هم در این اطلاع‌رسانی نقش دارند؟
ممکن است نقش داشته باشند. ولی به نظر من بیشترین منابع اطلاعاتی اینها از خود سفارتخانه‌های کشورهاست که در هرحال در ایران آنتن‌هایشان عمل می‌کند، مردم بهشان مراجعه می‌کنند، بویژه سازمانها و افرادی که در این عرصه تلاش می‌کنند، به صورت مستقیم و غیرمستقیم این سفارتها را مطلع می‌کنند و در واقع استفاده از منابع سازمانهای بزرگ و معتبر بین‌المللی مثل «عفو بین‌الملل» و «دیده‌بان حقوق بشر» که اینها منابع تامین خبر خودشان را دارند و در نهایت اتحادیه اروپا برحسب اعتبار بین‌المللی سازمانها به این خبرها می‌تواند استناد بکند و خواهان گامهای جدی جمهوری اسلامی برای برطرف نمودن این نوع موارد شدید نقض حقوق بشر بشود.
میترا شجاعی