شکاف فزاینده در نظام جمهوری اسلامی
۱۳۸۸ مرداد ۵, دوشنبه
نزاع داخلی میان جناح‌های مختلف حکومتی در ایران خود را به بهترین وجه در برکناری اسفندیار رحیم مشایی نشان می‌دهد. نخست انتخاب وی به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور، سپس برکناری او از این مقام، و سرانجام انتصاب وی به عنوان رئیس دفتر ریاست‌جمهوری و مشاور عالی احمدی‌نژاد بیانگر شکافی عمیق در صفوف اصول‌گرایان است.
روزنامه اتریشی Der Standard در این باره می‌نویسد که محمود احمدی‌نژاد ظاهراً دچار سوءتفاهم شده است. جانبداری آشکار آیت‌الله خامنه‌ای از احمدی‌نژاد، سبب تعمیق بحران در نظام شده است. بر خلاف انتظار، این حمایت به هیچوجه موقعیت احمدی‌نژاد را تحکیم نکرده است. حال رئیس‌جمهور ایران شاهد آنست، که حتا اجازه ندارد، معاون خود را انتخاب کند، حقی که قانون اساسی برای او قائل شده است.
به عقیده مفسر این روزنامه اتریشی، هنوز کسی به‌درستی نمی‌داند، که شکاف‌های موجود در حکومت بر ادامه بحران کنونی چه تاثیری خواهد نهاد، اما شاید این مسئله اشاره بدان باشد، که نیروهای مخالف رژیم نیز تشکیل جبهه‌ای همگون را نمی‌دهند.
برهم خوردن سلسله مراتب در نظام جمهوری اسلامی
ملاقات سران سه قوه با آیت‌الله خامنه‌ای در هفته گذشته نشان داد که چه کسی در جمهوری اسلامی حرف آخر را می‌زند. به نوشته روزنامه آلمانی فرانکفورتر آلگماینه، وضعیت رئیس‌جمهوری که چهار زانو بر زمین نشسته و رهبر نظامی که در مقامی رفیع‌تر بر صندلی تکیه زده، گویای هم چیز است. اما ظاهراً انتصاب مشایی و تعلل در برکناری وی نشان داد که احمدی‌نژاد فردی کاملاً هم مطیع نیست.
گرچه این مشاجره ظاهراً به پایان رسیده است، اما احمدی‌نژاد سریعاً، مشایی را به ریاست دفتر خود گماشت. و از او به عنوان مشاور عالی خود در آینده یاد کرد. فرانکفورتر آلگماینه می‌نویسد، نباید فراموش کرد، که سخنان مشایی در باره مردم اسراییل و کشور آمریکا عاقلانه بود.
در حالیکه روزنامه کیهان به عنوان بلندگوی رهبری، حتا مشایی را متهم به سردمداری از «انقلاب مخملین» کرد، برای احمدی‌نژاد، مشایی همچنان فردی صادق و باتقوا است.
نامه‌ی احمدی‌نژاد به آیت‌الله خامنه‌ای، مبنی بر قبول عزل مشایی، بسیار خشک وکوتاه بود. در سلسه مراتب رژیم ظاهراً اتفاقی افتاده است، زیرا این طرز صحبت یک خادم با سرور خود نیست. در پایان تفسیر این روزنامه آمده است: «احمدی‌نژاد می‌داند، که سرانجام مجبور به همکاری با آیت‌الله خامنه‌ای است، زیرا رهبر نظام بر انتخاب بحث‌برانگیز وی مهر تایید زده است.»
شکاف در روحانیت محافظه‌کار
ادامه جنبش اعتراضی در ایران سبب تعمیق اختلافات در میان روحانیان حاکم شده است. روزنامه آلمانی فرانکفورتر روندشاو به اشاره به موضع‌گیری برخی از نمایندگان مجلس خبرگان به نفع رهبری می‌نویسد، حتا اگر ۵۰ نفر از نمایندگان هم این نامه را امضاء کرده باشند، این بدین معنا است، که ۳۶ نماینده دیگر از رهبری پشتیبانی نمی‌کنند.
این نامه می‌تواند ترمزی برای هاشمی رفسنجانی باشد، اما وی بار دیگر در سخنان خود از جنبش دمکراسی‌خواهانه در ایران پشتیبانی کرد. محافظه‌کاران حتا درباره خشونت نیروهای شبه نظامی بسیج در برابر مردم نیز اختلاف نظر دارند.
بر ملاء شدن گفت‌وگوهای سپاه پاسداران و نیروهای امنیتی پیرامون چگونگی سرکوب اعتراضات مردم نشانگر آنست، که حتا در نیروهای انتظامی نیز وحدت نظر وجود ندارد.
به نوشته فرانکفورتر روندشاو، اصرار برای پخش اعترافات بازداشت‌شدگان با این انگیزه صورت می‌گیرد، که تندروها خواهان اثبات مداخله کشورهای خارجی در رخدادهای اخیر ایران هستند. مهدی کروبی خشونت نیروهای انتظامی در ایران را با وضعیت مردم فلسطین مقایسه کرده و با لحنی تند می‌گوید: «به زنان حمله می‌شود، با باتوم مضروب و بر زمین انداخته می‌شوند. این خشونت بدتر از جنایاتی است، که "رژیم صهیونیستی" نسبت به مردم فلسطین روا می‌دارد.»
SE/SA