سفر مسئولان روسى و بینالمللى به لبنان: دستیابى به راهحل یا آخرین هشدارها؟
۱۳۸۶ فروردین ۲۹, چهارشنبهبحران سیاسى حاكم بر لبنان با اقدام جناح اكثریت در درخواست از سازمان ملل براى پیگیرى طرح دادگاه بینالمللى براى رسیدگى به ترور رفیق حریرى وارد مرحله جدیدى از تنش میان دو گروه حاكم شده است.
اقدام جناح اكثریت كه به شكل غافلگیركننده صورت پذیرفت، باعث شده تا اپوزیسیون این كشور به رهبرى حزبالله در تنگنا قرار گرفته و اكنون شاهد رفت و آمد هیئتهاى مختلف دیپلماتیك به لبنان براى پیگیرى موضوع هستیم.
در همین زمینه روز گذشته نیكولا میشل مشاور حقوقى دبیركل سازمان ملل و الكساندر سلطانوف معاون وزیر امور خارجه روسیه وارد لبنان شدند و دیدارهائى با مسئولان لبنانى داشتند.
منابع نزدیك به جناح اكثریت مىگویند كه سفر دو هیئت مذكور، آخرین اقدام در نزدیك كردن دیدگاه دو گروه لبنانى و ایجاد تفاهمى میان آنها در موضوع دادگاه بینالمللى است و پس از آن، طرح مزبور در شوراى امنیت بررسى شده و به احتمال زیاد بر اساس بند هفتم منشور سازمان ملل به تصویب خواهد رسید.
سعد حریرى رهبر جریان المستقبل و از سران جناح اكثریت روز گذشته در سخنان خود، ضمن مخالفت با هرگونه سازش در مورد طرح دادگاه؛ دستیابى به توافق در داخل لبنان را امرى دور از انتظار خواند.
در حالیكه گفته مىشد روسیه نسبت به طرح دادگاه ملاحظاتى داشته و احتمال دارد كه این طرح را در شوراى امنیت مورد وتو قرار دهد، روز گذشته الكساندر سلطانوف معاون وزیر خارجه روسیه در دیدار با امیل لحود رئیسجمهور لبنان گفت: «بسیار مناسب است كه موضوع دادگاه، موضوعى لبنانى باقى بماند تا منافع تمامى اطراف را تضمین كند؛ چرا كه روسیه علیرغم ملاحظات خود نسبت به طرح دادگاه قادر به جلوگیرى از مطرح شدن آن در شوراى امنیت نیست.»
وى لبنانىها را دعوت به توافق در مورد این طرح كرده و افزود: «ما نسبت به مطرح شدن این موضوع بر اساس بند هفتم منشور سازمان ملل ملاحظاتى جدى داریم و به همین دلیل از لبنانىها مىخواهیم تا این موضوع را میان خود حل و فصل كنند.»
در همین زمینه امین جمیل رئیسجمهور اسبق لبنان و رهبر حزب كتائب در مصاحبه تلویزیونى شب گذشته خود با شبكه LBC لبنان گفت: اطلاعاتى كه از مسكو به من مىرسد حاكى از این است كه روسیه طرح دادگاه بینالمللى را وتو نكرده و صرفاً به طرح دادگاه رأى نخواهد داد.
در همین حال نیكولا میشل مشاور حقوقى دبیركل سازمان ملل نیز دیدارهائى با مسئولان لبنانى داشت. وى در هنگام ورود به بیروت گفت: تردیدى نیست كه دادگاه بینالمللى تشكیل خواهد شد و ما خواستار این هستیم كه این دادگاه صرفاً دادگاهى حقوقى بوده و از هرگونه سیاسىسازى به دور باشد.
میشل در بیروت ملاقاتهائى با نبیه برى رئیس مجلس، فواد سنیوره نخستوزیر و همچنین هیئتى از حزبالله داشته و امروز با رئیسجمهور ملاقات خواهد كرد.
این در حالیست كه در زمینه آخرین اقدامات براى پیشبرد طرح دادگاه به شكل مسالمتآمیز، قرار است كه بان كى مون دبیركل سازمان ملل ظرف چند روز آینده به دمشق سفر كرده تا از ملاحظات سوریه در این مورد آگاه شده و راههاى توافق بر سر دادگاه را مورد بررسى قرار دهد.
منابع آگاه لبنانى معتقدند كه موضوع دادگاه بینالمللى اكنون به سرفصل اساسى درگیرىهاى داخلى در لبنان تبدیل شده و دو گروه لبنانى مشغول بررسى اقدامات آتى خود در مواجهه با یكدیگر هستند.
در همین زمینه نیروهاى اكثریت موضوع انتخابات ریاست جمهورى را مطرح كردهاند كه قرار است در سپتامبر آینده برگزار شود و اپوزیسیون ادر پاسخ اعلام كرده كه انتخابات ریاست جمهورى نیاز به حضور دو سوم نمایندگان پارلمان دارد كه با توجه به شكاف موجود، امرى دور از انتظار مىنماید.
بنا به ارزیابى محافل رسانهاى، لبنان با گذشت سى و دو سال از شروع جنگ داخلى اینك بار دیگر شرایطى را تجربه مىكند كه در سال ۱۹۷۵ شاهد آن بود؛ بطوریكه تمامى میانجیگرىها به بنبست رسیده و هیچ نقطه اشتراكى میان دو گروه درگیر در لبنان به چشم نمىخورد.
علی مهتدی، گزارشگر صدای آلمان در بیروت