شمس‌الواعظین: نمایندگان مجلس نمی‌توانند کاری برای مطبوعات کنند
۱۳۸۸ آذر ۱۹, پنجشنبه
در هفته جاری روزنامه حیات نو از سوی هیأت نظارت بر مطبوعات توقیف و سایت آینده نیز به دلیل توهین به رئیس جمهور مسدود شد. پس از انتخابات ریاست جمهوری و اعتراضات صورت گرفته به آن، روند توقیف و تعطیلی سایت‌ها و مطبوعات شدت بیشتری گرفته است.
این روند حتی نمایندگان مجلس را نیز نگران کرده. مصطفی کواکبیان نماینده سمنان به خبرگزاری ایلنا گفته که بیست نفر از نمایندگان مجلس در این خصوص وزیر ارشاد را مورد سوال قرار داده و از وی در مورد توقیف مطبوعات پیش از ارسال پرونده آنها به دادگاه توضیح خواسته‌اند.
کواکبیان که خود نیز مدیر مسئول روزنامه مردم‌سالاری است به ایلنا گفته: «در هیچ جای دنیا مرسوم نیست که قبل از هرگونه پاسخگویی مدیر مسئول، روزنامه توقیف شود بلکه لازم است مدیر مسئول متخلف را خواسته و پاسخ‌های او را بشنوند».
"اقدام بی‌نتیجه نمایندگان"، "تنها برای ثبت در تاریخ"
ماشاالله شمس‌الواعظین سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در مورد پرسش نمایندگان مجلس از وزیر ارشاد می‌گوید: «من در این زمینه خوشبین نیستم، دلیلش هم بسیار روشن است. حالا که نوبت به ’’حیات نو‘‘ و توقیف آن رسیده باید این نمایندگان اقدام کنند و از وزیر ارشاد پرسش بکنند و نامه‌ای ارسال کنند. این ۳۰۰ نشریه‌ای که طی ۱۰ سال اخیر توقیف شده تکلیفش و سرنوشتش و مسئولیتش به عهده چه کسی بوده؟ اگر پارلمان در قبال حفظ حقوق مردم، حقوق مصرح در قانون اساسی، تا کنون مسئولیت نداشته، حالا می‌تواند نتیجه بگیرد؟»
این تحلیلگر سیاسی می‌گوید اقدام نمایندگان بی‌نتیجه خواهد بود و تنها برای ثبت در تاریخ مفید است. وی در مورد علت بی‌نتیجه بودن پرسش نمایندگان از وزیر ارشاد می‌گوید: «من فکر می کنم نهادهایی که اقدام به بستن مطبوعات می‌کنند، دندان مجلس را شمرده‌اند و ظرفیت‌های نهادهای کنترل و نظارت را از قبل اندازه‌گیری کرده‌اند و می‌دانند که اینها کاری از پیش نخواهند برد و به همین دلیل به سیاست‌های خودشان جدا از قوه قضائیه ادامه می‌دهند».
وی ادامه می‌دهد، با تعطیل شدن نهاد حرفه‌ای روزنامه نگاران، یعنی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، نهادهای نظارتی دیگر قادر به حفظ حقوق ملت نخواهند بود.
شمس‌الواعظین توقیف و تعطیلی رسانه‌ها را مرتبط با بحران‌های جاری کنونی دانسته و می‌گوید: «من فکر می‌کنم نگاه حکومت به این ماجرا این است که موجودیت و هستی‌اش به خطر افتاده و احساس می‌کند که مطبوعات و رسانههای گروهی خارج از حکومت و دولت این حرکت مردم را شعله‌ور می‌کنند. بنابراین به جای اینکه این واقعیت را از دید جامعه‌شناسانه‌تحلیل کند، دیوارهای کوتاهی پیدا می‌کند و مسئولیت این تحولات را گردن این نهادها می‌اندازد که الان نهاد مطبوعات مورد این اتهامات است».
"رسانههای امروز جهان مرزها را شکافته‌اند"
اما آیا بدون وجود مطبوعات آزاد و مستقل، این بحران کنونی حل خواهد شد؟ شمس‌الواعظین نسبت به این مسئله خوشبین است و می‌گوید: «رسانههای امروز جهان مرزها را شکافته‌اند، دیگر مرزی وجود ندارد. امروز اگر رسانه داخلی نتواند مسائل داخلی را پوشش دهد، رسانههای زیادی هستند که متکلف چنین وضعی هستند. شما یادتان می‌‌آید خبری در ایران به وقوع پیوسته باشد و در دنیا منتشر نشده باشد؟»
این روزنامه‌نگار انتشار فیلم قتل ندا آقاسلطان را شاهدی بر مدعای خود می‌داند و تاکید می‌کند که علیرغم خواست حکومت، این فیلم در فاصله‌ای کوتاه و در تیراژی گسترده در سراسر جهان پخش شد و توانست به مردم دنیا نشان دهد که در داخل ایران چه می‌گذرد.
خوشبینی به آینده‌ی روزنامه‌نگاری در ایران
شمس‌الواعظین در بخش دیگری از مصاحبه در مورد روزنامه‌نگارانی که در این مدت مجبور به ترک ایران شده‌اند و تاثیری که این مهاجرت می‌تواند بر روزنامه‌نگاری ایران بگذارد، سخن می‌گوید. به گفته‌ی او شمار روزنامه‌نگاران مجبور به مهاجرت در پنج ماه اخیر آنگونه که سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام کرده ۶۰ نفر نیست بلکه ۴۰۰ نفر است.
سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات می‌گوید بسیاری از این افراد علاقه‌ای به اطلاع دادن به سازمان‌های بین‌المللی نداشته‌اند و تعدادی که سازمان گزارشگران اعلام کرده تنها کسانی هستند که با این سازمان تماس گرفته‌اند.
شمس‌الواعظین می‌گوید هم‌اکنون روزنامه‌نگاران مجبور به مهاجرت شده‌ی ایرانی از هند و مالزی تا کشورهای غربی و حتی ترکیه و شمال عراق پراکنده هستند. با این وجود شمس‌الواعظین به آینده روزنامه‌نگاری در ایران امیدوار است. او می‌گوید: «وضعیت روزنامه‌نگاری در کوتاه مدت در ایران بسیار سیاه رنگ است ولی با توجه به کمک رسانی بسیاری از رسانه‌ها چه در داخل و چه در خارج و آن رسانههای شهروندی که اخیرا در کشور راه افتاده و می‌شود گفت که جایگزین رسانههای ملی می‌شود، به نظر می‌رسد ما آینده روشنی در روزنامه‌نگاری خواهیم داشت و من نسبت به این چشم‌انداز خوش‌بینم».
مصاحبه‌گر: میترا شجاعی
تحریریه: یلدا کیانی