«سیر قهقرایی برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در ایران»
۱۳۹۱ فروردین ۲۴, پنجشنبه
به گفته علی دهقان‌کیا، عضو هيات مديره كانون شوراهای اسلامی كار استان تهران، در پنج سال گذشته هیچ مجوزی برگزاری راهپیمایی در روز جهاني كارگر صادر نشده است.
عضو هيات مديره كانون شوراهای اسلامی كار با بیان این‌که درخواست مجوز برگزاری راهپيمايی روز كارگر (اول ماه مه، ۱۱ اردیبهشت)، هفته آينده به وزارت كشور ارائه می‌شود، گفت: «در صورت دريافت مجوز راهپيمايی، كارگران مشكلات ايجاد شده در پی اجرای قانون هدفنمدی يارانه‌ها را يک‌صدا به گوش مسئولان خواهند رساند.»
بر اساس اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، "تشکیل اجتماعات و راهپیماییها، بدون حمل سلاح، به شرط آن‌که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است."
در همین زمینه محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز گفته است: «در کشور ما انجام راهپیمایی مسالمت آمیز کارگران در روز ۱۱ اردیبهشت مانعی ندارد، وزارت کشور نیز مجوز برگزاری این کار را می‌دهد.»
سیامک طاهری، خبرنگار حوزه کار در تهران، در گفتوگو با دویچه وله به بررسی علل حمایت برخی سیاستمداران از برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در ایران پرداخته و می‌گوید بی‌شک مهم‌ترین مسئله کارگری ما در شرایط فعلی "امنیت شغلی" است.
بشنوید: گفتوگو با سیامک طاهری درباره مراسم روز جهانی کارگر در ایران
دویچه وله: به نظر می‌آید امسال تشکل‌های کارگری داخل ایران، بیش از سال‌های گذشته درصدد گرفتن مجوز برگزاری مراسم روز جهانی کارگر هستند. تا چه حد از فعالیت تشکل‌های کارگری و برنامه‌هایی که احتمالا برای روز جهانی کارگر دارند با خبرید؟
سیامک طاهری: این که پاره‌ای از تشکل‌ها امسال به فکر افتاده‌اند، با توجه به شرایط بسیار سختی که برای کارگران پیش آمده، دست به اقدامی بزنند و شاید بتوانند از فرصت اول ماه مه استفاده کنند و پاره‌ای از خواسته‌های کارگری را به گوش مردم و مسئولان برسانند، مطلبی‌‌ست که مورد تأیید من هم هست و فکر می‌کنم عمل درستی‌ست.
اما این که چه قدر امکان دارد چنین اجازه‌ای به آن‌ها داده شود، باید صبر کرد و دید. چون متأسفانه طرح این خواست‌های صنفی در کشور ما فوری به یک مسئله سیاسی تبدیل می‌شود و وسیله‌ای می‌شود برای درگیری بین جناح‌های مختلف و به کرسی نشاندن خواست‌های این یا آن جناح. به‌هرحال باید صبر کرد و دید که چه پیش می‌آید.
امسال محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم خواسته تا در روز جهانی کارگر، به کارگران مجوز راهپیمایی داده شود. فکر میکنید چرا امسال فردی مثل آقای رضایی با کارگران هم‌راستا شده، تحلیل شما در این باره چیست؟
قبل از این که به این مسئله بپردازیم، باید به این مسئله توجه کنیم که بعد از انقلاب روز اول ماه مه، به عنوان روز تعطیل عمومی اعلام شده بود و تا چند سال هم این وضعیت ادامه داشت. ولی با توجه به محدود شدن فعالیت مدام تشکل‌های کارگری و برچیده شدن بسیاری از سندیکاها و تشکل‌های کارگری، کم کم این مسئله هم شامل محدودیت شد و تبدیل شد به روز تعطیل کارگری. به این معنا که واحدهای کارگری تعطیل می‌شدند، ولی تعطیل عمومی نبود. بعد از مدتی با توجه به تعطیل بودن کارخانه‌ها، تظاهرات کارگری و راهپیمایی‌های کارگری در کشور انجام می‌شد.
اما بعدها این امر هم شامل محدودیت شد و بیشتر در کارخانه‌های بزرگتر به جمع شدن کارگرها و برگزاری مراسم در درون کارخانه‌ها تبدیل شد. در سیر قهقرایی این حرکت، بعدها با انجام یکسری مراسم تشریفاتی که کارفرمایان یا مدیران کارخانه، به‌خصوص مدیران دولتی، که در آن یک سخنرانی خیلی آبکی را انجام می‌دادند، مراسم را به این ترتیب سپری می‌کردند و مراسم تمام می‌شد.
بنابراین می‌بینیم که مسئله روز اول ماه مه، روز جهانی طبقه کارگر، به طور مدام در پی این ۳۳ سال محدود شده و هرچه بیشتر سعی کردند به فراموشی سپرده شود. اما این‌که امسال با توجه به حرکاتی که اخیرا در درون مجموعه حاکمیت دیده می‌شود، مثل صحبت‌های اخیر آقای رفسنجانی یا دیگر کسانی که در درون حاکمیت هستند ولی ناراضی‌اند یا در حاشیه حاکمیت قرار دارند، طبیعتا برای جلب حمایت کارگران در دعوای درون حکومتی سعی می‌کنند به پاره‌ای از خواسته‌های آن‌ها توجه نشان دهند. من فکر می‌کنم صحبت‌های آقای محسن رضایی را هم باید در این چارچوب دید.
به عنوان یکی از فعالان حوزه کار فکر میکنید اگر بنا به برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در ایران باشد، امسال کدام خواسته مشخص کارگران در اولویت قرار دارد؟
بی‌شک مهم‌ترین مسئله کارگری ما امنیت شغلی‌ست و شعار قاعدتا "کار کار کار" خواهد بود. دومین مسئله تورم لجام گسیخته‌ای است که دستمزدهای کارگری را با شدت تمام می‌بلعد. بدین ترتیب اولین مسئله امنیت شغلی و دومین مسئله توان خرید طبقه‌ی کارگر ایران است. البته مسائل جانبی دیگری هم وجود دارد. مثل نارضایتی از دفترچه‌های بیمه تأمین اجتماعی که هر روز لاغرتر می‌شوند. به این معنی که خدمات پزشکی ارائه شده کمتر می‌شود و داروهای بیشتری از شمول آن خارج می‌شود.
مسائل دیگری هم طبیعتا مطرح است مثل مسکن و قراردادهای سفید امضا که کارگران را از حق بیمه محروم می‌کند یا کارگرانی که به شکل قراردادی برای مؤسساتی کار می‌کنند که آن‌ها را، به اصطلاح "کارگران اجاره‌ای" را برای کار به جاهای مختلف می‌‌فرستند.
مصاحبه از: حسین کرمانی
تحریریه: بهمن مهرداد