زندان بگرام، گوانتانامویی در خاک افغانستان
۱۳۸۷ بهمن ۱۴, دوشنبه
اگر چه باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، رای به بسته شدن زندان آمریکایی گوانتانامو داده، اما زندان‌های مشابه آن هنوز برقرارند. آمریکا در پایگاه عظیم هوایی در منطقه‌ی بگرامی در شمال کابل، زندانی مخصوص کسانی که به اقدامات تروریستی متهم‌اند ساخته است. این زندان در نقض حقوق بشر، با زندان گوانتانامو همخوانی دارد.
باراک اوباما، رئیس جمهور جدید آمریکا، قبل از انتخاب شدن اظهار داشته بود که تمرکز قوای آمریکا بر افغانستان خواهد بود و به همین جهت است که کارشناسان بر این نظرند که امکان برچیده شدن این زندان بعید به نظر می‌رسد. اوباما دستور داده است تا گزارشی در مورد تمام زندان‌های مشابه آمریکا در سراسر جهان به او داده شود. قرار است این گزارش تا شش ماه دیگر آماده شود.
در بگرام ۶۵۰ زندانی، که بیشترشان در برخوردهای نظامی آمریکائیان با طالبان دستگیر شده‌اند، بسر می‌برند. حقوق این زندانیان بسیار کمتر از زندانیان گوانتاناموست. دو زندانی در ماه دسامبر گذشته به‌خاطر رفتار خشونت‌بار زندانبانان آمریکایی کشته شدند.
ماجرای زندگی دلاور، یک راننده تاکسی، که به اتهام خبررسانی برای شبکه‌ی تروریستی القاعده به این زندان افتاده بود، در فیلمی مستند با نام "تاکسی به سوی تاریکی" سبب افشاگری از اوضاع این زندان شد و نگرانی سازمان های حقوق بشری را از شرایطی که در این زندان حکمفرماست چندین برابر کرد.
غلام دستگیر هدایت، عضو کمیسیون حقوق بشر افغانستان، به نقض حقوق بشر در این زندان معترض است و نظارت آمریکا را بر زندان‌های افغانستان صحیح نمی‌داند: «ما به صورت متواتر تقاضا کردیم از مقامات نظامی و ملکیه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا که باید از افراد شامل در این زندان‌‌ها از نزدیک دیدن کنیم، وضعیت حقوق بشرشان را و از همه مهم‌تر، باید از سرنوشت‌شان اطلاع بیابیم. متاسفانه تا به‌حال جواب مثبت به ما داده نشده است.»
اکثریت قاطع زندانیان افغانی هستند. چند پاکستانی و عرب هم در میان زندانیان وجود دارند. اسرای پیشین این زندان از رفتار خشونت‌آمیز و شکنجه‌ی زندانیان در هنگام محاکمه خبر می‌دهند. ضرب و شتم، حبس انفرادی و تهدید نظامیان، در دستور روز است. گفته می‌شود که بعضی زندانیان در زیر شکنجه به قتل رسیده‌اند.
بی سبب نیست که نجیب محمود، حقوقدان افغانی شهر کابل، بر حضور وکلای متهمین در جلسات بازجویی تاکید می‌ورزد. او در این مورد می‌گوید: «حداقل در مسائل بازجویی، یک نماینده‌ی قضایی افغانستان و در کنارش از نهادهای حقوق بشری حضور داشته باشد. در صورتی که تحقیق، بازجویی و محاکمه و در زندان نگاه داشتن بعضی از مظنونین وجود داشته باشد و هیچ نوع اطلاعی اقارب‌شان از آنها نداشته باشند، من مطمئن هستم که باعث کشیدگی‌های بیشتر و تشدید بحران در افغانستان خواهد شد.»
دولت جدید آمریکا باید در مورد ادامه‌ی برنامه‌های دولت جرج بوش، رئیس جمهور پیشین آمریکا ، تصمیم بگیرد که آیا باید کار ساختمان زندان جدید و مدرن آمریکا در پایگاه بگرام ادامه یابد یا نه.
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده است که از سال ۲۰۰۷ تاکنون، بیش از ۵۰۰ نفر از زندانیان بگرام به زندانی دیگر زیر نظر مقامات امنیتی افغانستان تحویل داده شده‌اند. این وزارتخانه اما تحویل همه زندانیان بگرام را به زندان‌هایی زیر نظارت مقام‌های افغانی غیرواقعی می‌داند. مقامات آمریکایی نگران‌اند که زندانیان بتوانند با پرداخت رشوه آزاد یا موفق به فرار شوند.