زپ هربرگر: جادوگری از مانهایم (۱۹۳۶ تا ۱۹۶۴)
۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۸, سهشنبه"زپ" هربرگر (Sepp Herberger) هم مانند نرتس اهل مانهایم بود و در یک خصوصیت دقیقا شبیه به استاد: از آنجایی که منبعی از قبیل فیلم تلویزیونی و نوار بازی و برنامهی رادیویی مستند یا رسانهی ورزشی خاصی برای دریافت اطلاعات در اختیار نداشت، مانند نرتس نام همهی بازیکنان ریز و درشتی را که پتانسیل حضور در تیم ملی داشتند، به همراه نقاط ضعف و قوتشان در یک دفترچهی یادداشت ثبت کرده بود.
هربرگر بر خلاف سلف خود، از محبوبترین چهرههای فوتبال بینالمللی محسوب میشود. او که تحصیلاتش در زمینهی مربیگری ورزش بود، در مرحلهی نخست، هدایت تیم ملی آلمان را تا اوایل جنگ جهانی دوم (۱۹۴۲) بر عهده داشت. در این زمان جام جهانی ۱۹۳۸ فرانسه برگزار شد که در آن تیم آلمان در مرحلهی یکهشتم نهایی با نتیجهی ۳ بر ۲ مغلوب سوئیس شد و از گردونهی رقابتها کنار رفت.
"زِپ" پس از پایان جنگ جهانی دوم و سقوط ناسیونالسوسیالیستها در آلمان، در سال ۱۹۴۹ به سمت خود بازفراخوانده شد. آنچه هربرگر را در ردیف سیاستمدار بزرگی چون کنراد آدِنائِر، نخستین صدراعظم تاریخ جمهوری فدرال آلمان، یا لودویک اِرهارد، وزیر اقتصاد دوران "شگفتی اقتصادی" آلمان قرار میدهد، افتخاری بود که این مربی با شاگردانش در شهر "بِرن" سوئیس آفریدند؛ پدیدهای که با نام "شگفتیِ بِرن" در تاریخ آلمان ماندگار شد.
تیم ملی فوتبال آلمان در سال ۱۹۵۴ برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم، در جام جهانی سوئیس حاضر شد. این تیم پس از یک دوره غیبت در این رقابتها (۱۹۵۰ برزیل) در بازی پایانی، رقابت ۲ بر صفر باخته به مجارستان، مدافع عنوان قهرمانی، را با نتیجهی ۳ بر ۲ به نفع خود پایان داد و بر بام فوتبال جهان ایستاد. آلمان این "معجزه" را مدیون راهنماییهای زپ هربرگر و هنرنماییهای بازیکنانی چون فریتس والتر، ماکس مورلوک و هلموت ران، و دروازبان تونی تورِک بود.
این تیم در جام جهانی بعدی اما در مرحلهی نیمهنهایی مغلوب سوئد میزبان شد؛ میزبانی که فینال را به برزیل باخت. دیدار آلمان با فرانسه برای کسب عنوان سوم جهان هم با نتیجهی ۶ بر ۳ به سود فرانسه به پایان رسید. در جام جهانی ۱۹۶۲ نیز یوگوسلاوی سابق با یک گل تیم آلمان را در مرحلهی یکچهارم نهایی به خانه فرستاد.
زپ هربرگر سرانجام در سال ۱۹۶۴ به دلیل کهولت سنی (۶۷ سال) از تمام مسئولیتهای ورزشی خود خداحافظی کرد و جای خود در تیم ملی را پس از ۲۱ سال به دستیارش هلموت شون واگذارد. تیم آلمان در مجموع ۱۶۷ بار با هدایت هربرگر به زمین رفت. دیدارهایی که ۹۴ به پیروزی، ۴۶ بار به شکست و ۲۷ بار به نتیجهی تساوی ختم شدند.
یوزف هربرگر علاوه بر دانش ورزشی، روانشناس و بازیشناس قهاری نیز بود که به خوبی میدانست چگونه از شخصیتهای متفاوت یک تیم واحد بسازد. او از خانوادهای فقیر میآمد و در حزب هیتلر، حزب ناسیونالسوسیال آلمان، عضوی غیرفعال بود. به همین دلیل در سال ۱۹۴۶ و در فرایند به اصطلاح "نازیزدایی" در آلمان، بهعنوان "همراه" حزب یادشده از هر گونه اتهام تبرئه و تنها به پرداخت جریمهی نقدی محکوم شد.
سخنان هربرگر همچون "توپ گرد است" و "شما باید ۱۱ دوست باشید" به ضربالمثلهای فوتبالی آلمان تبدیل شدند و هنوز هم رواج دارند. او سرانجام در ۲۸ آوریل ۱۹۷۷ در سن ۸۰ سالگی، تنها چند ساعت پس از تماشای آخرین فوتبال زندگیاش، بر اثر عفونت ریه درگذشت؛ دیداری که در آن آلمان با ۵ گل تیم ملی هلند را در هم کوبید.
کارنامهی زپ هربرگر در مقام سرمربی تیم ملی فوتبال آلمان در یک نگاه:
۱۶۷ بازی / ۹۴ برد / ۲۷ تساوی / ۴۶ شکست / قهرمانی جهان در سال ۱۹۵۴
PB/SA