زنان عربستان برای اولین بار در انتخابات شرکت می‌کنند
۱۳۹۴ آذر ۲۱, شنبه
زنان عربستان سعودی برای اولین بار به پای صندوق‌های رای می‌روند و نمایندگان شورای شهر خود را که می‌توانند از هم‌جنسان آنان هم باشند، برمی‌گزینند. با توجه به قوانین سختگیرانه‌ی این کشور، برگزاری کارزارهای تبلیغاتی نامزدهای زن و مرد در یک محل، ممنوع است.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها از آن‌جا که زنان کاندیدا مجاز به نشان‌دادن چهره‌ی خود در مکان‌های همگانی نیستند، مردان نامزد هم از انتشار عکس‌های خود برای شرکت در مبارزات انتخاباتی محروم مانده‌اند.
شهروندان حایز شرایط رای‌دهی در عربستان سعودی، باید از میان ۶ هزار نامزد مرد و ۹۰۰ نامزد زن، ۲۸۴ نماینده برای عضویت در شوراهای شهر و روستا را انتخاب کنند.
قانون "حق رای زنان" در سپتامبر ۲۰۱۱ به دستور ملک عبدالله بن عبد العزیز، پادشاه فقید عربستان، تنظیم شد. این قانون بر شرایط شرکت زنان در انتخابات محلی شهر و روستا به عنوان انتخاب‌شونده و انتخاب‌کننده نظارت دارد. هر چند این اقدام در زمان تنظیم قانون به عنوان "گامی بزرگ در راه بهبود حقوق زنان" در عربستان ارزیابی شد، با این حال ۴ سال طول کشید تا برای نخستین بار به مرحله‌ی اجرا گذاشته شود.
شوراهای شهر و روستا تنها نهادهای عربستان سعودی هستند که از نمایندگان منتخب مردم تشکیل می‌شوند. وظایف و اختیارات این شوراها بسیار محدود است.
بنا بر گزارش خبرنگار بخش آلمانی دویچه وله، کنش‌گران حقوق بشر این کشور اجازه‌ی مصاحبه با رسانه‌های خارجی در مورد چگونگی برگزاری انتخابات ندارند.
انتخابات در رسانه‌های عربستان
با این حال رسانه‌های عربستان ماه‌ها است که در باره‌ی حق شرکت زنان در انتخابات گزارش‌های متعدد منتشر می‌کنند، یا در برنامه‌های رادیویی با نامزدهای مونث شورای شهر به گفت‌وگو می‌نشینند.
فریده محمد علی فارسی، یکی از این نامزد‌ها که عضو "کمیته‌ی مدارس دخترانه" است در مصاحبه‌ای با روزنامهی "الریاض" با اشاره به عملکرد "ضعیف" شورای شهر در دو سال گذشته، حضور زنان در این شورا را گام موثری در راه بهبود فعالیت‌های آن ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «شرکت زنان در انتخابات که هم می‌توانند انتخاب شوند و هم خود را نامزد کنند، نشانه‌ی امیدوارکننده‌ای است که می‌تواند عملکرد شوراها را بهتر کند.»
اختیارات محدود شوراها
اغلب کارشناسان اجتماعی، ولی حضور زنان در انتخابات شورای شهرهای این کشور را "چندان پر اهمیت" نمی‌دانند و می‌گویند که اصولا این شورا، از قدرت سیاسی تعیین‌کننده‌ای برخوردار نیست. خانم مدوی الرشید که در لندن در رشته‌ی دین‌شناسی تحقیق می‌کند در این رابطه می‌گوید: «محدوده‌ی عمل زنان در این شورا چندان گسترده نیست.»
بیشتر بخوانید: عربستان پرونده دو زن را به جرم رانندگی به "دادگاه جرایم تروریستی" سپرد
به گفته‌ی او، به عنوان مثال در این شورا درباره‌ی این که کدام زن می‌تواند به عضویت این و آن شورا در آید، بحث می‌شود یا "وقتی روزنامه‌ها در باره‌ی موانعی که بر سر راه زنان در اداره‌ها ایجاد می‌کنند، می‌نویسند، اعضای شورا در صدد حل مشکلات برمی‌آیند." به باور مدوی الرشید، در محدوده‌ی تنگ اختیارات شوراها نمی‌توان از اعمال سیاست زنان سخن گفت.
او می‌گوید: «وقتی می‌توان از قدرت زنانه به طور جدی صحبت کرد که زنان در نهادهای مهم مشغول به‌کار شوند و با پیاده‌کردن طرح‌های هدفمند خود در جهت بهبود شرایط زنان، ساختارهای موجود را اصلاح کنند.» او می‌گوید عربستان از این مرحله فاصله‌ی زیادی دارد.
نظرات موافق
با این حال بسیاری از کنش‌گران اجتماعی، حق انتخاب‌شدن و انتخاب‌کردن زنان را "رویدادی بزرگ" در جهت احقاق حقوق این جنس در عربستان می‌دانند. بنا به گزارش روزنامهی "الریاض"، به نقل از سخن‌گوی یکی از اتحادیه‌‌های خیریه‌ی زنان در عربستان، ورود زنان به صحنه‌های سیاسی و اجتماعی این کشور، "به خودی خود اهمیت خاصی" دارد.
او در این رابطه می‌گوید: «شوراهای شهر نهادهایی هستند که شهروندان خواست‌ها و مشکلات خود را در آن‌جا مطرح می‌کنند. از این جهت بسیار مهم است که حالا زنان هم می‌توانند بر روند چگونگی حل این مشکلات و خواست‌ها تاثیر بگذارند.»
قوانین محافظه‌کارانه‌ی عربستان سعودی که خود را کشوری اسلامی می‌خواند، نسبت به نقش و جایگاه زن در خانه و جامعه بسیار سخت‌گیرانه است. زنان در این کشور، از جمله از حق رانندگی محروم‌اند و برای کار یا سفر جلب موافقت مردی که سرپرستی آن‌ها را برعهده دارد، ضروری است. زنان حق شرکت در امور دولتی و حکومتی را ندارند.