«روزانه ۸ نفر به دلیل مصرف مواد مخدر در ایران جان می‌بازند»
۱۳۹۴ تیر ۳, چهارشنبه
علی‌هاشمی، رئیس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران٬ سه‌شنبه (۲۳ ژوئن/ ۲ تیر) از آن‌چه آمارسازی در حوزه اعتیاد در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد خواند انتقاد کرد٬ و به بیان آمارهایی تکان‌دهنده در این حوزه پرداخت.
هاشمی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا گفت: «طبق برآورد اجمالی در یک دهه اخیر روزانه هشت نفر بر اثر مواد مخدر جان خود را در ایران از دست داده‌اند و از سوی دیگر حداقل روزانه صد نفر جدید آلوده به موادمخدر شده‌اند.»
رئیس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره مصرف مواد مخدر از سوی زنان گفت: «در دهه ۷۰ ٬ آمار اعتیاد در زنان ۵/ ۴ درصد از کل مصرف‌کننده‌ها بود که اکنون با توجه به آمار رسمی به ۱۰ درصد رسیده است.»
او مدت دسترسی به مواد در کشور را بر اساس تحقیقات خود ۲ تا ۱۰ دقیقه خواند و بالاترین نرخ مصرف را سنین ۳۵ تا ۳۹ اعلام کرد.
بیشتر بخوانید: «زندگی بدون دخانیات، حقی برای همه»
وی با انتقاد از "آمارسازی در حوزه اعتیاد" در دو دوره‌ی ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد٬ گفت: «آمارسازی‌ها در پیش‌برد اهداف مدنظر برای مبارزه با مواد مخدر خلل وارد کرده است.»
وی توضیح داد که پیش از دولت نهم که اولین دور از ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود٬ "آمار مصرف‌کنندگان سه میلیون و ۷۲۰ هزار نفر بود که از این تعداد ۵/ ۲ میلیون نفر مصرف دائمی داشتند و مابقی تفننی مواد مصرف می‌کردند."
هاشمی گفت: «در واقع در آن زمان ۵/ ۲ میلیون معتاد قطعی داشتیم. حالا چه اتفاقی افتاده است که وقتی دولت نهم روی کار می‌آید در اولین اظهارنظرها،آمار معتادان را ۷۵۰ هزار نفر اعلام می‌کند؟ و چگونه می‌شود که طی هشت سال این آمار رفته رفته به یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر می‌رسد؟ هرچند با این آمارسازی می‌پذیرند که طی دو دولت نهم و دهم اعتیاد حدود صد درصد رشد داشته است.»
وی تأکید کرد که این پدیده "مقابل چشم مردم است و حداقل ۱۴ ٬ ۱۵ میلیون نفر در خانواده‌ها درگیر فرد معتاد هستند و نمی‌شود واقعیت‌ها را پنهان کرد".
او افزود: «البته این انتقاد به دولت یازدهم (دولت حسن روحانی) نیز وارد است که چرا این آمار غلط را تکرار و اعلام می‌کند.» به گفته وی "هر آماری عقبه‌ای در گذشته دارد، وضعیتی در حال حاضر و آینده‌ای هم دارد که باید در قبال آن پاسخگو باشند."
او همچنین با اشاره به "دیپلماسی چالش‌زایی" دولت احمدی‌نژاد در سطح بین‌الملل و نظام تحریم‌ها٬ دست ایران را در چند سال اخیر از بسیاری اجلاس‌ها٬ تجهیزات و کمک‌های بین‌المللی کوتاه دانست.
طرح معلق‌مانده و تغییر الگوی مصرف
علی هاشمی در گفت‌وگوی روز گذشته خود از طرح «مدیریت مصرف از طریق تولید و توزیع کنترل‌شده داروهای ارزان قیمت برای معتادین» سخن گفت که پیش از این تصویب و برای اجرا ابلاغ اما با آغاز ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد اجرای آن معلق مانده است.
هاشمی یکی از تبعات عدم اجرای این طرح را "فاجعه بزرگ تغییر الگوی مصرف از مواد طبیعی به صنعتی" دانست.
او گفت: «می‌توانستیم با تولید گیاه اولیه توسط جهاد کشاورزی و استحصال داروهای ارزان قیمت نگه‌دارنده توسط وزارت بهداشت، معتادی که در سال ۳۰۰ هزار تومان خرج‌اش می‌شد با ۱۵ هزار تومان مدیریت کنیم. بر این اساس معتاد هر صبح دارویش را با کارت هوشمند از داروخانه می‌گرفت، در دام قاچاقچیان نمی‌افتاد، به زندان نمی‌رفت، فرزندانش آلوده نمی‌شدند و حالا با این آمار بالای اعتیاد به مواد مخدر صنعتی روبرو نبودیم.»
رئیس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه در اواسط سال ۱۳۸۴ یکی از مهم‌ترین شاخص‌های ما موادمخدر صنعتی بود، گفت: «در آن مقطع آمار مصرف‌کنندگان قرص‌های صنعتی زیر ۱۰ هزار نفر بود و به نیم درصد هم نمی‌رسید. این در حالی است که اواخر دولت دهم شمار مصرف‌کنندگان موادمخدر صنعتی طبق آمار رسمی خودشان به ۳۳۰ هزار نفر رسید و بر اساس آن ۲۶ درصد مصرف‌کنندگان موادمخدر، گرایش به موادمخدر صنعتی داشتند.» او تأکید کرد که آمارهای غیررسمی بالاتر از این ارقام است.
نیاز به مرکز سنجش آمار در حوزه اعتیاد
هاشمی با اشاره به اینکه اکنون و در نیمه اول سال ۹۴ ٬ هنوز از نبود آمار و اطلاعات صحیح در خصوص اعتیاد رنج می‌بریم، گفت: «ستاد مبارزه با مواد مخدر باید به جای آنکه بودجه خود را مانند گوشت قربانی در دستگاه‌ها پخش کند، منظم و هر سال وضعیت را رصد کند تا مشخص شود اثربخشی اقدامات چه میزان است؟»
رئیس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگوی روز گذشته نسبت به نبود یک مرکز سنجش آمار و مانیتورینگ قوی با گذشت ۳۵ سال از انقلاب انتقاد کرد. هاشمی تاکید کرد: «در واقع ستاد باید با سرمایه انسانی متخصص و حرفه‌ای اوضاع را رصد و پژوهش‌های اساسی انجام دهد و به ارزیابی دقیق عملکرد دستگاه‌ها بپردازد.»
بیشتر بخوانید: هشدار نسبت به زنانه شدن اعتیاد در ایران
وی در ادامه به نتایج پژوهش گسترده‌ای که در سال ۱۳۹۰ توسط دکتر تقی آزاد ارمکی طی مقاله‌ای منتشر شد اشاره کرد: «در سال ۹۰ تعداد تقریبی جمعیت مصرف‌کننده ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار نفر برآورد شد. بر این اساس ۱۹/ ۵۲ درصد از معتادان تریاک، ۸۳/ ۲ درصد شیره، ۷۷/ ۹ درصد هروئین، ۰۸/ ۳ درصد اکستازی ، ۲۲ / ۲۶ درصد شیشه، ۹۴ / ۱۵ درصد کراک و ۴۳ / ۶ درصد حشیش مصرف می‌کردند که برخی مصرف چندگانه و مشترک دارند و به همین علت مجموع درصد این اعداد از صد بیشتر می‌شود.»
وی درباره محل اولین مصرف هم گفت که "۷۷ / ۳۸ درصد در منزل یکی از دوستان ، ۴۶ / ۲۲ درصد در منزل خود ، ۲۹ / ۸ درصد در پارک‌ها، ۲۲ / ۷ درصد در اماکن مخروبه ، ۸۸ / ۵ درصد در خوابگاه دانشجویی ، ۸۱ / ۴ درصد در محل کار ، ۷۴ / ۳ رصد در مدرسه و ۴۱ / ۲ درصد از معتادان در سربازخانه برای اولین بار مواد را تجربه کرده‌اند."