سفر مرکل به ترکیه: امیدها و انتظارات

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در شرایطی بسیار حساس به ترکیه سفر کرده است. این کشور در دو بحران عمده دست و پا می‌زند: سیل پناهجویان از خاورمیانه به ترکیه روانه شده و کشمکش‌های خشونت‌آمیز با کردها که کشور را به شرایطی شبیه جنگ داخلی نزدیک کرده است.

پل عبور به اروپا
برای بیشتر پناهجویان ترکیه دروازه ورود به اروپاست. تنها حدود ۳۰ هزار ایزدی از شمال عراق به مناطق کردنشین پناه برده و در سخت‌ترین شرایط زندگی می‌کنند. بیشتر ایزدی‌ها که از منطقه کوهستانی سنجار گریخته‌اند، ترکیه را اقامتگاه موقت خود می‌دانند و مقصد اصلی آنها اروپاست که پیش از این بسیاری از اقوام آنها را پذیرا شده است.

بیش از دو میلیون نفر که در شرایطی "موقت" در ترکیه به سر می‌برند، مصمم هستند که یا از راه بلغارستان و یا از راه پرخطر دریای مدیترانه خود را به خاک اروپا برسانند. بنابرین قانع کردن آنها به اقامت در ترکیه چندان کارساز نخواهد بود.

در شرایطی که آلمان فدرال در برابر سیل پناهجویان زیر فشار روزافزونی قرار گرفته، خانم مرکل امیدوار است ترکیه از فشاری که بر آلمان وارد می‌آید، بکاهد. برخی از رسانه‌های ترکیه طعنه می‌زنند که آلمان "ناگهان" به اهمیت ترکیه در تقویت امنیت اروپا پی برده است. آنها انتقاد می‌کنند که "اتحادیه اروپا" سعی دارد به جای حل مشکل پناهندگی، بار آن را به دوش ترکیه بیندازد.

به اعتقاد ناظران ترکیه می‌تواند نقش مؤثری در کاستن فشار پناهجویان ایفا کند، اما این کشور، با نرخ بالای بیکاری، نمی‌تواند مأوایی مناسب و دایمی برای اقامت پناهجویان باشد. پناهجویان خود این را به چشم می‌بینند و به همین خاطر مایلند در اسرع وقت خود را به جزایر یونان یا قلمرو "اتحادیه اروپا" برسانند.

رئیس جمهور ترکیه که خود را برای قبضه کردن قدرت آماده می‌کند، قصد دارد تا جای ممکن از سفر مرکل بهره ببرد. او برای همکاری با اروپای غربی در حل مشکل پناهجویان، شرایط سنگین سیاسی و اقتصادی تعیین کرده است تا بتواند با دستی پر به انتخابات پیش رو وارد شود.

اما تقویت اردوغان، با سیاست قهرآمیزی که او در برابر مبارزان کرد در پیش گرفته، دو پیامد ناگوار دارد، نخست آن که به حیثیت آلمان لطمه می‌زند و دیگر آن که خود زمینه‌ایست برای فرارها و آوارگی‌های بیشتر.