روز جهانی مبارزه با شکنجه

مبارزه با تمام اشکال شکنجه در اروپا و سراسر جهان از سیاست‌های اتحادیه‌ی اروپاست. در روز ۱۰ دسامبر سال ۱۹۸۴ سازمان ملل متحد پیمان منع شکنجه را تصویب کرد. در سال ۱۹۹۸ نیز در پنجاهمین سالگرد تصویب بیانیه‌ی حقوق بشر، مجمع عمومی سازمان ملل ۲۶ ژوئن (۵ تیر) را "روز جهانی مبارزه با شکنجه" اعلام کرد.

در سال ۲۰۰۲ الحاقیه‌ای برای پیوست به پیمان مبارزه با شکنجه در اتحادیه‌ی اروپا تصویب شد که از سال ۲۰۰۶ قابلیت اجرایی یافته است. این الحاقیه تدابیر مبارزه با شکنجه را پیش‌بینی می‌کند که اجرای آنها برای کشورهای اروپایی الزامی است.

کاربرد شکنجه فقط مختص نهادهای امنیتی کشورهای دارای ساختار سیاسی بسته نیست. در بسیاری از کشورها از روش‌های بی‌رحمانه برای اعتراف‌گیری، شکستن اراده‌ی افراد یا نابودی شخصیت آنها استفاده می‌شود. چنین رفتارهایی شدیدترین اشکال نقض حقوق بشر هستند که پیشگیری از آنها در الحاقیه‌ی پیمان منع مبارزه با شکنجه در نظر گرفته شده است.

شکنجه و مجازات آن

مانند گذشته، شکنجه هنوز در ۸۰ کشور جهان وجود دارد. نبود مجازات برای عامرین و عاملین چنین رفتارهایی با بازداشت‌شدگان یکی از علت‌های مهم ادامه‌ی آنها است. کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل برای افزودن الحاقیه‌ای اختیاری به پیمان منع شکنجه تلاش بسیاری کرده‌اند.

آنها بر این باورند که برای مبارزه‌ی موثر با شکنجه باید از تهدید وجود مجازات نیز، به عنوان یک اصل بازدارنده، استفاده شود. این هدف در سال ۲۰۰۲ به نتیجه رسید. با وجود مخالفت ایالات متحده، همراه با کشورهایی چون روسیه، چین، کوبا، لیبی، مصر و پاکستان، طرفداران افزودن این الحاقیه به موفقیت‌هایی دست یافتند. ایران نیز از کشورهایی است که این پیمان را امضا نکرده است.

پس از تصویب الحاقیه‌ی اختیاری جدید در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از ۲۲ ژوئن سال ۲۰۰۶ اجرای آن آغاز شده است. کشورهای امضاکننده‌ی این الحاقیه متعهد شده‌اند با ایجاد نظامی برای بازدیدهای موثر بین‌المللی، از نقض حقوق بشر و شکنجه‌ی افراد پیشگیری کنند.

در این فاصله آلمان نیز به کشورهای امضا کننده پیوسته است. کشورهای اتحادیه‌ی اروپا بیش از همه، امکان اجرای این الحاقیه‌ی اختیاری را برای مبارزه با شکنجه دارند تا در آینده انسان‌های کم‌تری از رفتارهای بی‌رحمانه و غیرانسانی در امان باشند.

PR/SA